Οι περισσότεροι φιλόσοφοι που πέρασαν από τούτο τον πλανήτη, απάντησαν στο πως μπορούμε να είμαστε ευτυχισμένοι. Ένας από αυτούς ήταν και ο Βούδας. Ανέπτυξε μια διδασκαλία που στόχο είχε να προτείνει λύσεις για το πώς μπορούμε να περιορίσουμε σημαντικά τον πόνο και τη δυστυχία στη ζωή μας και να ζήσουμε όσο περισσότερο γίνεται μια ευχάριστη ζωή.
Προτού όμως δούμε την άποψη του Βούδα για την ευτυχία, είναι ενδιαφέρον να αναφέρουμε δυο λόγια για το πώς έζησε ο ίδιος.
Σύντομη βιογραφία του Βούδα
Ο Βούδας γεννήθηκε το 563 π.Χ. στο Νεπάλ. Ήταν πρίγκιπας μέχρι τα 30 του χρόνια, ζώντας μέσα στα πλούτη και τις πολυτέλειες. Ωστόσο, μέχρι τότε δεν ήταν ιδιαίτερα ικανοποιημένος από τη ζωή του. Δεν είχε ποτέ γνωρίσει τη δυστυχία που υπάρχει στον έξω κόσμο. Σε μια βόλτα που έκανε με το άλογό του σε μια πόλη ωστόσο, είδε πολλούς αρρώστους, γέρους και νεκρούς στο δρόμο. Ο Βούδας σοκαρίστηκε τόσο, που αποφάσισε να αναλάβει δράση για να εξαλείψει όσο περισσότερο γίνεται τον πόνο που υπάρχει στον κόσμο.
Αφού τον ενέπνευσε ένας ασκητής που γνώρισε, αποφάσισε να γίνει και ο ίδιος ασκητής. Αποφάσισε δηλαδή να αφήσει πίσω του τα πλούτη. Ζώντας ασκητικά λοιπόν ανέπτυξε μια διδασκαλία στην προσπάθεια του να δώσει απαντήσεις σε καίρια υπαρξιακά ερωτήματα. Μεταξύ άλλων απάντησε και στο πώς μπορούμε να είμαστε ευτυχισμένοι. Πέθανε σε βαθιά γεράματα το 452 π.Χ.
Η φιλοσοφία του βουδισμού με δυο λόγια
Σύμφωνα με τον βουδισμό, στη ζωή υπάρχει πολύς πόνος, ο οποίος προκαλείται από τις επιθυμίες μας. Τις τελευταίες θα πρέπει είτε να τις διαχειριστούμε με σύνεση, είτε να τις εξαλείψουμε εάν φυσικά θέλουμε να είμαστε ευτυχείς.
Ωστόσο, θα αναρωτιόταν κανείς γιατί το να έχουμε επιθυμίες μας κάνει δυστυχισμένους;
Οι επιθυμίες μας είναι η πηγή της θλίψης μας
Σύμφωνα με τις αρχές του βουδισμού, λόγω των επιθυμιών μας ζούμε μέσα στη σύγχυση και την απογοήτευση. Για παράδειγμα, στενοχωριόμαστε όταν δεν έχουμε τη φήμη, τα υλικά αγαθά ή την κοινωνική αποδοχή των άλλων που θα θέλαμε. Πολλές φορές ακόμα και αν αποκτήσουμε αυτό που κάποτε θέλαμε, εξακολουθούμε να είμαστε ανικανοποίητοι. Σε άλλες περιπτώσεις πάλι επιθυμούμε ερωτικά έναν άνθρωπο που δε μπορούμε να έχουμε.
Οι επιθυμίες μας όπως γίνεται αντιληπτό μας εμποδίζουν από το να είμαστε ευτυχισμένοι. Μας προκαλούν πόνο. Οπότε τι θα πρέπει να κάνουμε για να ζήσουμε ευτυχισμένα;
Αλλάζοντας τη νοοτροπία μας μπορούμε να είμαστε ευτυχισμένοι
Συμφώνα με τη φιλοσοφία του Βούδα, επιβάλλεται να αλλάξουμε νοοτροπία. Δεν είναι ανάγκη να αλλάξουμε το περιβάλλον ή τις περιστάσεις που μας επηρεάζουν για να ζήσουμε όπως μας ευχαριστεί . Θα πρέπει απλά να πάψουμε να είμαστε ανασφαλείς, άπληστοι και ματαιόδοξοι, γιατί λόγω αυτών των χαρακτηριστικών μας τελικά είμαστε δυστυχισμένοι.
Αυτό που μας ξεκαθαρίζει ο Βούδας είναι ότι δεν μπορούμε να ελέγξουμε τον κόσμο. Μπορούμε όμως να ελέγξουμε το μυαλό μας και να αναλαμβάνουμε την ευθύνη για τον τρόπο με τον οποίο διαχειριζόμαστε τις καταστάσεις που βρισκόμαστε.
Μια ρήση του άλλωστε αναφέρει: «Μάθετε να ανταποκρίνεστε, όχι να αντιδράτε.»
Το άπαν για τον βουδισμό: η ψυχική ηρεμία
Σκοπός ζωής μας θα πρέπει να είναι η ψυχική ηρεμία, η «ειρήνη» του μυαλού μας. Εκεί βρίσκεται η ευτυχία μας. Δεν βρίσκεται ούτε στην απόκτηση αρκετών χρημάτων, ούτε στην καλή φήμη. Βλέπετε άλλωστε ότι υπάρχουν πλούσιοι άνθρωποι που είναι δυστυχισμένοι και φτωχοί άνθρωποι που είναι ευχαριστημένοι από τη ζωή τους. Όπως υπάρχουν και άνθρωποι που έχουν απίστευτα καλή φήμη, αλλά είναι επίσης δυστυχισμένοι.
Ο Βούδας για την κριτική των άλλων
Κάτι άλλο που μας αποτρέπει από το να είμαστε χαρούμενοι είναι η κριτική των άλλων προς εμάς. Σε αυτό το άγχος μας ο Βούδας τόνιζε : «Όπως ο βράχος δεν μπορεί να κουνηθεί από τον άνεμο, έτσι και ο σοφός είναι αταλάντευτος μέσα σε κακολογίες και επαίνους.»
Ο θυμός δεν πάει μαζί με την ευτυχία
Η αρχή της καταστροφής μας για τον Βούδα είναι το να είμαστε θυμωμένοι. Συγκεκριμένα ανέφερε: «Δεν θα τιμωρηθείς για το θυμό σου, θα τιμωρηθείς από το θυμό σου. Το να κρατάς θυμό είναι σαν να αρπάζεις ένα αναμμένο κάρβουνο για να το πετάξεις σε κάποιον. Αυτός που καίγεται είσαι εσύ».
Πώς μπορούμε να ελέγχουμε το νου μας;
Με ποιο τρόπο όμως μπορούμε να είμαστε ψυχικά ήρεμοι συμφώνα με το Βούδα; Μα φυσικά μέσω του διαλογισμού. Με τον διαλογισμό μπορούμε να αποκτήσουμε αυτοπειθαρχία, έλεγχο του νου μας. Με καθαρό μυαλό μπορούμε να μιλάμε προς τους άλλους ή να ενεργούμε με τον τρόπο που μας ευχαριστεί.
Μέσω του διαλογισμού τελικά φτάνουμε στον επονομαζόμενη κατάσταση της «νιρβάνας». Τότε είναι που ζούμε πραγματικά στο παρόν, δίχως να «βυθιζόμαστε» σε σκέψεις για το τι έγινε στο παρελθόν ή να ανησυχούμε για το μέλλον.
Επίλογος…
Άρα εάν θέλουμε να είμαστε ευτυχισμένοι, θα πρέπει να διαλογιζόμαστε καθημερινά για να έχουμε ψυχική γαλήνη και να πάψουμε να αναζητούμε την ευτυχία εκεί έξω…
Περισσότερα χρήσιμα θέματα εδώ.