Το πραγματικό ταξίδι του Οδυσσέα!

Πριν ξεκινήσουμε αυτό το μικρό δοκίμιο θα πρέπει να διευκρινίσουμε ορισμένα πράγματα:

1. Η λέξη ΩΚΕΑΝΟΣ = ωκύς + νέω = ταχύς + πλέω. Αυτό λοιπόν που λέει η λέξη ωκεανός είναι ότι θα πρέπει κάποιος να μπορεί να πλέει με ταχύτητα γιά να μπορεί να διασχίσει τον ωκεανό. Διαφορετικά με πλοιάρια από χαρτί (paper) αυτό είναι απίθανο έως αδύνατο.

2. Η λέξη ΔΥΣΗ προέρχεται από την λέξη δύω, δηλαδή εισέρχομαι, διότι ο ήλιος φαίνονταν σαν να εισέρχεται μέσα στην θάλασσα. Από την ίδια λέξη προέρχεται και το ενδύω - ένδυμα, διότι εισερχόμαστε μέσα σε αυτό. Η δύση επίσης λέγεται και ΕΣΠΕΡΙΑ διότι όταν δύει ο ήλιος έρχεται η ημέρα εις πέρας.

3. Ο Οδυσσέας ως όνομα, κατά την γνώμη μου, δεν είναι τίποτε άλλο από ένα "παρατσούκλι", ένα επίθετο που του αποδόθηκε, δηλαδή την λέξη Ο Δυσέας, αυτός που πήγε στην δύση, όπου στην συνέχεια το άρθρο ενώθηκε με το όνομα και προέκυψε Ο Οδυσσέας. Τα δύο "σίγμα" δεν έχουν καμμία σημασία διότι όπως γνωρίζετε τα διπλά γράμματα μπαινοβγαίνουν στην γλώσσα μας κατά το δοκούν π.χ. η λέξη καμμία που χρησιμοποίησα πρίν από λίγο, σήμερα γράφεται "καμιά", η λέξη "Λάρισσα" σήμερα γράφεται Λάρισα, η λέξη πίττα σήμερα γράφεται πίτα κ.ο.κ.

4. Όλοι μας λένε μέρα - νύχτα ότι ο ήρωας της Ιλιάδος είναι ο Αχιλλέας, ο οποίος στην πραγματικότητα συμμετέχει ελάχιστα στην πλοκή του έπους και τα πραγματικά αποτελέσματα των πράξεών του στην έκβαση του πολέμου είναι από αμφίβολα έως μηδαμινά. Κατά την άποψή μου ο ήρωας την Ιλιάδος και της Οδύσσειας είναι ένας και μοναδικός ο ΟΔΥΣΣΕΑΣ. Ποιός "ανακαλύπτει" τον Αχιλλέα; Ποιός κατασκοπεύει τους Τρώες; Ποιός έχει ερυθρές (κόκκινες) νήες παρακαλώ, ενώ όλοι οι άλλοι έχουν μελανές; Ποιός είναι πολυμήχανος και η σκέψη του παρομοιάζει με αυτήν της Αθηνάς; Ποιός εν τέλει καταφέρνει και καταλαμβάνει την Τροία, με ελάχιστες απώλειες; Άλλωστε είναι δυνατόν ένας σεναριογράφος να αλλάξει ήρωα σε μία σειρά από σενάρια όπως είναι η "Ιλιάδα" και η "Οδύσσεια".; Τελευταία μάλιστα έχει κατατεθεί σε βιβλίο της κ.Τζιροπούλου η άποψη ότι ο Όμηρος είναι υιός του Τηλεμάχου και εγγονός του Οδυσσέως, δηλαδή είναι Όμηρος Τηλεμάχου Οδυσσειάδης ή Οδυσσείδης.

5. Φαντάζεστε ποτέ αυτόν τον υπερήρωα που μας περιγράφει ο Όμηρος να τριγυρνάει 10 χρόνια μέσα σε μία κλειστή θάλασσα όπως είναι η Μεσόγειος, να μήν βλέπει πουθενά πανί πλοίου, να μην συναντάει κανένα άλλο πλοίο και έν τέλει να μην κατεβαίνει ρε αδερφέ σε μία στεριά και να το πάρει με τα πόδια να φτάσει στην Ελλάδα!!!Θα έκανε από την Ιβηρία (Ισπανία) πόσες μέρες γιά να πάει Ιταλία, 50, 100, 200; Πόσες έκανε ο Αννίβας γιά να φτάσει στην Ρώμη; Σε τέσσερις ημέρες ο Μέγας Αλέξανδρος από την Ιλλυρία έφτασε μπροστά στα τείχη της Θήβας. Ο ημεροδρόμος Φειδιππίδης διήνυσε παραπάνω από 200 χιλιόμετρα σε δύο ημερόνυχτα. Άν πάλι βρίσκονταν στην νότια ακτή της μεσογείου στην Τυνησία ή στο Μαρόκο δεν θα εύρισκε καμμία πόλη πηγαίνοντας παραλιακά μέχρι να φτάσει στην Κυρήνη ή ακόμη και στην Αίγυπτο; Πληροφοριακά σας θυμίζω ότι οι σταυροφόροι ξεκίναγαν από την Αγγλία και με τα πόδια φορτωμένοι με βαρειές πανοπλίες έφταναν στους Άγιους τόπους και φαντάζεστε ότι δεν θα μπορούσε ο "πολυμήχανος" να βρεί τρόπο να φτάσει από τα πέρατα της Μεσογείου "οδικώς" στην Ελλάδα;

Πέρα όμως από τα παραπάνω λογικά επιχειρήματα υπάρχουν και αρκετοί ανεξάρτητοι μελετητές οι οποίοι έχουν γράψει σχετικά με το τί ακριβώς ήταν η Οδύσσεια:

α) Η μελέτη της Εριέττας Μέρτζ (Henrietta Mertz)

Η πρώτη ήταν η Αμερικανίδα Εριέττα Μέρτζ (Henrietta Mertz) η οποία το 1965 εξέδωσε στο Σικάγο των Η.Π.Α. το βιβλίο " The Wine Dark Sea" (τίτλος στα Ελληνικά "ΟΙΝΩΨ ΠΟΝΤΟΣ" εκδόσεις ΝΕΑ ΘΕΣΙΣ -1995)και αργότερα το 1967 τα "Αργοναυτικά" δια των οποίων με μεγάλη πειστικότητα - στηριζόμενη στις δικές της προσωπικές έρευνες και εξερευνήσεις στην Β. και Ν. Αμερική- διατυπώνει την θέση ότι το ταξίδι του Οδυσσέως είχε και ένα σημαντικό σκέλος εκτός Μεσογείου. 

Η άποψη της κ. Μέρτζ είναι ότι ο Οδυσσέας ταξίδεψε μέχρι τις ακτές της Αμερικής βοηθούμενος από τα θαλάσσια ρεύματα. Η κ. Μέρτζ εντόπισε τα μέρη που επισκέφθηκε ο Οδυσσέας με βάση την ταχύτητα που κινούνται τα θαλάσσια ρεύματα και την διάρκεια των ταξιδιών από σταθμό σε σταθμό όπως αναφέρονται στην Οδύσσεια. Οι απόψεις της κ. Μέρτζ ενισχύονται και από αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν βρεθεί στην Αμερικανική ήπειρο.

Σχεδιάγραμμα που παρουσιάζει την περιπλάνηση του Οδυσσέα μετά την πτώση της Τροίας βάσει των διαπιστώσεων της Εριέττας Μέρτζ (η οποία μελέτησε εδάφιο προς εδάφιο το κείμενο του Ομήρου σε συνδυασμό με διάφορες νεότερες ανακαλύψεις και παρατηρήσεις που αναφέρονται από τον ίδιο τον Όμηρο π.χ. διάρκεια ταξιδιού κλπ). Στον χάρτη επισημαίνονται: η περιοχή που υπήρξαν οι Σειρήνες, σε ποιό σημείο της Αμερικανικής ηπείρου ήταν η Σκύλλα και η Χάρυβδη και μέσω ποιάς οδού ο Οδυσσέας επέστρεψε στην Ιθάκη, βοηθούμενος καθ' όλη την διαδρομή από το ρεύμα του κόλπου (Gulf stream).

β) Η μελέτη του Ζίγκφριντ Πετρίδη (την οποία έχω μελετήσει επισταμένως και συνιστώ σε όλους τουλάχιστον να την διαβάσουν, να κάνουν δηλαδή μία διάβαση-ένα πέρασμα).

Οι Έλληνες έχουν μία αποδεδειγμένη ναυτική ιστορία που ξεκινάει τουλάχιστον από το 7250 π.Χ. όπως αποδεικνύεται από τα ευρήματα του σπηλαίου Φράχθι στην Αργολίδα.
«...Η μοναδικότης του Ελληνικού γεωγραφικού χώρου, ήτοι η παρουσία εις μικράν σχετικώς έκτασιν, στο Αιγαίον Πέλαγος, εκατοντάδων νήσων, επέτρεψε εις τους προϊστορικούς κατοίκους του, λίαν ενωρίς την ανάπτυξιν της δια θαλάσσης επικοινωνίας. Με την πάροδο των ετών και την απόκτησιν πείρας θαλασσίων ταξιδίων, οι Αιγαίοι ναυτικοί έγιναν τολμηρώτεροι, πλεύσαντες προς βορράν εις τον Εύξεινον πόντον, προς νότον εις Αίγυπτον και Φοινίκην και δυσμάς εις Ιταλίαν και Ιβηρίαν. Ανακαλύψαντες ότι η θάλασσα εις ην εταξίδευον περιεβάλλεντο παντού υπό ξηράς με μία μόνον έξοδον, δεν εδίστασαν να εξέλθουν τραπέντες όπως είδομεν προς βορράν (σημ. της ΑΕΙ- Κασσιτερίδες νήσοι = Αγγλία) δια τον κασσίτερον και δια το ήλεκτρον, αλλά και προς δυσμάς ως θ' αποδείξωμεν...» ("ΟΔΥΣΣΕΙΑ" ελληνική έκδοση, σελίδα 139)

Η Ελληνική γραμματεία είναι πλούσια σε αναφορές για τις γεωγραφικές γνώσεις των αρχαίων προγόνων μας. Στην μελέτη του κ. Πετρίδη παρουσιάζονται στοιχεία που αφορούν τις γεωγραφικές γνώσεις για περιοχές :

- του Βορρά (υπερβορέα)

- της Ανατολής (Ασίας)

- του Νότου (Αιθιοπία, Κυρηναϊκή, Αίγυπτος, λοιπή βόρεια Αφρική)

- και της Δύσεως, όπως Ιταλία, νήσοι δυτικώς της Ιταλίας α) Σαρδηνία, β) Κορσική γ) Έλβα δ) Καπρί ε) Ίσκια, Ιβηρική χερσόνησος, Γαλλία, βόρειο-ανατολική Ευρώπη, Βρετανία - Ιρλανδία.

Από την Ελληνική γραμματεία προκύπτει ότι οι αρχαίοι Έλληνες είχαν μεγάλη εξοικείωση με τις αστρονομικές παρατηρήσεις (παράδειγμα οι αστρονομικές αναφορές των Ορφικών ύμνων) και οι ναυτικοί της εποχής χρησιμοποιούν τους αστερισμούς για να προσανατολίζονται κατά την διάρκεια της νυχτερινή πλεύσης τους. Μεγάλη βαρύτητα στην έρευνα του ταξιδιού του Οδυσσέα έχουν οι αστρονομικές αναφορές της Οδύσσειας:

Γιά παράδειγμα: Αναφέρεται από τον Όμηρο ότι «ΑΡΚΤΟΝ Θ' ΗΝ ΚΑΙ ΑΜΑΞΑΝ ΕΠΙΚΛΗΣΙΝ ΚΑΛΕΟΥΣΙΝ, ΗΤ' ΑΥΤΟΥ ΣΤΡΕΦΕΤΑΙ ΚΑΙ Τ' ΩΡΙΩΝΑ ΔΟΚΕΥΕΙ, ΟΙΗ Δ' ΑΜΜΟΡΟΣ ΕΣΤΙ ΛΟΕΤΡΩΝ ΩΚΕΑΝΟΙΟ ΤΗΝ ΓΑΡ ΔΗ ΜΙΝ ΑΝΩΓΕ ΚΑΛΥΨΩ, ΔΙΑ ΘΕΑΩΝ, ΠΟΝΤΟΠΟΡΕΥΟΜΕΝΑΙ ΕΠ' ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΧΕΙΡΟΣ ΕΧΟΝΤΑ» (ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ Ε 273) 

Δηλαδή: "και την 'Αρκτον (Μ. 'Αρκτο) που την ονομάζουν και 'Αμαξα, που κλωθογυρίζει αυτού και παραφυλάει τον Ωρίωνα και που μονάχ' αυτή είναι αμέτοχη στα λουσίματα του Ωκεανού, (σημ.: δηλαδή ο αστερισμός είναι αειφανής - δεν πέφτει κάτω από τον ορίζοντα) τον συμβούλεψε λοιπόν η υπέροχη θεά η Καλυψώ να ταξιδεύει έχοντας στ' αριστερό του χέρι αυτήν" (επιστρέφοντας από την Αμερική).

Στο κείμενο αυτό περιέχονται σημαντικότατες πληροφορίες. «...Ο Όμηρος ομιλεί περί "Ωκεανού" και όχι "Πόντου" και όπως είδομεν "Ωκεανόν" οι αρχαίοι Έλληνες ωνόμαζαν την περιβάλλουσαν την οικουμένην θάλασσαν (σημ. της ΑΕΙ : η θάλασσα έξω από τις Ηράκλεις στήλες) περί αυτού συμφωνεί και ο Στράβων "ΤΑΥΤΑ ΓΑΡ ΠΑΝΤΑ ΦΑΝΕΡΩΣ ΕΝ ΤΩ ΑΤΛΑΝΤΙΚΩ ΠΕΛΑΓΕΙΠΡΑΤΤΟΜΕΝΑ ΔΗΛΟΥΤΑΙ" (c26) δηλαδή: Όλα αυτά είναι καταφανές ότι δηλούνται (υπό του Ομήρου) ως τελούμενα εις τον Ατλαντικόν"...» ("ΟΔΥΣΣΕΙΑ" ελληνική έκδοση, σελίδα 182)

Η πολυετής εμπειρία του Ζ. Πετρίδη ως ιστιοπλόου τον βοήθησε να επιβεβαιώσει ή και να διορθώσει (όπου αυτό ήταν απαραίτητο) τα συμπεράσματα της Ε. Μέρτζ, με βάση τις αναφορές που υπάρχουν από τον Όμηρο για την διάρκεια του ταξιδιού από σταθμό σε σταθμό και τις επιπρόσθετες λεπτομέρειες που τυχόν αναφέρονται (π.χ. κατεύθυνση ανέμου, πορεία πλοίου, περιγραφές των νησιών κλπ). 

Αναφέρει ο Όμηρος: "ΕΝΝΗΜΑΡ ΜΕΝ ΟΜΩΣ ΠΛΕΟΜΕΝ ΝΥΚΤΑΣ ΤΕ ΚΑΙ ΗΜΑΡ, ΤΗ ΔΕΚΑΤΗ Δ' ΗΔΗ ΑΝΕΦΑΙΝΕΤΟ ΠΑΤΡΙΣ ΑΡΟΥΡΑ" (ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ Κ2)

Δηλαδή: " Εννιά μερόνυχτα συνέχεια ταξιδεύαμε και στις δέκα ημέρες άρχισε να ξεχωρίζει πια η γη της πατρίδας" (σημ.: άρα η νήσος Αιολία πρέπει να είναι ένα νησί που να ευρίσκεται δυτικά της Ιθάκης και να απέχει απόσταση που ισοδυναμεί με ταξίδι επί 9 μέρες με ευνοϊκό άνεμον). Η απόστασις νήσοι Lipari - νήσος Ιθάκη δεν υπερβαίνει τα 270 μίλια και γιά 9-ήμερον πλούν η μέση ταχύτης είναι : 270:9: 4=1,25 κόμβοι. Όμως μία ωριαία ταχύτητα πλεύσης 1,25 κόμβων δεν είναι "εύνοια" του Αιόλου, αλλά μαρτύριο... 

Αντιθέτως η απόστασις : νήσος Μαγιόρκα - Σαρδηνία - Σικελία - Ιθάκη είναι 870 μίλια και δια 9-ήμερον πλούν η μέση ταχύτης είναι : 870:9:24=4,03 κόμβοι, δηλαδή μία ταχύτης ενός ήρεμου θαλάσσιου περιπάτου, δεκτή από πάσης απόψεως. 'Αρα να η "νήσος του Αιόλου"...» ("ΟΔΥΣΣΕΙΑ" ελληνική έκδοση, σελίδα 216). 

Βιβλιογραφικές αναφορές:
1. ΟΔΥΣΣΕΙΑ - μία ναυτική εποποιία των Ελλήνων εις την Αμερικήν (Αθήνα 1994)

2. HOMER'S ODYSSEY - America's discovery by the ancient Greeks (βελτιωμένη έκδοση - Athens1999)

3. ΖΙΓΚΦΡΙΝΤ ΠΕΤΡΙΔΗΣ "ΟΔΥΣΣΕΙΑ-Μία ναυτική εποποιϊα προϊστορικών Ελλήνων εις Αμερική"

4. HENRIETTE MERTZ "ΟΙΝΩΨ ΠΟΝΤΟΣ" εκδόσεις ΝΕΑ ΘΕΣΙΣ

5. ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΣΣΑΣ "Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ" εκδόσεις Εγκυκλοπαίδειας του ΗΛΙΟΥ

6. ENRICO MATTIEVICH "ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΟΛΑΣΗ" εκδόσεις ΕΚΑΤΗ 7. ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΑΞΙΩΤΗΣ "ΝΕΟ ΦΩΣ ΣΤΑ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ" εκδόσεις ΣΜΥΡΝΙΩΤΑΚΗ.

Αρχικό κείμενο: pronews.gr

Περισσότερα αφιερώματα εδώ.