Στη ζωή μας συναναστρεφόμαστε με πολλών λογιών ανθρώπους με διαφορετικές συμπεριφορές, τι γίνεται όμως όταν δυσκολευόμαστε να χειριστούμε ανθρώπους με αδυναμίες ή με υπερβολικές δυνάμεις;
Στις πιο δύσκολα αντιμετωπίσιμες περιπτώσεις ανθρώπων μπορεί να περιλαμβάνονται οι «χειριστικοί» άνθρωποι. Η λέξη «χειραγωγώ» σημαίνει «ασκώ σε κάποιον τέτοια επίδραση που έχει σαν αποτέλεσμα να του αφαιρώ κάθε πρωτοβουλία και ανεξαρτησία στην σκέψη», οπότε χειριστικός χαρακτήρας ονομάζεται αυτός που συνηθίζει να κατευθύνει ή να διαστρεβλώνει την αντίληψη των άλλων για την πραγματικότητα, προκειμένου να έρθει πιο κοντά στις δικές του πεποιθήσεις. Η συναισθηματική χειραγώγηση δεν είναι απαραίτητα συνειδητή, μα σίγουρα είναι τοξική για τις σχέσεις, καθώς μπορεί να κλονίσει την εμπιστοσύνη, την αίσθηση αδιαλλαξίας και την ασφάλεια. Δεν είναι τόσο σπάνιο φαινόμενο όσο ακούγεται! Όλοι έχουμε έρθει σε επαφή με χειριστικές συμπεριφορές άλλων, είτε άλλοι με τις δικές μας!
Ο τρόπος αντιμετώπισης έρχεται σίγουρα μετά την αναγνώριση των συμπτωμάτων. Σας γεμίζουν με ενοχές; Με αμφιβολίες; Προβάλουν σε σας τις δικές τους ανασφάλειες; Σας κάνουν να νιώθετε υπεύθυνοι για πράξεις τους; Για αυτά που αισθάνονται; Ταυτίζουν αυτό που θέλετε με αυτό που θέλουν και οι ίδιοι; Προσφέρουν αναγνώριση και αποδοχή αν συμφωνήσετε μαζί τους; Αν ναι, ήρθε η ώρα να εστιάσετε σε αλλαγές στη δική σας κριτική σκέψη κι όχι σε αλλαγές του χειριστικού ατόμου.
Η εσωτερική εκτίμηση της σχέσης των δυο σας είναι βοηθητική για να καταλάβετε πόσο αξίζει να λαμβάνετε υπόψη όσα λέει. Αφού εκτιμήσετε τη σχέση σας, υπάρχει ανάγκη να προβάλετε απλά, κατανοητά και με επιχειρήματα τις διαφωνίες σας, όντας σίγουροι για αυτές. Ακόμα και να αρνηθείτε απευθείας μια πρόταση που προβάλει άμεσα ή έμμεσα είναι καλύτερο από το να πλανάται μια συζήτηση χωρίς προσωποποίηση και ανάληψη ευθυνών.
Μα μην ξεχνάτε, όμως, αναγνωρίστε και τα δικά σας λάθη! Είναι πολύ πιθανό να εντοπίσετε όντως στα λόγια του κάποια λάθη σας, τότε δεν υπάρχει λόγος να τα αφήνετε κάτω από το χαλί, είναι καιρός να πείτε «ναι, φταίω», μιας και κάτι τέτοιο εκτός του ότι θα σας ανακουφίσει, μπορεί να σας απαλλάξει από επερχόμενες χειριστικές συμπεριφορές.
Η δεύτερη περίπτωση που όλοι μας δυσκολευόμαστε να χειριστούμε- ακόμα κι όταν πρόκειται για τον ίδιο μας τον εαυτό- είναι ο αρνητισμός. «Απαισιόδοξος είναι αυτός που ακόμα κι όταν βρίσκεται ελεύθερος στον αέρα νιώθει περιτριγυρισμένος από κάγκελα» (Walter Winchell). Αυτοί οι άνθρωποι νιώθουν συχνά άδειοι από θετικές σκέψεις, από την αίσθηση της ικανοποίησης, του προσφέρειν και του ανήκειν, κι εσένα ο αυτόματος υποσυνείδητος ρόλος σου είναι να τους προκαλέσεις θετικές σκέψεις, την αίσθηση της συνεισφοράς και χρησιμότητας, της όρεξης για ζωή. Ακόμα κι αν δεν έχεις επιλέξει να βρίσκεσαι σε αυτή τη δύσκολη θέση, ο απέναντί σου είναι κάποιος που αισθάνεσαι ότι χρήζει της συμβολής σου.
Σημασία δεν έχει μόνο τι πρέπει να κάνεις αλλά και τι δεν πρέπει. Είναι το ίδιο απαγορευτικό να λες σε κάποιον που δεν χαμογελά «χαμογέλα», όπως σε κάποιον που ανησυχεί «μην ανησυχείς», καθώς το μόνο που ίσως βγει είναι να ανησυχήσει περισσότερο. Δεν είναι καθόλου όμως απαγορευτική η ενθάρρυνση για συμμετοχή σε σαφείς προτάσεις, με συγκεκριμένο τόπο, χρόνο, αντικείμενο και σκοπό!
Η αναγνώριση των αρνητικών σημείων σκέψης μπορεί να βοηθήσει στην επιλογή των προτάσεων από εσένα. Είναι μια διαδικασία που σίγουρα αφορά τον παθόντα, μα μπορεί να ενθαρρυνθεί κι από εσένα, ώστε όσο πιο έγκαιρα αναγνωριστούν οι αδυναμίες, τόσο πιο στοχευμένες να είναι οι προτάσεις σου και τόσο πιο εύκολα πιθανόν να τις ακολουθήσει, απαλλαγμένος από το βάρος της αποδοχής και έκφρασης!
Οι αγχώδεις άνθρωποι είναι η τρίτη περίπτωση ανθρώπων που σίγουρα έχεις γνωρίσει ή θα γνωρίσεις στο μέλλον και κάποια στιγμή θα βρεθείς σε θέση να αντιμετωπίσεις. Ένα ποσοστό 5-8% του γενικού πληθυσμού εμφανίζει Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή στη διάρκεια της ζωής του, το ποσοστό των γυναικών είναι διπλάσιο αυτού των ανδρών, ενώ στο 50% των περιπτώσεων, θεωρείται πως έχει ως χρονικό σημείο έναρξης την παιδική ή εφηβική ηλικία.
Δύσπνοια, ταχυπαλμία, εφίδρωση, αϋπνία, υπερβολική εγρήγορση, «πιάσιμο» στους μυς, προβλήματα στον ύπνο και δυσπεψία είναι κάποια από τα συμπτώματα του άγχους που το κάνουν να μοιάζει αρκετά δύσκολη περίπτωση για χειρισμό. Η συναισθηματική υποστήριξη και η θετική σκέψη είναι χαρακτηριστικά που πρέπει να έχουν οι συναναστροφές των ατόμων με άγχος, μα κι εδώ απαγορεύεται η ακραία συμπεριφορά μη άγχους, καθώς μπορεί να αγχώσει περισσότερο τον παθόντα.
Όταν το άτομο κατακλύζεται από αγχώδεις σκέψεις, είναι σημαντικός ο περισπασμός της προσοχής και η δημιουργία θετικών αναμνήσεων. Μια ενδιαφέρουσα συζήτηση, μια ταινία, ένας περίπατος ή κάποια δραστηριότητα που αποσπά το άτομο βοηθά τον περιορισμό του άγχους και την ανάκτηση της ψυχικής ηρεμίας του.
Αυτές ήταν κάποιες από τις πιο δύσκολες περιπτώσεις ανθρώπων που συναντούμε όλοι στη ζωή μας και ερχόμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε. Θέλει υπομονή, σκέψη και συμβουλές η σωστή διαχείριση δυσχερών καταστάσεων. Μα όλοι μπορούμε! Γιατί όχι και εσύ;