ΠΡΩΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
Οι εξελίξεις στην Ευρώπη κατά τους Νεότερους Χρόνους
(μέσα 15ου αιώνα - αρχές 19ου αιώνα)
(μέσα 15ου αιώνα - αρχές 19ου αιώνα)
ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ
- Η Αναγέννηση είναι μια πνευματική και καλλιτεχνική κίνηση. Ξεκίνησε στα μέσα του 14ου αιώνα από τη Βόρεια Ιταλία και μέσα σε δύο αιώνες διαδόθηκε σε ολόκληρη την Ευρώπη.
- Η Θρησκευτική Μεταρρύθμιση έγινε τον 16ο αιώνα και χώρισε τους λαούς της Δυτικής και της Κεντρικής Ευρώπης σε Καθολικούς και Προτεστάντες (Διαμαρτυρόμενους).
- Οι Γεωγραφικές Ανακαλύψεις του 15ου και του 16ου αιώνα οδήγησαν στην ανακάλυψη άγνωστων έως τότε περιοχών σε άλλες ηπείρους.
- Ο Διαφωτισμός είναι ένα πνευματικό κίνημα που αναπτύχθηκε κυρίως κατά τον 18ο αιώνα και έδωσε έμφαση στη λογική του ανθρώπου. Στη διάρκειά του αναπτύχθηκαν ιδιαίτερα οι φυσικές επιστήμες.
- Η Αμερικανική και η Γαλλική Επανάσταση ξέσπασαν στα τέλη του 18ουαιώνα. Επηρεάσθηκαν από τις ιδέες του Διαφωτισμού και είχαν ως βασικά τους αιτήματα την ανεξαρτησία, την ελευθερία και την ισότητα.
ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
Οι Έλληνες κάτω από την οθωμανική και
τη λατινική κυριαρχία (1453-1821)
τη λατινική κυριαρχία (1453-1821)
ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ
- Η κατάκτηση των ιστορικών ελληνικών χωρών από τους Λατίνους και τους Οθωμανούς Τούρκους είχε δραματικές συνέπειες στη ζωή των υπόδουλων Ελλήνων.
- Οι διακρίσεις σε βάρος των υπόδουλων Ελλήνων ήταν πολλές, ιδιαίτερα στον τομέα της φορολογίας. Είχαν μάλιστα ως συνέπεια να μεταναστεύσουν αρκετοί Έλληνες σε διάφορες χώρες της Ευρώπης και να ιδρύσουν παροικίες εκεί.
- Ο Πατριάρχης, οι Φαναριώτες σε κεντρικό επίπεδο και οι προεστοί ή δημογέροντες στις τοπικές κοινότητες αποτελούσαν τη θρησκευτική και πολιτική ηγεσία των Ελλήνων την περίοδο της Τουρκοκρατίας.
- Ανάμεσα στους υπόδουλους Έλληνες που αντιστάθηκαν στην οθωμανική κυριαρχία ξεχωρίζουν οι κλέφτες. Περιοχές όπως το Σούλι και η Μάνη, έμειναν γνωστές για το αδούλωτο πνεύμα τους.
- Οι δάσκαλοι του Γένους με τη διδασκαλία και τα κείμενα τους φρόντισαν για τη διατήρηση της ελληνικής παιδείας κατά την Τουρκοκρατία.
- Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας σημειώθηκαν αρκετές εξεγέρσεις εναντίον των Οθωμανών Τούρκων. Έως τις αρχές του 19ου αιώνα όλες οι εξεγέρσεις απέτυχαν, κράτησαν όμως ζωντανή την επαναστατική διάθεση των Ελλήνων.
ΤΡΙΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
Η Μεγάλη Επανάσταση (1821-1830)
ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ
- Η ελληνική Επανάσταση οργανώθηκε από τη Φιλική Εταιρεία.
- Η Επανάσταση ξεκίνησε από τις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες τον Φεβρουάριο του 1821 και σύντομα διαδόθηκε στη Νότια Ελλάδα.
- Οι επαναστατημένοι Έλληνες πέτυχαν σπουδαίες νίκες εναντίον των Τούρκων, ιδιαίτερα τα πρώτα δύο χρόνια της Επανάστασης.
- Η Επανάσταση συγκίνησε πολλούς μορφωμένους ανθρώπους σ' όλο τον κόσμο. Δημιουργήθηκε, έτσι, το κίνημα του Φιλελληνισμού.
- Η Επανάσταση είναι γεμάτη από στιγμές ηρωισμού και αυτοθυσίας. Κατά τη διάρκειά της αναδείχθηκαν σπουδαίοι ήρωες της ελληνικής Ιστορίας.
- Ταυτόχρονα με τις μάχες, οι Έλληνες φρόντισαν και για την πολιτική οργάνωση τους, πραγματοποιώντας Εθνοσυνελεύσεις και ψηφίζοντας Συντάγματα.
- Η πορεία της Επανάστασης επηρεάστηκε και από τη στάση των Μεγάλων Δυνάμεων της εποχής, οι οποίες στην αρχή ήταν αρνητικές απέναντι στους Έλληνες, ενώ αργότερα έδειξαν πιο ευνοϊκή διάθεση.
- Η Επανάσταση έφτασε στο τέλος της το 1830. Η Ελλάδα κέρδισε την ανεξαρτησία της, με περιορισμένα όμως σύνορα.
ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
Η Ελλάδα στον 19ο αιώνα
ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ
- Ο Όθωνας ήταν ο πρώτος βασιλιάς της Ελλάδας από το 1833 έως το 1862. Τον διαδέχθηκε το 1863 ο Γεώργιος ο Α'.
- Το 1844 ο Όθωνας υποχρεώθηκε να παραχωρήσει Σύνταγμα, το οποίο περιόριζε τις εξουσίες του βασιλιά προς όφελος του Κοινοβουλίου.
- Τα σύνορα του πρώτου ανεξάρτητου ελληνικού κράτους ήταν περιορισμένα. Προκειμένου να επεκταθούν τα σύνορα και να απελευθερωθούν οι υπόδουλοι Έλληνες, προωθήθηκε η πολιτική της «Μεγάλης Ιδέας».
- Τον 19ο αιώνα οι κυβερνήσεις προσπάθησαν να εκσυγχρονίσουν τη χώρα. Την περίοδο της πρωθυπουργίας του Χαρίλαου Τρικούπη κατασκευάστηκαν πολλά μεγάλα έργα. Όμως οι μεγάλες οικονομικές δαπάνες οδήγησαν τελικά την Ελλάδα σε χρεοκοπία.
- Στη διάρκεια του 19ου αιώνα, εκτός από τους Έλληνες, αρκετοί ακόμη βαλκανικοί λαοί κέρδισαν την ελευθερία τους και σχημάτισαν δικά τους εθνικά κράτη.
ΠΕΜΠΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
Η Ελλάδα στον 20ό αιώνα
ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ
- Κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα έγιναν δυο Παγκόσμιοι Πόλεμοι και πολλοί άλλοι μεγάλοι αλλά τοπικοί. Η Ελλάδα συμμετείχε στους περισσότερους από αυτούς τους πολέμους.
- Ως αποτέλεσμα της συμμετοχής της στους πολέμους, η Ελλάδα ενσωμάτωσε πολλές περιοχές, επεκτείνοντας τα όριά της και αυξάνοντας τον πληθυσμό της.
- Η Μικρασιατική Καταστροφή, το 1922, προκάλεσε μεγάλες αλλαγές στο εσωτερικό του ελληνικού κράτους. Η αντιμετώπιση του προσφυγικού ζητήματος ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση για τους Έλληνες την περίοδο του Μεσοπολέμου.
- Η Κατοχή της Ελλάδας την περίοδο 1941-1944 και ο Εμφύλιος Πόλεμος το 1946-1949 αποτελούν δύο ακόμη τραγικές δοκιμασίες για τον ελληνικό λαό.
- Η εισβολή της Τουρκίας στο ανεξάρτητο κράτος της Κύπρου το 1974 και η συνεχιζόμενη κατοχή μεγάλου τμήματος του νησιού αποτελούν παραβίαση του διεθνούς δικαίου.
- Η πορεία προς την ένωση των κρατών-μελών της Ευρώπης σε Ευρωπαϊκή Ένωση πραγματοποιήθηκε μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
