“Δεν υπάρχουν χαζοί μαθητές.”
Ακούτε συχνά αυτή τη φράση; Εσείς συμφωνείτε μαζί της;
Φαντάζομαι θα λέγατε “ναι”, αλλά για σκεφτείτε το ξανά. Μήπως οι πράξεις και το διάβασμα που κάνει το παιδί σας δείχνουν κάτι άλλο; Για παράδειγμα:
- Αγχώνεται για τα μαθήματα που του είναι δύσκολα.
- Νιώθει ανασφάλεια ακόμα και για τα “δυνατά” του μαθήματα.
- Όταν βλέπει κάποιον αριστούχο σκέφτεται ότι είναι “καλός” και δεν χρειάζεται να διαβάζει ιδιαίτερα.
Η πραγματικότητα όμως είναι πολύ διαφορετική.
Ας πούμε ότι κάνουμε ένα πείραμα, παρέα. Επιλέγουμε κορυφαίους πιανίστες, τενίστες, κολυμβητές, μαθηματικούς και γιατρούς, και τους μελετάμε. Αυτό που θα δούμε είναι ότι οι περισσότεροι δεν ήταν ιδιαίτερα ξεχωριστοί σαν παιδιά. Αντίθετα, έφτασαν στην κορυφή χάρη στην επιμονή και την προσπάθειά τους, όχι επειδή είχαν κάποιο κρυφό χάρισμα.
Η επιστήμη έχει απαντήσει ξεκάθαρα: Αν ένας άνθρωπος έχει πετύχει κάτι, τότε μπορούν όλοι να το πετύχουν, υπό τις κατάλληλες συνθήκες.
Ακόμα και οι “έξυπνοι” μαθητές, αργά η γρήγορα κάπου κολλάνε στο διάβασμα τους. Το αν θα καταφέρουν να προχωρήσουν εξαρτάται από την προσπάθειά τους, και όχι από κάποιο ταλέντο.
Για να σας το πω και αλλιώς, μία καθηγήτρια του πανεπιστήμιου της Pennsylvania, η Angela Duckworth, έχει φτιάξει δύο “εξισώσεις”:
(Ταλέντο) x (Προσπάθεια) = (Ικανότητα)
(Ικανότητα) x (Προσπάθεια) = (Επιτυχία)
Αυτό σημαίνει ότι η προσπάθεια βοηθάει το παιδί σας με δύο τρόπους. Όταν χτίζει τις ικανότητές του με διάβασμα, αλλά και όταν τις χρησιμοποιεί για να πετύχει τους στόχους του.
Σκεφτείτε το:
Όλοι οι Ολυμπιονίκες είχαν κάποτε συμμαθητές που ήταν καλύτεροι από αυτούς στο άθλημά τους. Εκείνοι όμως επένδυσαν στη βελτίωση τους και συνέχισαν να προσπαθούν, ενώ οι υπόλοιποι απλά χαλάρωσαν. Στο τέλος, αυτό ήταν που έκανε τη διαφορά.
Όσοι πετυχαίνουν στη ζωή τους, το κάνουν με κόπο. Ελάχιστοι όμως μας το δείχνουν. Ακόμα και αν μας το εξηγήσουν, δεν το βλέπουμε. Εντυπωσιαζόμαστε από το αποτέλεσμα και προτιμάμε να τους πούμε “ταλέντα” ή “πανέξυπνους”.
Αντί να βλέπουμε την προσπάθεια που έχουν κάνει, σκεφτόμαστε ότι “βρήκαν το αντικείμενό τους”, και ότι τους ήταν πολύ εύκολη η εξάσκηση και το διάβασμα. Μαγευόμαστε από το μυστήριο της τελειότητας και ξεχνάμε ότι και αυτοί ξεκίνησαν από το ίδιο σημείο από το οποίο ξεκινάει και το παιδί σας.
Μπορεί να μην το παραδεχόμαστε, αλλά μάλλον κουβαλάμε και εμείς μια προκατάληψη υπέρ του “ταλέντου”. Έτσι όμως ρισκάρουμε να ξεχάσουμε όλα τα άλλα που οδηγούν κάποιον στην κορυφή. Μαθαίνουμε στον εαυτό μας, και στα παιδιά μας, να τα αγνοούν.
ΑΝ ΕΙΣΤΕ ΓΟΝΕΑΣ
Ακολουθήστε και εσείς τα παρακάτω βήματα, ώστε να αλλάξετε τον τρόπο σκέψης σας, και να βοηθήσετε το παιδί σας. Προσέξτε όμως και το λόγο που χρησιμοποιείτε. Προσπαθήστε να εντοπίζετε πότε περιγράφετε τους άλλους ως “ταλαντούχους” αγνοώντας όλη την προσπάθεια που έχουν κάνει.
ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ
Πρέπει να κατευθύνεις την προσοχή σου στην προσπάθεια, όχι στο ταλέντο. Βρες κάποιον που ήταν καλός στα Μαθηματικά και τη Φυσική, όπως έναν μεγαλύτερο μαθητή, τον καθηγητή σου ή ακόμα και τον γονιό σου. Ρώτησέ τον:
- Πώς τα πήγαινε όταν άρχισε να διαβάζει;
- Πόσο χρειάστηκε να δουλέψει για να τα καταφέρει;
- Πόσο βελτιώθηκαν τελικά οι βαθμοί του;
Σύντομα και εσύ θα εστιάζεις στην προσπάθεια αντί για το ταλέντο.