Ο Σερ Αλεξάντερ Τσάπμαν Φέργκιουσον (Sir Alexander Chapman Ferguson, Γλασκώβη 31 Δεκεμβρίου 1941), περισσότερο γνωστός ως Άλεξ Φεργκιουσον, είναι Σκωτσέζος ποδοσφαιριστής και πετυχημένος προπονητής ποδοσφαίρου. Έχει συνδεθεί με την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ στην οποία υπήρξε προπονητής από το 1986 μέχρι το 2013. Έχει κατακτήσει περισσότερα τρόπαια από οποιονδήποτε άλλο προπονητή στην ιστορία του αγγλικού ποδοσφαίρου και θεωρείται από πολλούς παίκτες, προπονητές και αναλυτές ως ένας από τους καλύτερους και πετυχημένους προπονητές όλων των εποχών.
Ο Φέργκιουσον αγωνίστηκε ως forward σε αρκετές σκωτσέζικες ομάδες, συμπεριλαμβανομένων της Dunfermline Athletic και της Rangers. Ενώ ήταν στην Dunfermline, έγινε ο καλύτερος σκόρερ στο πρωτάθλημα της Σκωτίας κατά την σεζόν 1965-1966. Μετά το τέλος της αγωνιστικής του καριέρας, εργάστηκε ως προπονητής ξεκινώντας την καριέρα του με την East Stirlingshire και την St Mirren. Έπειτα ο Φέργκιουσον ξεκίνησε μια επιτυχημένη καριέρα ως προπονητής της Αμπερντίν (1978-1986), με την οποία κέρδισε τρία πρωταθλήματα, τέσσερα Κύπελλα και το UEFA Cup το 1983. Για ένα μικρό χρονικό διάστημα ήταν ο προπονητής της ποδοσφαιρικής ομάδας της Σκωτίας, αμέσως μετά τον θάνατο του Jock Stein, και οδήγησε την ομάδα στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1986.
Τον Νοέμβριο του 1986 ο Φέργκιουσον έγινε προπονητής της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Κατά την διάρκεια της καριέρας του στην Μάντσεστερ κέρδισε 38 βραβεία, συμπεριλαμβανομένων 13 τίτλων στην Premier League, πέντε FA Cups και δυο τίτλους στο UEFA Champions League. Το 1999 μπήκε στη λίστα Queen's Birthday Honours για τις υπηρεσίες που έχει προσφέρει στο ποδόσφαιρο. Ο Φέργκιουσον είναι ο μεγαλύτερος σε χρονική διάρκεια προπονητής της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και στις 19 Δεκεμβρίου 2010 ξεπέρασε το ρεκόρ του Sir Matt Busby. Το 2009 ψηφίστηκε ως ο κορυφαίος προπονητής για το 2008 από τη Διεθνή Ομοσπονδία Ιστορίας και Στατιστικής του ποδοσφαίρου (IFFH). Με το πέρας της αγωνιστικής σεζόν 2012-2013 συνταξιοδοτήθηκε από την καριέρα του ως προπονητής, έχοντας κερδίσει την Premier League κατά την ίδια σεζόν.
Βιογραφία
Μητέρα του ήταν η Elizabeth Ferguson και πατέρας του ήταν ο Alexander Beaton Ferguson, υπάλληλος σε ναυτιλιακή εταιρεία. Ο Φέργκιουσον γεννήθηκε στο σπίτι της γιαγιάς του στο Γκόβαν στις 31 Δεκεμβρίου 1941 αλλά μεγάλωσε σε ένα κατάστημα στην 667 Govan Road (το οποίο έχει κατεδαφιστεί), στο οποίο έζησε με τους γονείς του και τον μικρότερο αδερφό του Μάρτιν.
Ο Φέργκιουσον φοίτησε στο Broomloan Road Primary School και αργότερα στο γυμνάσιο του Γκόβαν. Ξεκίνησε την ποδοσφαιρική του καριέρα με την ομάδα Harmony Row Boys Club στο Γκόβαν, προτού συνεχίσει με τους Drumchapel Amateurs, μια νεανική ομάδα ποδοσφαίρου με μεγάλη φήμη στην δημιουργία δημοφιλών ποδοσφαιριστών.
Κληροδοτήματα
Πολλοί από τους πρώην παίκτες του Φέργκιουσον έγιναν και οι ίδιοι προπονητές, συμπεριλαμβανομένων των Tony Fitzpatrick, Alex McLeish, Gordon Strachan, Mark McGhee, Willie Miller, Neale Cooper, Bryan Gunn, Eric Black, Billy Stark, Bryan Robson, Steve Bruce, Mark Hughes, Roy Keane, Paul Ince, Chris Casper, Darren Ferguson, Ole Gunnar Solskjær, Henning Berg και Gary Neville.
Η φράση "squeaky-bum time", την οποία ανέφερε ο Φέργκιουσον στα έντονα παιχνίδια κάποιου πρωταθλήματος, συμπεριλαμβάνεται στο λεξικό Collins English Dictionary και στο λεξικό Oxford English Dictionary.
Ένα χάλκινο άγαλμα του Φέργκιουσον, σχεδιασμένο από τον Σκωτσέζο γλύπτη Philip Jackson, αποκαλύφθηκε έξω από το Old Trafford στις 23 Νοεμβρίου 2012. Στις 14 Οκτωβρίου 2013, ο Φέργκιουσον παρακολούθησε μια τελετή κατά την οποία ένας δρόμος κοντά στο Old Trafford μετονομάστηκε σε Sir Alex Ferguson Way από την Water's Reach.
Προσωπική ζωή
Ο Φέργκιουσον κατοικεί στο Τσέσαϊρ μαζί με την σύζυγό του, Κάθι Φέργκιουσον. Παντρεύτηκαν το 1966 και έχουν τρεις γιους : τον Mark (γενν. 1968) ; και τους δίδυμους Ντάρεν (γενν. 1972), που ήταν επίσης επαγγελματίας ποδοσφαιριστής και σήμερα είναι προπονητής των Doncaster Rovers ; και Jason (γενν. 1972), που διευθύνει μια εταιρεία οργάνωσης εκδηλώσεων.
Το 1998, ο Φέργκιουσον μπήκε στην λίστα με τους μεγαλύτερους δωρητές χρημάτων στο Εργατικό Κόμμα. Ο ίδιος περιγράφει τον εαυτό του ως σοσιαλιστή. Τον Ιανουάριο του 2011 ο Graham Stringer, βουλευτής του Εργατικού Κόμματος από το Μάντσεστερ και υποστηρικτής της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, κάλεσε τον Φέργκιουσον να γίνει επίτιμο μέλος της πόλης. Εάν γινόταν αυτό, ο Φέργκιουσον θα γινόταν ο πρώτος ποδοσφαιριστής ή προπονητής που θα συμμετείχε στο House of Lords. Ο Stringer και ο έτερος βουλευτής του Εργατικού Κόμματος στο Μάντσεστερ Paul Goggins επανέλαβαν την ίδια πρόταση μετά την ανακοίνωση της συνταξιοδότησης του Φέργκιουσον τον Μάιο του 2013.
Το 2009, ο Φέργκιουσον έλαβε ένα διδακτορικό στο business administration από το Μητροπολιτικό Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ.
Κατά την διάρκεια του δημοψηφίσματος περί της ανεξαρτησίας της Σκωτίας το 2014, ο Φέργκιουσον υποστήριξε την εκστρατεία Better Together που τάχθηκε υπέρ της παραμονής της Σκωτίας ως μέρους του Ηνωμένου Βασιλείου. Άσκησε κριτική στο Εθνικό Κόμμα της Σκωτίας για την απόφασή του να αποκλείσει τους Σκωτσέζους που κατοικούν έξω από την Σκωτία, αλλά μέσα στα σύνορα του υπόλοιπου Ηνωμένου Βασιλείου, από το να ψηφίσουν στο δημοψήφισμα. Εναντιώθηκε επίσης στην εκστρατεία Yes Scotland, η οποία δεχόταν δωρεές ύψους πάνω από £500, από ανθρώπους που ζούσαν εκτός Σκωτίας.
Στις 5 Μαΐου 2018 υποβλήθηκε σε επείγουσα χειρουργική επέμβαση μετά από μια ξαφνική αιμορραγία στον εγκέφαλο.
Διακρίσεις (ως προπονητής)
Σεντ Μίρεν 1974-1978
Α΄ Σκωτίας 1976-77 (1η θέση, άνοδος στην Primier League Σκωτίας)
Αμπερντίν 1978–1986
σε εθνικό επίπεδο
Λίγκα Σκωτίας: (3) 1979-80, 1983-84, 1984-85
Φιναλίστ: (2) 1980-81, 1981-82
Κύπελλο Σκωτίας: (4) 1981-82, 1982-83, 1983-84, 1985-86
Κύπελλο Λίγκας Σκωτίας: (1) 1985-86
Φιναλίστ: (2) 1978-79, 1979-80
σε ευρωπαϊκό επίπεδο
Κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης (1) 1982-83
UEFA Super Cup: (1) 1983-84
Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ 1986-2013
σε εθνικό επίπεδο
Πρέμιερ Λιγκ: (11) 1992-93, 1993-94, 1995-96, 1996-97, 1998-99, 1999-00, 2000-01, 2002-03, 2006-07,2007-08,2008-09
Κύπελλο Αγγλίας: (5) 1989-90, 1993-94, 1995-96, 1998-99, 2003-04
Λιγκ Καπ Αγγλίας: (2) 1991-92, 2005-06
FA Charity/Community Shield: (7) 1990*, 1993, 1994, 1996, 1997, 2003, 2007
σε ευρωπαϊκό επίπεδο
Τσάμπιονς Λιγκ: (2) 1998-1999, 2007-08
Κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης: (1) 1990-91
Διηπειρωτικό Κύπελλο: (1) 1999
Σούπερ Καπ: (1) 1991-92
Προπονητικά βραβεία
Προπονητής της χρονιάς της Πρέμιερ Λιγκ : (7) 1993-94, 1995-96, 1996-97, 1998-99, 1999-2000, 2002-03, 2006-07
Προπονητής του μήνα της Πρέμιερ Λιγκ : (21 φορές, που αποτελεί ρεκόρ).
LMA: Προπονητής της χρονιάς 1998-99
LMA: Προπονητής της δεκαετίας του ' 90
UEFA - Προπονητής της χρονιάς στο Τσάμπιονς Λιγκ: 1998-99
UEFA - Ομάδα της χρονιάς: 2007
BBC Sports Personality of the Year Lifetime Achievement Award]]: 2001
BBC Sports Personality of the Year - Καλύτερος προπονητής: 1999
IFFHS Club Coach of the Year: 1999
Football Writers' Association Tribute Award: 1996
Μετάλλιο Mussabini : 1999
Προπονητής της χρονιάς από το περιοδικό World Soccer Coach of the Year: (3) 1993, 1999, 2007
Professional Footballers' Association Merit Award: 2007
Onze d'Or Προπονητής της χρονιάς : (2) 1999, 2007
Άλλα βραβεία
BBC Sports Personality of the Year - Βραβείο ομάδας: 1999
Παγκόσμιο Αθλητικό Βραβείο Laureus για την ομάδα της χρονιάς: 2000
Περισσότερα αφιερώματα εδώ.