Ένας μήνας πριν τις Πανελλαδικές….
Καταπολεμώντας το άγχος…Εύκολα μπορεί κάποιος να διαπιστώσει ότι οι πανελλαδικές εξετάσεις προκαλούν ακόμη και ακραίες εκδηλώσεις άγχους όχι μόνο στα παιδιά, αλλά και στο οικογενειακό και κοινωνικό τους περιβάλλον…Και επειδή οι πανελλαδικές πλησιάζουν, ας πούμε δύο κουβέντες για το άγχος!
Τι είναι το άγχος;
Το άγχος είναι δημιουργικό και σας προστατεύει. Σας προκαλεί όρεξη για δουλειά, μελέτη, σκέψη και καλύτερα αποτελέσματα. Σας προστατεύει από τα δυσάρεστα αποτελέσματα που μπορεί να έχει μια πράξη που δεν κάνατε. Για παράδειγμα το άγχος για να περάσετε στη σχολή που θέλετε σας δίνει κίνητρο να μελετάτε καθημερινά. Άρα, το άγχος του από μόνο του δεν είναι κάτι το τρομερό και το καταστροφικό! Μπορούμε, λοιπόν, να το μετατρέψουμε σε δημιουργική δύναμη.
Μπορεί το άγχος να μας επηρεάσει αρνητικά;
Σαφώς το άγχος μπορεί να μας βλάψει ποικιλοτρόπως, αν δεν το χαλιναγωγούμε και μας ελέγχει αυτό.
Πότε λοιπόν το άγχος γίνεται επικίνδυνο;
Το υπερβολικό και παράλογο άγχος είναι καταστροφικό για όλα τα επίπεδα στη ζωή σας : εκπαιδευτικό, κοινωνικό, προσωπικό, οικογενειακό, αλλά και στην υγεία σωματική και ψυχική.
Πότε αγχωνόμαστε υπερβολικά;
Όταν ανησυχούμε για τα πάντα
- Όταν έχουμε μη ρεαλιστικούς στόχους και θέλουμε να τους πετύχουμε
- Όταν δεν έχουμε προετοιμαστεί επαρκώς
- Όταν έχουμε προηγούμενες άσχημες εμπειρίες
- Όταν γινόμαστε τελειομανείς
- Όταν αντιμετωπίζουμε και άλλα προβλήματα ταυτόχρονα (π.χ. κοινωνική πίεση)
Πώς εκδηλώνεται το άγχος;
- Προβλήματα ύπνου (έλλειψη ύπνου, εφιάλτες, τρίξιμο δοντιών κ.λπ.)
- Εκνευρισμός
- Διαμάχες με συγγενείς, φίλους, γνωστούς, συμμαθητές
- Προβλήματα υγείας (πόνος στο στομάχι, σφίξιμο, πίεση, πονοκέφαλος)· Κακή διατροφή
- Αύξηση επιβλαβών συνηθειών, υπερβολικό κάπνισμα, κατάχρηση ουσιών ακόμα και
- κατάχρηση βιταμινών
Υπάρχουν τρόποι να ελέγξω το άγχος;
Σαφώς! Τίποτε δεν είναι ακατόρθωτο αν υπάρχει θέληση, επιμονή, υπομονή, μέθοδος και σωστή οργάνωση.
Αρχικά, πρέπει να βρεθεί η πηγή του άγχους! Γι’αυτό θέτουμε μερικά απλά ερωτήματα στον εαυτό μας, για να εντοπίσουμε τι είναι ακριβώς αυτό που μας αγχώνει (γιατί δεν μας αγχώνουν γενικά και αόριστα οι πανελλαδικές, αλλά συγκεκριμένα ζητήματα που σχετίζονται με τις πανελλαδικές)
Κάντε ένα διάλογο με τον εαυτό σας και σκεφτείτε :
- Διαβάζω αρκετά;
- Αφήνω κενά;
- Έχω ένα ρεαλιστικό πλάνο για την πορεία μου;
- Τι θέλω πραγματικά;
- Μπορώ και θέλω όντως να περάσω σε μια συγκεκριμένη σχολή;
- Υπάρχουν άνθρωποι και πράγματα που με αγχώνουν;
- Υπάρχουν άνθρωποι και πράγματα που με χαλαρώνουν και με βοηθούν να φτάσω το στόχο μου;
Έπειτα…δημιουργείστε ρεαλιστικό πλάνο και στόχους. Να είστε δίκαιοι με τον εαυτό σας Κάνετε αυτό που μπορεί να σας κάνει ευτυχισμένους. Προστατέψτε την υγεία σας και ξεκουραστείτε. Απολαύστε ουσιαστικό χρόνο.
Περάστε τον χρόνο σας δημιοργικά και αποφύγετε την υπερβολική χρήση κινητού/ υπολογιστή/ κοινωνικών μέσων που κουράζουν το σώμα και το μυαλό σας και συχνά σας κρατούν καθηλωμένους για ώρες.
Τραφείτε σωστά.
Πως οργανώνω την επανάληψη;
Η σωστή οργάνωση της επανάληψης είναι κομβικό σημείο για την κααπολέμηση του άγχους. Πάντα σε συνεννοήση με τον καθηγητή του εκάστοτε μαθήματος, προσπαθώ να διαβάζω με στόχους : συγκεκριμένα κομμάτια της ύλης μέσα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο όχι όμως ασφυκτικό.
Οπότε : κάνουμε ρεαλιστικό πλάνο για επανάληψη
- επικεντρωνόμαστε στα ουσιώδη
- προσπαθούμε να καλύψουμε κενά
- οργανώνουμε το υλικό μας
- βεβαιωνόμαστε ότι έχουμε δεν θέματα των προηγουμένων ετών κι έτσι ξέρουμε το βαθμό δυσκολίας
- κάθε βδομάδα ή κάθε 3-4 μέρες θέτουμε ξεκάθαρους στόχους για το διάβασμα και ελέγχουμε αν τους πετύχαμε.
Το ποιοτικό διάβασμα!
Πάντα να θυμάστε ότι είναι καλό να διαβάζετε με σύστημα. Δεν έχει νόημα να διαβάζετε ασταμάτητα χωρίς διάλειμμα, γιατί η συγκέντρωση σας είναι χαμηλή. Μια περίοδος ουσιαστικού διαβάσματος 3 ωρών είναι αρκετή κάθε φορά. Κάνετε απαραίτητα και χαλαρωτικά διαλείμματα!!! Κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων κινηθείτε! Η καθιστική ζωή κάνει κακό στο σώμα και το πνεύμα σας
- Αν κάπου δείτει ότι «κολλάτε» και δεν μπορείτε να το μάθετε ή να το λύσετε…αφήστε το στην άκρη για λίγο, κάντε διάλειμμα και επιχειρήστε να το μάθετε ή λύσετε με καθαρό μυαλό πιο μετά ή και άλλη μέρα!
- Καλό θα είναι να έχετε ένα τετράδιο που εκεί θα συγκεντρώνετε τις απορίες σας και τα σημεία που σας δυσκολεύουν.
- Δεν είναι κακό να δοκιμάζετε διαφορετικούς τρόπους εκμάθησης και να τους συνδυάζετε-η αντιγραφή πολλές φορές βοηθά στην απομνημόνευση.
- Επιστρατεύστε τον μπαμπά, τη μαμά, τον αδερφή ή την αδερφή ΄(ή όποιον άλλον ζωντανό οργανισμό μπορεί…) για να κρατήσει το βιβλίο
Να ξέρετε όμως παιδια ότι εσείς ξέρετε τον εαυτό σας καλύτερα από τον καθένα…γι’αυτό εσείς μόνοι σας θα βρείτε τους πιο αποδοτικούς τρόπους διαβάσματος! Σ’αυτό ίσως να μην υπάρχει «χρυσός κανόνας»!
Ελέγχω το σώμα μου, για να ελέγξω το άγχος
- Μάθετε να αναπνέετε σωστά. Το άγχος προκαλεί αλλαγές στην αναπνοή οι οποίες οδηγούν στον πανικό.
- Φάτε ελαφρά και υγιεινά. Η τροφή είναι το καύσιμο του εγκεφάλου σας. Αν φάτε βαριά δεν θα μπορείτε να συγκεντρωθείτε.
- Μην καπνίζετε υπερβολικά. Το κάπνισμα προκαλεί αρρυθμίες και δυσκολεύει τη συγκέντρωση. Καταστρέφει όλα τα συστατικά που χρειάζεται για να μείνετε υγιείς σωματικά και ψυχικά.
- Σταματήστε να διαβάζετε τουλάχιστον 30 λεπτά πριν κοιμηθείτε. Βοηθήστε το σώμα σας να προετοιμαστεί για έναν καταπληκτικό, αναζωογονητικό ύπνο.
- Κάνετε παρέα με άτομα που σας εμψυχώνουν και σας βοηθούν να μείνετε ψύχραιμοι και συγκεντρωμένοι…Αποφύγετε όποιον σας αγχώνει!
Τι είναι οι Πανελλαδικές;
Οι Πανελλαδικές δεν είναι ούτε η αρχή ούτε το τέλος της ζωής των ανθρώπων!
Δεν αποδεικνύετε τίποτα σε κανέναν! Η αξία σας ως άνθρωποι δεν μετριέται με τους βαθμούς των εξετάσεων! Κανείς δεν θα σας αγαπήσει, γιατί γράψετε 19 ή 20 στη φυσική ή στα μαθηματικά, και κανείς δεν θα σας μισήσει, γιατί γράψατε 8 ή 10! Μας αγαπούν και μας θέλουν στη ζωή τους οι άλλοι άνθρωποι, γι’ αυτό που είμαστε κι όχι γι’ αυτό που γράψαμε στις πανελλαδικές.
Ο άνθρωπος δεν κρίνεται από ένα βαθμό. Βρείτε τη σχολή που σας κάνει ευτυχισμένους. Συζητείστε με τους γονείς σας για τις δυνατότητες που έχετε ως οικογένεια πολύ πριν τις εξετάσεις, ώστε να έχετε ένα ρεαλιστικό πλάνο. Ζούμε σε δύσκολους καιρούς και πλέον δεν υπάρχουν επαγγέλματα που δεν εξασφαλίζουν την επαγγελματική αποκατάσταση. Ακόμα και αν υπάρχουν, δεν είναι κατάλληλα για όλους.
Το λάθος επάγγελμα μπορεί να μας κάνει δυστυχισμένους. Αν ένα επάγγελμα έχει οικονομική αποκατάσταση, αλλά δεν ταιριάζει σε εσάς, δεν θα προσφέρει και οικονομική αποκατάσταση σε εσάς εφόσον δεν θα μπορείτε να προσφέρετε τα μέγιστα. Βρείτε το καλύτερο κίνητρο για την επιτυχία: κυνηγείστε αυτό που πραγματικά θέλετε εσείς! Όταν έχετε ένα όνειρο μπορείτε να κάνετε όλες τις απαραίτητες θυσίες και να επιμείνετε!
Και να θυμάστε : δίνετε εξετάσεις για να περάσετε σε μια σχολή εσείς…όχι οι γονείς σας! Αγωνίζεστε για να υλοποιήσετε τα δικά σας όνειρα και τις φιλοδοξίες και όχι των γονιών σας! Η ζωή είναι δική σας!
Αφροδίτη Μηλοβιανού, Ψυχολόγος MSc, Coach
Κωνσταντίνος Μπατσιόλας, Ιστορικός-Εθνολόγος, Θεολόγος