Γράφει ο Αποστόλης Ζυμβραγάκης
Μακεδόνες σλαβικής φυλής και μακεδονική γλώσσα των Σλάβων; Είναι σχεδόν αστείο να ακούγονται τόσο ανιστόρητα λόγια από τους πολιτικούς μας. Μακάρι να ήταν αστείο, δηλαδή, γιατί μάλλον είναι επικίνδυνο... Για να αποκατασταθεί η ιστορική αλήθεια, θα κάνουμε μία μικρή (και χωρίς ευρύτερες ιστορικές αναλύσεις) αναδρομή στο παρελθόν, ώστε να δούμε κατά πόσο έχει βάση η συμφωνία -και από την ηγεσία της ελληνικής πλευράς- για μακεδονική υπηκοότητας και μακεδονική γλώσσα των γειτόνων μας.
Αρχικά, οι Μακεδόνες είναι πανάρχαιο ελληνικό φύλο, το οποίο βρισκόταν εγκατεστημένο στη βόρεια Ελλάδα, στην περιοχή βόρεια του Ολύμπου ανάμεσα στον Αλιάκμονα και τον Αξιό. Μάλιστα, μεταξύ του 8ου και του 7ου π.Χ. αιώνα, οι Μακεδόνες αφού κυριάρχησαν στα γειτονικά φύλα δημιούργησαν το Μακεδονικό Βασίλειο. Σύμφωνα με την αρχαία ελληνική μυθολογία, γενάρχης των Μακεδόνων ήταν ο Μακεδνός. Σύμφωνα με τον Ησίοδο, ο Μακεδνός ήταν γιος του Δία και της Θυίας, της κόρης του Δευκαλίωνα και της Πύρρας. Ο Ελλάνικος αργότερα θεωρεί τον Μακεδόνα γιο του Αίολου και εγγονό του Έλληνα, του μυθικού γενάρχη των Ελλήνων. Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι οι Μακεδόνες είναι ελληνικό φύλο, ταυτόσημο με τους Δωριείς, το οποίο αρχικά κατοικούσε στην Πίνδο. Οι ίδιοι οι Μακεδόνες θεωρούσαν προγόνους τους, τους Ηρακλείδες και η βασιλική δυναστεία των Μακεδόνων, οι Αργεάδες, απέδιδε την καταγωγή της στον πρώτο Δωριέα βασιλιά του Άργους Τήμενο. Οι Μακεδόνες μιλούσαν ελληνικά. Ο όγκος των σωζόμενων δημοσίων και ιδιωτικών επιγραφών που έχουν ανακαλυφθεί, δείχνει πως δεν υπήρχε κάποια άλλη γραπτή γλώσσα στην αρχαία Μακεδονία εκτός από τα ελληνικά. Μάλιστα, πρόσφατες επιγραφικές ανακαλύψεις, όπως ο κατάδεσμος της Πέλλας, κείμενο που ανακαλύφθηκε στην Πέλλα το 1986 και χρονολογείται στον 4ο αιώνα π.Χ., γραμμένο σε ιδιότυπη δωρική διάλεκτο, δείχνουν πως τα αρχαία μακεδονικά που υπήρχαν πριν την καθιέρωση της αττικής διαλέκτου ήταν μια από τις βόρειοδυτικές αρχαίες ελληνικές διαλέκτους. Οι Μακεδόνες από το 504 π.Χ συμμετείχαν στους Ολυμπιακούς αγώνες όταν ο βασιλιάς της Μακεδονίας Αλέξανδρος Α΄ απέδειξε στους Ελλανοδίκες την ελληνική καταγωγή των Μακεδόνων. Ο πατέρας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο Φίλιππος υποστήριζε ένθερμα την ιδέα της τιμωρίας των Περσών, για όσα διέπραξαν κατά της Ελλάδος στους Περσικούς πολέμους. Αυτήν την ιδέα την υλοποίησε ο Μέγας Αλέξανδρος, ο οποίος ηγήθηκε της πανελλήνιας εκστρατείας κατά της Ασίας.
Από την άλλη μεριά, οι Σλάβοι έχουν πολύ νεότερη ιστορία σε σχέση με τους Μακεδόνες. Συγκεκριμένα, οι Σλάβοι είναι η μεγαλύτερη Ινδοευρωπαϊκή εθνογλωσσική ομάδα της Ευρώπης. Είναι γηγενείς στην Κεντρική, την Ανατολική τη Νοτιοανατολική και τη Βορειοανατολική Ευρώπη και τη Βόρεια και την Κεντρική Ασία. Μιλούν σλαβικές γλώσσες της ομάδας των Βαλτοσλαβικών γλωσσών. Μάλιστα, η γλώσσα που ομιλούν οι Σκοπιανοί ανήκει στην ομάδα των νότιων σλαβικών γλωσσών, δεν έχει καμία σχέση ούτε με τα αρχαία μακεδονικά ούτε με τα ελληνικά και μοιάζει περισσότερο μετα τα βουλγαρικά. Οι Σλάβοι από τις αρχές του 6ου αιώνα μ.Χ. εξαπλώθηκαν για να κατοικήσουν το μεγαλύτερο μέρος της Κεντρικής, της Ανατολικής και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Έτσι, Σλάβοι βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή της αρχαίας ελληνικής Μακεδονίας περίπου από τον 6ο αιώνα μετά Χριστόν.
Ας αναλύσουμε λίγο και το "μήλον της Έριδος", τη Μακεδονία. Η Μακεδονία όριζε με το πέρασμα του χρόνου μια περιοχή με ποικιλόμορφη γεωγραφική έκταση. Έτσι, πριν από τις κατακτήσεις του Φιλίππου Β΄ της Μακεδονίας, αντιστοιχούσε στη σημερινή ελληνική Μακεδονία, ενώ κατά τα τέλη του Μεσαίωνα, περιελάμβανε όχι μόνο την ελληνική περιοχή, αλλά και τα εδάφη που σήμερα βρίσκονται υπό βουλγαρικό και αλβανικό έλεγχο, καθώς και το νότιο τμήμα της σημερινής πΓΔΜ. Η μεταγενέστερη αυτή μορφή της Μακεδονίας ήταν διαιρεμένη σε τρία οθωμανικά βιλαέτια, και πιο συγκεκριμένα αυτά της Θεσσαλονίκης, των Κοσσυφοπεδίου και του Μοναστηρίου, χωρίς ωστόσο να διατηρεί μία ενιαία γεωγραφική ονομασία καθ' όλη την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Οι Σλάβοι αποτελούσαν την μεγαλύτερη αριθμητικά εθνική μειονότητα, χωρίς ωστόσο να αποτελούν και την πλειοψηφία (η πλειοψηφία ήταν Έλληνες). Μετά τη Συνθήκη Βουκουρεστίου (1913) που ήταν επισφράγισμα των δύο Βαλκανικών πολέμων, στην Ελλάδα παραχωρήθηκε περ. το 50,5% της μείζονος Μακεδονίας, το 38% στη Σερβία και το 10,5% στη Βουλγαρία. Οι σλαβικοί πληθυσμοί σύντομα αφομοιώθηκαν, ωστόσο οι σερβικές και μετέπειτα γιουγκοσλάβικες αρχές συνάντησαν μεγαλύτερη δυσκολία, καθώς στη σερβική Μακεδονία οι κάτοικοι ένιωθαν προσδιορίζονταν ως Σλαβομακεδόνες και διαχώριζαν τους εαυτούς τους από τους απλούς Σλάβους. Βέβαια, οι Σλαβομακεδόνες δεν είχαν ουδεμία σχέση με τους αρχαίους Έλληνες Μακεδόνες όσον αφορά την καταγωγή. Το πρώτο συνθετικό δηλώνει την καταγωγή τους και το δεύτερο συνθετικό δηλώνει τον τόπο διαμονής τους. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Τίτο παραχώρησε σε αυτούς τους κατοίκους το καταστατικό του έθνους και τους υποσχέθηκε μια ομοσπονδιακή δημοκρατία, η οποία έλαβε την ονομασία «Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Μακεδονίας». Μετά τη διάσπαση της Γιουγκλοσλαβίας το το 1991, το κράτος αυτό ανεξαρτητοποιήθηκε και ονομάστηκε Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, διεκδικώντας την ονομασία Μακεδονία.
Συνοψίζοντας, δεν γίνεται να είναι κάποιος τόσο ανιστόρητος, ώστε να υποστηρίζει ότι υπάρχουν Μακεδόνες σλαβικής φυλής ή ότι υπάρχει μακεδονική γλώσσα των Σλάβων. Οι Μακεδόνες είναι Έλληνες, οι οποίοι ζουσαν ήδη πολλούς αιώνες πριν τη γέννηση του Χριστού στη βόρεια Ελλάδα, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή που σήμερα απαρτίζεται από τη Βουλγαρία, τη Σερβία και του κράτους που ονομάζεται Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Οι Σλάβοι εμφανίστηκαν στην περιοχή περίπου τον 6ο αιώνα μετά Χριστόν και το μόνο κοινό που έχουν με τους Έλληνες Μακεδόνες είναι ότι απλώς εγκαταστάθηκαν στα μέρη τους. Δεν υπάρχει Μακεδόνας σλαβικής φυλής, δεν υπάρχει μακεδονική γλώσσα των Σλάβων, δεν υπάρχει μακεδονική υπηκοότητα για τους Σλάβους. Όλα αυτά είναι πολύ μεταγενέστερα της Μακεδονίας και δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με αυτήν. Δυστυχώς, η αμορφωσιά της πλειοψηφίας του λαού και η ανικανότητα της πλειοψηφίας των πολιτικών έχουν δημιουργήσει από το 1991 μέχρι και σήμερα μία πρωτοφανή κατάσταση για το πώς μπορεί να παραποιηθεί η Ιστορία...
Για το e-didaskalia.blogspot.gr
Αποστόλης Ζυμβραγάκης, φιλόλογος.