Όλοι ξέρουμε πως δεν είναι εύκολο να συγκρατήσεις τα νεύρα σου όταν τα παιδιά βγαίνουν εκτός ορίων. Ακόμα, όμως, και όταν παραφέρονται πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι έχουν ανάγκη ένα μόνο πράγμα: να τα ακούσουμε και να τα καταλάβουμε. Αυτό πρεσβεύει η θετική πειθαρχία, όπως την αναπτύσσει η Rebecca Eanes στο βιβλίο "Positive Parenting in Action: The How-To Guide for Putting Positive Parenting Principles into Action in Early Childhood". Στο συγκεκριμένο κείμενο μας παρουσιάζει 3 διαφορετικές καταστάσεις περιπτωσιολογίας βγαλμένες από τη... ζωή και την καθημερινότητά μας και μας συμβουλεύει για το πώς μπορούμε να τις αντιμετωπίσουμε βήμα- βήμα έτσι ώστε να βελτιώσουμε τη σχέση μας με τα παιδιά.
Περίπτωση #1: Θυμός
Έχετε βγει βόλτα με τον 2,5 ετών γιο σας αλλά εκείνος αρνείται να κρατήσει το χέρι σας την ώρα που περπατάτε. Κάθε φορά που προσπαθείτε να του πιάσετε το χέρι για να περάσετε με ασφάλεια τον δρόμο, εκείνος κάνει τα πάντα για να ξεφύγει και αρχίζει να φωνάζει «Μπορώ μόνος μου».
Τι κρύβεται πίσω από αυτή τη συμπεριφορά: Η ανάγκη για ανεξαρτησία
Μεγαλώνοντας, τα παιδιά επιζητούν την αυτονομία όλο και περισσότερο και προσπαθούν να κάνουν όλο και περισσότερα πράγματα μόνα τους χωρίς να αντιλαμβάνονται τις συνέπειες των πράξεών τους. Σ’ αυτή την περίπτωση, το παιδί δεν μπορεί να καταλάβει ότι κινδυνεύει αν διασχίσει μόνο του τον δρόμο γιατί ο οδηγός του αυτοκινήτου μπορεί να μην τον δει. Το μόνο που σκέφτεται είναι ότι θέλει να περάσει απέναντι και ότι πιθανώς έχει πλάκα να τρέχεις στον δρόμο. Επειδή με την ασφάλεια των παιδιών δεν πρέπει ποτέ να παίζουμε, το να του πούμε «Εντάξει, μη μου κρατάς το χέρι αλλά πρόσεχε» προφανώς και δεν είναι λύση. Η αυτονομία των παιδιών πρέπει να ενθαρρύνεται αλλά πάντα με γνώμονα την ασφάλειά τους.
Τι να κάνετε
1. Πριν βγείτε από το αμάξι ή το σπίτι για να πάτε βόλτα, εξηγήστε στο παιδί τι θα κάνετε.
2. Αν μπορείτε, δώστε του επιλογές. Για παράδειγμα, μπορείτε να τον ρωτήσετε αν προτιμά να μείνει στο καροτσάκι του ή να περπατήσει δίπλα σας κρατώντας σας το χέρι. Αν το καροτσάκι δεν υπάρχει σαν επιλογή, εξηγήστε του ότι πρέπει να μείνει ασφαλής και για να το καταφέρετε αυτό, θα πρέπει να σας κρατάει το χέρι.
3. Όταν περπατάτε στον δρόμο, αποσπάστε του την προσοχή με κάτι που ξέρετε ότι θα του κεντρίσει το ενδιαφέρον. Την επόμενη φορά που θα βγείτε μαζί έξω, βάλτε στο παιδί την εξής… πρόκληση: «Θες να μετράμε τα κόκκινα αυτοκίνητα που βλέπουμε στον δρόμο;».
4. Αν κλάψει ή διαμαρτυρηθεί, αντί να το αποπάρετε και να του θυμώσετε, δείξτε του ότι καταλαβαίνετε την ανάγκη του να ανεξαρτητοποιηθεί.«Καταλαβαίνω ότι σου αρέσει να περπατάς μόνος σου αλλά πρέπει να σε κρατήσω ασφαλή. Δεν θέλω ούτε να χαθείς ούτε να πάθεις τίποτα. Τώρα ας ψάξουμε για κόκκινα αυτοκίνητα. Θες;».
5. Σε περίπτωση που δεν πιάσει ούτε αυτή η… τεχνική, μπορείτε να τον πάρετε στην αγκαλιά σας.
6. Αναγνωρίστε την ανάγκη του θέτοντας ταυτόχρονα τα όριά σας, τα οποία όμως είναι αδιαπραγμάτευτα!
Τι κρύβεται πίσω από αυτή τη συμπεριφορά: Η ανάγκη για ανεξαρτησία
Μεγαλώνοντας, τα παιδιά επιζητούν την αυτονομία όλο και περισσότερο και προσπαθούν να κάνουν όλο και περισσότερα πράγματα μόνα τους χωρίς να αντιλαμβάνονται τις συνέπειες των πράξεών τους. Σ’ αυτή την περίπτωση, το παιδί δεν μπορεί να καταλάβει ότι κινδυνεύει αν διασχίσει μόνο του τον δρόμο γιατί ο οδηγός του αυτοκινήτου μπορεί να μην τον δει. Το μόνο που σκέφτεται είναι ότι θέλει να περάσει απέναντι και ότι πιθανώς έχει πλάκα να τρέχεις στον δρόμο. Επειδή με την ασφάλεια των παιδιών δεν πρέπει ποτέ να παίζουμε, το να του πούμε «Εντάξει, μη μου κρατάς το χέρι αλλά πρόσεχε» προφανώς και δεν είναι λύση. Η αυτονομία των παιδιών πρέπει να ενθαρρύνεται αλλά πάντα με γνώμονα την ασφάλειά τους.
Τι να κάνετε
1. Πριν βγείτε από το αμάξι ή το σπίτι για να πάτε βόλτα, εξηγήστε στο παιδί τι θα κάνετε.
2. Αν μπορείτε, δώστε του επιλογές. Για παράδειγμα, μπορείτε να τον ρωτήσετε αν προτιμά να μείνει στο καροτσάκι του ή να περπατήσει δίπλα σας κρατώντας σας το χέρι. Αν το καροτσάκι δεν υπάρχει σαν επιλογή, εξηγήστε του ότι πρέπει να μείνει ασφαλής και για να το καταφέρετε αυτό, θα πρέπει να σας κρατάει το χέρι.
3. Όταν περπατάτε στον δρόμο, αποσπάστε του την προσοχή με κάτι που ξέρετε ότι θα του κεντρίσει το ενδιαφέρον. Την επόμενη φορά που θα βγείτε μαζί έξω, βάλτε στο παιδί την εξής… πρόκληση: «Θες να μετράμε τα κόκκινα αυτοκίνητα που βλέπουμε στον δρόμο;».
4. Αν κλάψει ή διαμαρτυρηθεί, αντί να το αποπάρετε και να του θυμώσετε, δείξτε του ότι καταλαβαίνετε την ανάγκη του να ανεξαρτητοποιηθεί.«Καταλαβαίνω ότι σου αρέσει να περπατάς μόνος σου αλλά πρέπει να σε κρατήσω ασφαλή. Δεν θέλω ούτε να χαθείς ούτε να πάθεις τίποτα. Τώρα ας ψάξουμε για κόκκινα αυτοκίνητα. Θες;».
5. Σε περίπτωση που δεν πιάσει ούτε αυτή η… τεχνική, μπορείτε να τον πάρετε στην αγκαλιά σας.
6. Αναγνωρίστε την ανάγκη του θέτοντας ταυτόχρονα τα όριά σας, τα οποία όμως είναι αδιαπραγμάτευτα!
Περίπτωση #2: Επιθετικότητα
Η 20 μηνών κόρη σας δαγκώνει άλλα παιδάκια την ώρα που παίζουν.
Τι κρύβεται πίσω από αυτή τη συμπεριφορά: Το παιδί εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για κάτι που το ενόχλησε
Ο θυμός, η ανησυχία, ο φόβος ή η στενοχώρια μπορεί να προήλθαν από ένα γεγονός που δεν γνωρίζετε, την ώρα του παιχνιδιού. Τα παιδιά, όταν είναι μικρά, δεν μπορούν να εκφράσουν εύκολα τα συναισθήματά τους και ειδικά όταν αυτά είναι αρνητικά. Έτσι, λοιπόν, όταν ένα παιδί έχει τη συνήθεια να δαγκώνει, σημαίνει ότι κάτι το δυσαρεστεί.
Τι να κάνετε
1. Αφού βεβαιωθείτε ότι το άλλο παιδί είναι καλά και δεν έχει τραυματιστεί, απομακρύνετε το δικό σας παιδί από τη σκηνή του συμβάντος και βάλτε του αμέσως σαφή όρια, λέγοντάς του «δεν θα σ’ αφήσω να δαγκώνεις».
2. Αναγνωρίστε τα αρνητικά συναισθήματά του. «Θύμωσες γιατί ο φίλος σου σου πήρε το παιχνίδι. Το καταλαβαίνω αλλά δεν είναι σωστό να δαγκώνεις. Έτσι πονάς τα άλλα παιδιά».
3. Αφήστε τα παιδιά πρώτα να εκφράσουν τα συναισθήματά τους με ασφάλεια και λύστε το πρόβλημα αργότερα. Εκείνη την ώρα τα παιδιά δεν μπορούν να διαχειριστούν σωστά μία τέτοια κατάσταση, γι' αυτό καλό θα είναι να κάνετε αυτή τη συζήτηση όταν ηρεμήσουν.
4. Ζητήστε του να σας πει πως πιστεύει ότι νιώθει το άλλο παιδί: «Βλέπεις ότι έχει στενοχωρηθεί; Πώς μπορείς να το αλλάξει αυτό;».
5. Ενθαρρύνετέ το να βελτιώσει τη σχέση του με το άλλο παιδί είτε ζητώντας συγγνώμη είτε αφήνοντάς το να αποφασίσει μόνο του πώς θα επανορθώσει.
6. Σε περίπτωση που επιμένει στην ίδια συμπεριφορά, πείτε του ότι αν συνεχίσει, θα πρέπει να σταματήσει το παιχνίδι και να γυρίσετε σπίτι.
Τι κρύβεται πίσω από αυτή τη συμπεριφορά: Το παιδί εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για κάτι που το ενόχλησε
Ο θυμός, η ανησυχία, ο φόβος ή η στενοχώρια μπορεί να προήλθαν από ένα γεγονός που δεν γνωρίζετε, την ώρα του παιχνιδιού. Τα παιδιά, όταν είναι μικρά, δεν μπορούν να εκφράσουν εύκολα τα συναισθήματά τους και ειδικά όταν αυτά είναι αρνητικά. Έτσι, λοιπόν, όταν ένα παιδί έχει τη συνήθεια να δαγκώνει, σημαίνει ότι κάτι το δυσαρεστεί.
Τι να κάνετε
1. Αφού βεβαιωθείτε ότι το άλλο παιδί είναι καλά και δεν έχει τραυματιστεί, απομακρύνετε το δικό σας παιδί από τη σκηνή του συμβάντος και βάλτε του αμέσως σαφή όρια, λέγοντάς του «δεν θα σ’ αφήσω να δαγκώνεις».
2. Αναγνωρίστε τα αρνητικά συναισθήματά του. «Θύμωσες γιατί ο φίλος σου σου πήρε το παιχνίδι. Το καταλαβαίνω αλλά δεν είναι σωστό να δαγκώνεις. Έτσι πονάς τα άλλα παιδιά».
3. Αφήστε τα παιδιά πρώτα να εκφράσουν τα συναισθήματά τους με ασφάλεια και λύστε το πρόβλημα αργότερα. Εκείνη την ώρα τα παιδιά δεν μπορούν να διαχειριστούν σωστά μία τέτοια κατάσταση, γι' αυτό καλό θα είναι να κάνετε αυτή τη συζήτηση όταν ηρεμήσουν.
4. Ζητήστε του να σας πει πως πιστεύει ότι νιώθει το άλλο παιδί: «Βλέπεις ότι έχει στενοχωρηθεί; Πώς μπορείς να το αλλάξει αυτό;».
5. Ενθαρρύνετέ το να βελτιώσει τη σχέση του με το άλλο παιδί είτε ζητώντας συγγνώμη είτε αφήνοντάς το να αποφασίσει μόνο του πώς θα επανορθώσει.
6. Σε περίπτωση που επιμένει στην ίδια συμπεριφορά, πείτε του ότι αν συνεχίσει, θα πρέπει να σταματήσει το παιχνίδι και να γυρίσετε σπίτι.
Περίπτωση #3: Αδερφικοί καβγάδες
Το μικρό σας παιδί πήρε το αρκουδάκι του μεγάλου του αδερφού κι αυτή η πράξη... άναψε φωτιές!
Τι κρύβεται πίσω απ’ αυτή τη συμπεριφορά: Ανταγωνισμός
Και τα δύο αδέρφια θέλουν το ίδιο πράγμα και δεν ξέρουν πώς να τα βρουν αναίμακτα μεταξύ τους. Όπως θα ξέρετε ήδη αν έχετε δύο παιδιά, πολλά παιχνίδια γίνονται αιτία καβγάδων ανάμεσά τους. Κάποια παιδιά επίσης, θεωρούν τους καβγάδες έναν τρόπο να ξεκινήσουν το παιχνίδι.
Τι να κάνετε
1. Αναφέρετε αυτό που παρατηρείτε ότι συμβαίνει. «Θέλετε και οι δύο να παίξετε με το αρκουδάκι. Πώς μπορούμε να το λύσουμε αυτό;».
2. Περιμένετε την απάντηση των παιδιών. Αν δεν έχουν κάτι να σας προτείνουν, προτείνετε κάτι εσείς. «Ένας από εσάς θα πρέπει να διαλέξει ένα άλλο παιχνίδι για να παίξει. Αλλιώς, μπορείτε να παίζετε εναλλάξ».
3. Αφού βοηθήσετε τα αδέρφια να βρουν μια λύση στο πρόβλημά τους, δείξτε τους πώς να την κάνουν πράξη. Αν αποφασίσουν να παίζουν εναλλάξ, μπορεί να χρειαστούν τη βοήθειά σας στην αρχή.
4. Όταν ηρεμήσουν, μιλήστε τους για το πόσο σημαντικό είναι να σέβονται ο ένας τον άλλον και πως αν θέλουν κάτι, θα πρέπει να το ζητήσουν ευγενικά. Δείξτε στα παιδιά τον τρόπο και θα δείτε ότι σταδιακά θα τον υιοθετήσουν.
5. Αν τα παιδιά δεν μπορούν να βρουν μόνα τους έναν τρόπο για να λύσουν το πρόβλημα μεταξύ τους, θα πρέπει να επέμβετε εσείς.
Τι να κάνετε
1. Αναφέρετε αυτό που παρατηρείτε ότι συμβαίνει. «Θέλετε και οι δύο να παίξετε με το αρκουδάκι. Πώς μπορούμε να το λύσουμε αυτό;».
2. Περιμένετε την απάντηση των παιδιών. Αν δεν έχουν κάτι να σας προτείνουν, προτείνετε κάτι εσείς. «Ένας από εσάς θα πρέπει να διαλέξει ένα άλλο παιχνίδι για να παίξει. Αλλιώς, μπορείτε να παίζετε εναλλάξ».
3. Αφού βοηθήσετε τα αδέρφια να βρουν μια λύση στο πρόβλημά τους, δείξτε τους πώς να την κάνουν πράξη. Αν αποφασίσουν να παίζουν εναλλάξ, μπορεί να χρειαστούν τη βοήθειά σας στην αρχή.
4. Όταν ηρεμήσουν, μιλήστε τους για το πόσο σημαντικό είναι να σέβονται ο ένας τον άλλον και πως αν θέλουν κάτι, θα πρέπει να το ζητήσουν ευγενικά. Δείξτε στα παιδιά τον τρόπο και θα δείτε ότι σταδιακά θα τον υιοθετήσουν.
5. Αν τα παιδιά δεν μπορούν να βρουν μόνα τους έναν τρόπο για να λύσουν το πρόβλημα μεταξύ τους, θα πρέπει να επέμβετε εσείς.
Πηγή: creativechild.com