Η εκλαϊκευμένη επιστήμη (popular science) είναι ένα ιδιαίτερο είδος που επιχειρεί να μεταφέρει την επιστημονική γνώση στον απλό αναγνώστη, μέσα από εύληπτα κείμενα, εξηγήσεις, ιστορίες και παραδείγματα, χωρίς να χρειάζεται επιστημονικό υπόβαθρο στο πεδίο που πραγματεύεται το κάθε βιβλίο. Συνήθως σε πολλά βιβλιοπωλεία (κυρίως μικρά/μεσαία) αναφέρονται σε αυτά ως επιστημονικά, που τυπικά είναι λάθος, αλλά στην κατηγορία αυτή των βιβλιοπωλείων έτσι κι αλλιώς δεν θα βρείτε κανονικό επιστημονικό σύγγραμα.
Βέβαια υπάρχει πληθώρα βιβλίων, συγγραφέων και απόψεων, ενώ η “ποιότητα” κυμαίνεται από εξαιρετική έως αβυσσαλέα. Πολλά από αυτά έχουν πραγματικά αφήσει το στίγμα τους και έχουν γραφτεί από έγκυρους επιστήμονες. Δεν είναι τυχαίο που το πιο φανατικό κοινό αυτής της κατηγορίας είναι άλλοι επιστήμονες (εδώ συμπεριλαμβάνω και τους υπό εκκόλαψιν – τους φοιτητές δηλαδή) κυρίως από άλλα επιστημονικά πεδία που θέλουν να διευρύνουν τις γνώσεις τους χωρίς να εντρυφήσουν σε άλλο αντικείμενο.
Τα παρακάτω βιβλία ασχολούνται με πραγματική επιστήμη και είναι γραμμένα από έγκυρους συγγραφείς – επιστήμονες. Να σημειώσω εδώ ότι η λίστα δεν περιλαμβάνει επιστημονικά μυθιστορήματα (πχ “Το θεώρημα του παπαγάλου”, “Πυθαγόρεια Εγκλήματα” κλπ) αν και οι διαχωριστικές γραμμές ενίοτε είναι πολύ γκρίζες. Φυσικά η λίστα δεν εξαντλείται εδώ, αλλά κάπου έπρεπε (με βαριά καρδιά) να γίνει μια επιλογή.
Βέβαια υπάρχει πληθώρα βιβλίων, συγγραφέων και απόψεων, ενώ η “ποιότητα” κυμαίνεται από εξαιρετική έως αβυσσαλέα. Πολλά από αυτά έχουν πραγματικά αφήσει το στίγμα τους και έχουν γραφτεί από έγκυρους επιστήμονες. Δεν είναι τυχαίο που το πιο φανατικό κοινό αυτής της κατηγορίας είναι άλλοι επιστήμονες (εδώ συμπεριλαμβάνω και τους υπό εκκόλαψιν – τους φοιτητές δηλαδή) κυρίως από άλλα επιστημονικά πεδία που θέλουν να διευρύνουν τις γνώσεις τους χωρίς να εντρυφήσουν σε άλλο αντικείμενο.
Τα παρακάτω βιβλία ασχολούνται με πραγματική επιστήμη και είναι γραμμένα από έγκυρους συγγραφείς – επιστήμονες. Να σημειώσω εδώ ότι η λίστα δεν περιλαμβάνει επιστημονικά μυθιστορήματα (πχ “Το θεώρημα του παπαγάλου”, “Πυθαγόρεια Εγκλήματα” κλπ) αν και οι διαχωριστικές γραμμές ενίοτε είναι πολύ γκρίζες. Φυσικά η λίστα δεν εξαντλείται εδώ, αλλά κάπου έπρεπε (με βαριά καρδιά) να γίνει μια επιλογή.
1. Το Εγωϊστικό Γονίδιο – The Shelfish Gene – Richard Dawkins
Το βιβλίο που άλλαξε την άποψή μας για τα γονίδια, στην ουσία επαναπροσδιόρισε τη συζήτηση γύρω από αυτά και το ρόλο τους στην εξέλιξη των οργανισμών. Ξεκαθαρίζει με απλούς όρους πώς λειτουργούν τα γονίδια σε σχέση με τους οργανισμούς που τα φιλοξενούν και πώς η μεταφορά τους από γενιά σε γενιά είναι η βάση της εξέλιξης των ειδών.
Το βιβλίο που άλλαξε την άποψή μας για τα γονίδια, στην ουσία επαναπροσδιόρισε τη συζήτηση γύρω από αυτά και το ρόλο τους στην εξέλιξη των οργανισμών. Ξεκαθαρίζει με απλούς όρους πώς λειτουργούν τα γονίδια σε σχέση με τους οργανισμούς που τα φιλοξενούν και πώς η μεταφορά τους από γενιά σε γενιά είναι η βάση της εξέλιξης των ειδών.
2. Ο Τυφλός Ωρολογοποιός – The Blind Watchmaker – Richard Dawkins
Πάλι από τον ίδιο συγγραφέα, επικεντρώνεται στο θέμα της εξελικτικής βιολογίας και απαντά στους μύθους που κυκλοφορούν γύρω από αυτή. Βέβαια ο συγγραφέας έχει γράψει πολλά ακόμη, αλλά αυτά θεωρώ κλασσικά. Το πιθανότερο είναι ότι αν διαβάσετε αυτά θα “κολλήσετε” και θα αναζητήσετε και άλλα δικά του.
Πάλι από τον ίδιο συγγραφέα, επικεντρώνεται στο θέμα της εξελικτικής βιολογίας και απαντά στους μύθους που κυκλοφορούν γύρω από αυτή. Βέβαια ο συγγραφέας έχει γράψει πολλά ακόμη, αλλά αυτά θεωρώ κλασσικά. Το πιθανότερο είναι ότι αν διαβάσετε αυτά θα “κολλήσετε” και θα αναζητήσετε και άλλα δικά του.
3. Κώδικες και Μυστικά – The Code Book – Simon Singh
Η ιστορία της κωδικοποίησης από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας. Η πένα του συγγραφέα είναι εξαιρετική και το βιβλίο διαβάζεται σχεδόν σα μυθιστόρημα. Αν σας ενδιαφέρει η κρυπτογραφία και οι κώδικες, είναι απαραίτητο στη συλλογή σας.
Η ιστορία της κωδικοποίησης από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας. Η πένα του συγγραφέα είναι εξαιρετική και το βιβλίο διαβάζεται σχεδόν σα μυθιστόρημα. Αν σας ενδιαφέρει η κρυπτογραφία και οι κώδικες, είναι απαραίτητο στη συλλογή σας.
4. Το Τελευταίο Θεώρημα του Φερμά – Fermat’s Last Theorem – Simon Singh
Μια μυθιστορηματική απόδοση της ιστορίας του θεωρήματος του Φερμά, θα γνωρίσετε πολλές σημαντικές πτυχές των μαθηματικών και μάλιστα χωρίς καν να καταλάβετε ότι διαβάζετε μαθηματικά.
Μια μυθιστορηματική απόδοση της ιστορίας του θεωρήματος του Φερμά, θα γνωρίσετε πολλές σημαντικές πτυχές των μαθηματικών και μάλιστα χωρίς καν να καταλάβετε ότι διαβάζετε μαθηματικά.
5. Big Bang – Simon Singh
Αν θέλετε να μάθετε τι επιτέλους είναι αυτή η “Μεγάλη Έκρηξη”, αυτό είναι ένα από τα καλύτερα βιβλία και ταυτόχρονα μια ανασκόπηση της κοσμολογίας. Είναι απίστευτο το πόσες επιστημονικές γνώσεις χωράνε σε ένα βιβλίο.
Αν θέλετε να μάθετε τι επιτέλους είναι αυτή η “Μεγάλη Έκρηξη”, αυτό είναι ένα από τα καλύτερα βιβλία και ταυτόχρονα μια ανασκόπηση της κοσμολογίας. Είναι απίστευτο το πόσες επιστημονικές γνώσεις χωράνε σε ένα βιβλίο.
6. Η επιστήμη του Δισκόκοσμου – sir Terry Pratchett
Αν είστε φαν του και έχετε το παραμικρό επιστημονικό ενδιαφέρον (αν δεν ισχύει τίποτα από τα δύο, δε θέλω να σας ξέρω) πρέπει να το διαβάσετε οπωσδήποτε. Στην ουσία μια εξιστόρηση της δημιουργίας του Σύμπαντος, της Γης και της ζωής σε αυτή μέσα από τα πειράματα των καθηγητών του Unseen University.
Αν είστε φαν του και έχετε το παραμικρό επιστημονικό ενδιαφέρον (αν δεν ισχύει τίποτα από τα δύο, δε θέλω να σας ξέρω) πρέπει να το διαβάσετε οπωσδήποτε. Στην ουσία μια εξιστόρηση της δημιουργίας του Σύμπαντος, της Γης και της ζωής σε αυτή μέσα από τα πειράματα των καθηγητών του Unseen University.
7. Στοιχειωμένος Κόσμος – The Demon-haunted World – Carl Sagan
Δεν ασχολείται με συγκεκριμένο επιστημονικό θέμα, αλλά το θεωρώ αναντικατάστατο καθώς πραγματεύεται την επιστήμη στο σύνολό της και την προσφορά της στην ανθρωπότητα, πράγμα που τείνουμε να ξεχνάμε μέσα από την άνεση που μας έχει προσφέρει.
Δεν ασχολείται με συγκεκριμένο επιστημονικό θέμα, αλλά το θεωρώ αναντικατάστατο καθώς πραγματεύεται την επιστήμη στο σύνολό της και την προσφορά της στην ανθρωπότητα, πράγμα που τείνουμε να ξεχνάμε μέσα από την άνεση που μας έχει προσφέρει.
8. Το χρονικό του χρόνου – A brief History of Time – Stephen Hawking
Θεωρείται κλασσικό πλέον και διαβάζεται πολύ ευχάριστα, θα ταξιδέψετε μαζί του σε πολλές διαστάσεις.
Θεωρείται κλασσικό πλέον και διαβάζεται πολύ ευχάριστα, θα ταξιδέψετε μαζί του σε πολλές διαστάσεις.
9. Cosmos – Carl Sagan
Πρόκειται για το βιβλίο που γράφτηκε παράλληλα με την ομώνυμη τηλεοπτική σειρά που μύησε τόσα παιδιά της γενιάς μου στον υπέροχο κόσμο της επιστήμης, κυρίως της αστρονομίας. Αξίζει τον κόπο να τη βρείτε σε DVD και να τη δείτε, αλλιώς προμηθευτείτε το βιβλίο!
Πρόκειται για το βιβλίο που γράφτηκε παράλληλα με την ομώνυμη τηλεοπτική σειρά που μύησε τόσα παιδιά της γενιάς μου στον υπέροχο κόσμο της επιστήμης, κυρίως της αστρονομίας. Αξίζει τον κόπο να τη βρείτε σε DVD και να τη δείτε, αλλιώς προμηθευτείτε το βιβλίο!
10. Χημείας Απόσταγμα – Αναστάσιος Βάρβογλης
Πολύ αξιόλογο με διεισδυτική ματιά στη χημεία για όσους θέλουν να μάθουν περισσότερα για αυτά τα περίεργα τα χημικά στοιχεία. Εναλλακτικά το “Η Χημεία στο Πιάτο” του ιδίου προσφέρεται για όσους έχουν τέτοιες ανησυχίες.
Πολύ αξιόλογο με διεισδυτική ματιά στη χημεία για όσους θέλουν να μάθουν περισσότερα για αυτά τα περίεργα τα χημικά στοιχεία. Εναλλακτικά το “Η Χημεία στο Πιάτο” του ιδίου προσφέρεται για όσους έχουν τέτοιες ανησυχίες.
11. Κακή επιστήμη – Bad Science – Ben Goldacre
Ένα βιβλίο που τάραξε τα νερά του πανηγυριού που έχουν στήσει στις πλάτες της δημόσιας υγείας, εναλλακτικοί “γιατροί”, ινστιτούτα και ειδικοί πάσης φύσεως! Παράλληλα ένα μεγάλο μάθημα στο τι είναι, πως πρέπει να γίνεται και πως να ερμηνεύεται η επιστημονική έρευνα. Διαβάστε το για να ξεκαθαρίσετε την πραγματική επιστήμη μέσα από το συρφετό της ψευδεπιστήμης που έχει κατακλύσει τα μέσα “ενημέρωσης” και το διαδίκτυο.
Ένα βιβλίο που τάραξε τα νερά του πανηγυριού που έχουν στήσει στις πλάτες της δημόσιας υγείας, εναλλακτικοί “γιατροί”, ινστιτούτα και ειδικοί πάσης φύσεως! Παράλληλα ένα μεγάλο μάθημα στο τι είναι, πως πρέπει να γίνεται και πως να ερμηνεύεται η επιστημονική έρευνα. Διαβάστε το για να ξεκαθαρίσετε την πραγματική επιστήμη μέσα από το συρφετό της ψευδεπιστήμης που έχει κατακλύσει τα μέσα “ενημέρωσης” και το διαδίκτυο.
12. Η διπλή έλικα – The Double Helix – James D. Watson
Μια εξιστόρηση από τον ίδιο της θαυμαστής ιστορίας που οδήγησε αυτόν και τον Francis Crick στην αποσαφήνιση της δομής του DNA. Γιατί μερικές φορές η πραγματικότητα συναγωνίζεται τους σεναριογράφους.
Μια εξιστόρηση από τον ίδιο της θαυμαστής ιστορίας που οδήγησε αυτόν και τον Francis Crick στην αποσαφήνιση της δομής του DNA. Γιατί μερικές φορές η πραγματικότητα συναγωνίζεται τους σεναριογράφους.
13. How We’ll Live on Mars – Stephen L. Petranek
Ένα μικρό βιβλίο από τη γνωστή σειρά TED (σίγουρα έχετε ακούσει τις ομιλίες TEDx) που δυστυχώς δεν είναι διαθέσιμο στα ελληνικά. Εξετάζει τα προβλήματα και τις δυνατότητες του ταξιδιού και της αποίκησης του πλανήτη Άρη. Έγινε ευρύτερα γνωστό από το δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ (docudrama) “Mars” του National Geographic. Συστήνεται σε όλους τους φίλους του διαστήματος.
14. Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων – Jo Marchant
Ένα βιβλίο ιδιαίτερου ελληνικού ενδιαφέροντος παρουσιάζει όλο το ιστορικό της ανακάλυψης και των προσπαθειών ανάλυσης και ερμηνείας αυτού του μοναδικού ευρήματος, παρουσιάζοντας όλα τα επιστημονικά δεδομένα μέχρι το 2009.
15. Ο σίδηρος στο σπανάκι και άλλες αβάσιμες θεωρίες – Jean-François Bouvet
Αν και απευθύνεται πρωτίστως σε νέους, διαβάζεται πολύ ευχάριστα από όλες τις ηλικίες και ασχολείται με αντιλήψεις και δοξασίες που επιμένουν μέχρι τις μέρες μας, τις οποίες εξετάζει και εξηγεί γιατί είναι αβάσιμες με τα επιστημονικά δεδομένα.
16. Η περιπέτεια των γλωσσών της Δύσης – Henriette Walter
Ένα βιβλίο που ασχολείται με τις γλώσσες της Ευρώπης και θα ικανοποιήσει όσους έχουν γλωσσολογικά ενδιαφέροντα. Εξετάζει με απλή και κατανοητή γλώσσα και άπειρα παραδείγματα πώς προέκυψαν, πώς εξελίχθηκαν και πώς συνδέονται οι γλώσσες που μιλιούνται στην ήπειρό μας.
17. Η αποκρυπτογράφηση της γραμμικής Β – John Chadwick
Ένα παλιό αλλά κλασικό βιβλίο, που αποτελεί must για τους φίλους της γλωσσολογίας. Χωρίς να γίνεται ιδιαίτερα τεχνικό, παρουσιάζει την προσπάθεια αποκρυπτογράφησης της γραμμικής Β και τη συναρπαστική ανακάλυψη ότι πρόκειται για ελληνικά.
18. Φαντάσματα στον εγκέφαλο: Ερευνώντας τα μυστήρια του νου – Vilayanur S. Ramachandran
Όλοι πρέπει να έχετε δει διάφορα gifs – illusions σε κάποιο site. Όπως εκείνο στο οποίο όταν δείτε μαύρες κουκίδες για πολλή ώρα, ξαφνικά θα εξαφανιστούν ή εκείνη την μπαλαρίνα που περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό της και εκεί που νομίζετε ότι κινείται προς τα δεξιά, ξαφνικά αλλάζει φορά. Αυτά είναι κάποια από τα τρικ που κάνει το μυαλό μας και διερευνώνται μέσα στο βιβλίο του Ramachandran. Όμως το σημαντικότερο κεφάλαιο του βιβλίου αυτού είναι η εξερεύνηση του μυαλού μας, αλλά και της προσπάθειάς μας να το ξεγελάσουμε. Για παράδειγμα, θα έχετε ακούσει για το φαινόμενο του “μέλους – φάντασμα”. Αυτό συμβαίνει όταν έχουμε πάθει ένα ατύχημα και έχουμε ακρωτηριαστεί είτε στο χέρι, είτε στο πόδι. Όμως ο εγκέφαλος δεν μπορεί να αποδεχτεί αυτήν την αλλαγή, γιατί νευρολογικά είναι γραμμένα μέσα του όλα τα μέλη του σώματος. Επομένως συνεχίζει να έχει την ψευδαίσθηση ότι υπάρχει ακόμα το ακρωτηριασμένο μέλος. Γι’ αυτό και κάποιοι πάσχοντες νιώθουν φαγούρα ή ένα μυρμήγκιασμα στα δάχτυλα που δεν υπάρχουν πια. Όμως ο συγγραφέας έχει βρει τρόπο να ξεγελάσει τον εγκέφαλο με το να βάζει το χέρι του πάσχοντα να καθρεφτίζεται στην θέση που κανονικά θα έπρεπε να υπάρχει το άλλο χέρι. Τότε ο εγκέφαλος νομίζει ότι όντως αυτό είναι το δικό του χέρι και μπορεί να ανακουφιστεί από τη φαγούρα με το να βλέπει ότι το ξύνουν. Για αυτά και άλλα πειράματα γύρω από τον εγκέφαλο μπορείτε να διαβάσετε σε αυτό το βιβλίο!
19. Η αθώα γλώσσα των ονείρων µας – Αθηνά Ανδρουτσοπούλου
Αυτό είναι ένα βιβλίο για όσους τους απασχολούν τα όνειρά τους. Τα όνειρα δεν εξηγούνται όπως σε ένα εμπορικό λεξικό ή έναν καζαμία. Ο καθένας έχει ένα δικό του προσωπικό λεξιλόγιο μέσα από τις εμπειρίες του. Όμως τι λέει η ψυχοθεραπεία για αυτά; Τι λέει η νευροβιολογία; Σε πόσα επίπεδα θα μπορούσε να εξηγηθεί ένα όνειρο; Δεν είναι περίεργο που σχεδόν όλοι μας έχουμε πετάξει στα όνειρά μας ή έχουμε κάνει μια ελεύθερη πτώση; Σε αυτές τις ερωτήσεις, αλλά και σε άλλες προσπαθεί να απαντήσει η συγγραφέας, με πολλά παραδείγματα από όνειρα.
20. Το βέλος του χρόνου: Η προσπάθεια της επιστήμης να λύσει το μυστήριο του χρόνου – Peter Coveney
Πάντα ο άνθρωπος προσπαθούσε να ελέγξει το χρόνο, είτε μετρώντας τον είτε φτιάχνοντας συσκευές για να τον μετράνε, αλλά και φτιάχνοντας θεωρίες για το πώς θα μπορούσε να τον ελέγξει. Μεγάλες προσωπικότητες όπως φιλόσοφοι, συγγραφείς και επιστήμονες έχουν αφιερώσει μέρος της ζωής τους για αυτόν. Αυτό το βιβλίο προσπαθεί μέσα από την επιστήμη να μας συστήσει το χρόνο, αλλά και τις εκφάνσεις του σε διάφορες περιοχές της φυσικής, της βιολογίας και της χημείας, αλλά και να μας ταξιδέψει μέσα από την ποίηση και την τέχνη.
http://spoileralert.gr
Περισσότερα θέματα με βιβλία εδώ.
http://spoileralert.gr
Περισσότερα θέματα με βιβλία εδώ.