Η σχολική επιτυχία είναι συνυφασμένη με την υψηλή επίδοση των μαθητών και τη μετέπειτα ικανοποιητική σταδιοδρομία τους. Αυτό μεταφράζεται σε υψηλή βαθμολογία στο σχολικό σύστημα κάτι που αγχώνει τα παιδιά αλλά κυρίως τους γονείς. Σε πολλές περιπτώσεις υπάρχουν εντάσεις και συγκρούσεις μεταξύ παιδιών και γονιών για τους βαθμούς, κάτι που επιβαρύνει τη μεταξύ τους σχέση.
Μετά από μια χρονική περίοδο όπου οι γονείς με δυσκολία μπορούσαν να μορφώσουν τα παιδιά τους και τα απασχολούσαν ως επί τω πλείστω σε γεωργικές εργασίες, περάσαμε στη περίοδο που η εκπαίδευση των παιδιών ήταν απαραίτητη και η ακαδημαϊκή τους σταδιοδρομία, όνειρο του κάθε γονέα.
Πράγματι η εκπαίδευση είναι πολύ σημαντική για την πνευματική ανάπτυξη του παιδιού και του δίνει σημαντικά εφόδια ανεξάρτητα από τη μετέπειτα επαγγελματική του πορεία. Οι βαθμοί αποτελούν ένδειξη καλής αφομοίωσης των σχολικών γνώσεων, καλής συνεργασίας με τους καθηγητές και αρκετής μελέτης. Ωστόσο, πολλές φορές, μπορεί ο μαθητής να νιώσει μεγάλη πίεση προκειμένου να φτάσει μια υψηλή βαθμολογία ή να τη διατηρήσει. Μπορεί να αναπτύξει συμπτώματα άγχους, να χάσει την ανεμελιά της ηλικίας του ή να παρακάμψει τις εξωσχολικές δραστηριότητές του.
Οι γονείς από την πλευρά τους πολλές φορές μπερδεύουν τα δικά τους όνειρα με τα όνειρα των παιδιών τους. Συχνά δεν δέχονται να δουν τις κλίσεις και τα ταλέντα των παιδιών τους και τα πιέζουν σε μια κατεύθυνση, περισσότερο ακαδημαϊκή, την οποία πολλές φορές οι ίδιοι δεν μπόρεσαν να ολοκληρώσουν. Μ' αυτόν τον τρόπο, όμως, φαίνεται πως εκλαμβάνουν τη ζωή των παιδιών τους σαν συνέχεια της δικής τους, κάτι που είναι εξαιρετικά άδικο για τα ίδια τα παιδιά. Δεν είναι σπάνιες, φυσικά, και οι περιπτώσεις όπου οι γονείς έχουν υψηλό μορφωτικό επίπεδο και θεωρούν τα παιδιά τους «υποχρεωμένα» να συνεχίσουν αυτόν τον δρόμο ή ακόμη και να ακολουθήσουν το δικό τους επάγγελμα, γιατί έχει «στρωμένη πελατεία».
Σίγουρα όλοι οι γονείς καμαρώνουν όταν το παιδί τους φέρνει καλούς βαθμούς και οφείλουν να το ενισχύουν προς την κατεύθυνση της πνευματικής επιμόρφωσης. Από αυτό το σημείο όμως, μέχρι το σημείο όπου ο καλός βαθμός γίνεται αυτοσκοπός, υπάρχει μια μεγάλη απόσταση. Ας σκεφτούμε λοιπόν ως γονείς τι σημαίνει για εμάς ο καλός βαθμός. Μήπως νιώθουμε ότι έτσι είμαστε καλοί γονείς μ' αυτόν τον τρόπο; Ή ότι τονώνεται η αυτοπεποίθησή μας μέσω των βαθμών του παιδιού;
Είναι σημαντικό να διαχωρίσουμε τη σχολική επίδοση του παιδιού από τον χαρακτήρα του, την αξία του, τα ταλέντα του και οτιδήποτε άλλο το απαρτίζει. Ένα παιδί που έφερε ένα μη ικανοποιητικό βαθμό δεν είναι λιγότερο έξυπνο ή ικανό από ένα άλλο που έφερε υψηλό βαθμό. Πολλοί γονείς εκφράζουν το άγχος τους ότι αν το παιδί τους δεν τα πάει καλά στο σχολείο, δεν θα καταφέρει τίποτα στη ζωή του. Αυτή η σκέψη είναι λανθασμένη και μας κάνει να νιώθουμε έντονη αγωνία που βγαίνει με τη μορφή πίεσης προς το παιδί με αποτέλεσμα να επιδρά δυσμενώς στο ίδιο. Το παιδί μπορεί να εισπράξει το μήνυμα ότι ο γονιός του το αγαπά μόνο αν είναι καλός μαθητής, νιώθει λοιπόν ότι αγαπιέται υπό προϋποθέσεις κάτι που αντίκειται στην άνευ όρων γονεϊκή αγάπη.
Ας, λοιπόν, πάρουμε λίγη απόσταση από την κατάσταση κι ας καμαρώσουμε το παιδί μας όπως ακριβώς είναι, υποστηρίζοντας τις κλίσεις του και υπενθυμίζοντας στον εαυτό μας ότι ένας καλός βαθμός δεν σημαίνει τίποτε παραπάνω απ' ό,τι πραγματικά είναι. «Μια καλή αξιολόγηση της σχολικής επίδοσης του παιδιού μας σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή». Τίποτε περισσότερο και τίποτε λιγότερο.
Πουλημενέα Γεωργία
Κλινική Ψυχολόγος – Ψυχολόγος Υγείας (ΜSc)