Το άρθρο που ακολουθεί δημοσιεύτηκε στο web site “The Huffington Post” (huffingtonpost.com) στις 5 Ιανουαρίου 2016. Η συγγραφέας, η αμερικανίδα ιατρός Dr. Vanita Braver, είναι μητέρα, ψυχίατρος για παιδιά και εφήβους, και συγγραφέας της σειράς παιδικών βιβλίων με τίτλο "Teach Your Children Well". Βρήκα το άρθρο της πολύ ενδιαφέρον και πολύ χρήσιμο. Σκέφτηκα ότι οι Έλληνες γονείς θα ενδιαφερθούν μάλλον να πληροφορηθούν για τις αντιλήψεις σχετικά με το σωστό μεγάλωμα των παιδιών στη σημερινή εποχή, ιδίως αφού περιγράφονται από μια άξια και ειδική στα θέματα αυτά ιατρό. Το απέδωσα λοιπόν στα ελληνικά και το παραθέτω παρακάτω. Για όσους ενδιαφέρονται, το πρωτότυπο κείμενο στα αγγλικά με τίτλο “5 Tips for Raising ‘Happy’ Successful Children” μπορεί να ανευρεθεί εδώ.
«Χωρίς αμφιβολία, η ανατροφή των παιδιών είναι συγχρόνως η πιο σημαντική δουλειά - αφού μας προσφέρει ικανοποίηση και καταξίωση - αλλά και η πιο δύσκολη δουλειά που έχουμε να κάνουμε ως ενήλικοι. Ως παιδοψυχίατρος και ως μητέρα, ερωτώμαι συχνά αν είναι για εμένα ευκολότερη η ανατροφή των παιδιών δεδομένου του επαγγέλματός μου. Απαντώ πάντοτε λέγοντας «ήμουνα ο τέλειος γονέας μέχρι που απέκτησα παιδιά!»
Με ερωτούν επίσης οι πάντες για το πώς να αναθρέψουμε «ευτυχισμένα» παιδιά. Πάντοτε διστάζω για λίγο προτού επιχειρήσω να απαντήσω σε αυτό το ερώτημα. Η ευτυχία είναι φευγαλέα, είναι προσωρινή, και ένα από τα καλύτερα πράγματα που μπορούμε να κάνουμε ως γονείς είναι να επιτρέψουμε στα παιδιά μας να βιώσουν και να αναμετρηθούν με αρνητικά συναισθήματα όπως η λύπη, ο θυμός, η απογοήτευση και η ματαίωση. Το πραγματικό ερώτημα, πιστεύω, είναι πώς να μεγαλώσουμε επιτυχημένα παιδιά με καλή αίσθηση αυτο-αξίας.
Να λοιπόν οι πέντε κορυφαίες συμβουλές για το μεγάλωμα ενός «ευτυχισμένου» επιτυχημένου παιδιού!
1. Εξασφαλίστε ότι το παιδί σας νιώθει ότι το αγαπάνε και ότι έχει αξία. Αγκαλιάστε το γενναιόδωρα. Να είστε υπομονετικοί. Να δίνετε προσοχή. Να έχετε θερμή διάθεση. Να εκτιμάτε τη μοναδικότητα του παιδιού σας. Να προσφέρετε υποστήριξη και δομή ώστε να παρέχετε ασφάλεια. Το παιδί που νιώθει ότι το αγαπάνε και ότι έχει αξία είναι ένα παιδί που νιώθει ότι το καταλαβαίνουν, το αναγνωρίζουν, και το σέβονται. Αυτό δημιουργεί ένα «συνδεδεμένο» παιδί που θα είναι ικανό να καλλιεργήσει σχέσεις με τους συνομηλίκους του και με την κοινότητα. Οι σχέσεις αυτές είναι οι κοινωνικές συνδέσεις που παρέχουν τα θεμέλια για μια υγιή συναισθηματική ευεξία του παιδιού.
2. Ηγηθείτε με το παράδειγμά σας. Μελέτες έχουν αποδείξει ότι οι γονείς είναι η πιο σημαντική επιρροή στη συναισθηματική και ηθική ανάπτυξη των παιδιών τους, και ότι τα παιδιά μάς ακούνε και παρατηρούν όλα όσα κάνουμε. Είχαμε όλοι την εμπειρία μιας τηλεφωνικής συνομιλίας που θεωρήσαμε ιδιωτική μέχρι να διαπιστώσουμε ότι το παιδί μας θα την επαναλάβει λέξη προς λέξη στην πιο ακατάλληλη στιγμή. Να είστε το καλύτερο άτομο που μπορείτε ως γονέας και να επιδεικνύετε ακεραιότητα. Δείξτε ενσυναίσθηση (“empathy”) και βοηθήστε το παιδί σας να ονομάσει και να επιβεβαιώσει τα δικά του συναισθήματα. Η δυνατότητα του παιδιού σας για ενσυναίσθηση καθώς και η ικανότητά του να κάνει γνωστά τα συναισθήματά του στους άλλους θα είναι πολύτιμες για τη μελλοντική επιτυχία.
3. Επικεντρωθείτε στην οικοδόμηση ανθεκτικότητας στο παιδί σας με το να παραδέχεστε την επιτυχία και την αποτυχία. Όταν το παιδί σας κάνει κάτι καλά, επαινέστε κάτι που είναι ήδη εντός των ορίων ελέγχου του παιδιού. Επαινέστε κυρίως την προσπάθεια και την επιμονή του παιδιού σας, και όχι το ίδιο το κατόρθωμά του. Η εκμάθηση νέων δεξιοτήτων δημιουργεί περισσότερη αυτοεκτίμηση από ότι ο έπαινος. Επίσης, επιτρέψτε στο παιδί σας να αποτύχει, ακόμα και να νιώσει απογοήτευση. Το να επιτρέπετε τη δυνατότητα για λάθη παρέχει στο παιδί σας την ευκαιρία να μάθει δημιουργικές λύσεις, να έχει το κουράγιο να αντιμετωπίσει προβλήματα, και να έχει την αναγκαία εμπιστοσύνη στον εαυτό του για να πάρει ρίσκα. Τελικώς, η πρόωρη εμπειρία με την αποτυχία οδηγεί σε δεξιότητες που είναι βασικές για τη μελλοντική επιτυχία.
4. Επικεντρωθείτε στη φυσική υγεία του παιδιού σας. Οι υγιεινές διαιτητικές συνήθειες και η φυσική δραστηριότητα είναι βασικά συστατικά ενός υγιούς, επιτυχημένου τρόπου ζωής. Ως γονέας, να είστε ένα υπόδειγμα υγιεινής διατροφής και φυσικής δραστηριότητας. Η καλή διατροφή που περιλαμβάνει φρέσκα φρούτα και λαχανικά είναι επιβεβλημένη. Περιορίστε τη ζάχαρη και τις επεξεργασμένες τροφές όπως επίσης και τα φαστφουντάδικα (“fast food”). Να τρώτε μαζί ως οικογένεια όποτε αυτό είναι δυνατόν και να ενθαρρύνετε την άσκηση συμμετέχοντας σε φυσικές δραστηριότητες ως οικογένεια. Η μελλοντική επιτυχία του παιδιού σας εξαρτάται όχι μόνο από την κοινωνική - συναισθηματική ανάπτυξη, αλλά επίσης από την υγιή φυσική ανάπτυξη.
5. Ενθαρρύνετε το δημιουργικό παιχνίδι. Τα παιδιά όλων των ηλικιών λατρεύουν να παίζουν, και το παιχνίδι είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Τα μικρά παιδιά μαθαίνουν καλύτερα μέσω ουσιαστικών (δηλαδή με κάποιο σκοπό) εμπειριών με παιχνίδια. Αυτές οι εμπειρίες προωθούν τη δημιουργικότητα, την επίλυση προβλημάτων, και την επικοινωνία. Το παιχνίδι βοηθάει επίσης στην ενδυνάμωση των σχέσεων. Η κινητική ανάπτυξη του παιδιού μπορεί να βελτιωθεί με το να παίζει, και ο χρόνος του παιχνιδιού βοηθάει στην συναισθηματική ανάπτυξη καθώς παρέχει μια διέξοδο για να εκφράσει το παιδί συναισθήματα και για να τα αντιμετωπίσει (δηλαδή να αναμετρηθεί με αυτά). Για τα μεγαλύτερα παιδιά και τους εφήβους, το παιχνίδι είναι σημαντικό για την προώθηση της ανεξαρτησίας, την ανάπτυξη ικανότητας, και την ανακούφιση από το στρες.»
Photo credit to Teresa Goldman