Ασκήσεις στα είδη του μορίου ἄν και στις δευτερεύουσες Ονοματικές Προτάσεις (Ειδικές, Ενδοιαστικές, Πλάγιες Ερωτηματικές, Αναφορικές)
1) Στις παρακάτω περιόδους να επισημάνετε τα μόρια ἄν και να αναγνωρίσετε το είδος τους:
α. Οὗτοι, ὅν ἄν γνῶσαι χάριν μὴ ἀποδιδόντα, κολάζουσιν ἰσχυρῶς. (_______________)
β. Πατὴρ πονηρός οὐκ ἄν γένοιτο δημαγωγός χρηστός. (_______________)
γ. Οὐ γὰρ ἂν ἀπέλθοιμι, ἀλλὰ κόψω τὴν θύραν. (_______________)
δ. Ἄν ὑμᾶς ὁρῶσιν οἱ στρατιῶται ἀθυμοῦντας, πάντες κακοί ἔσονται. (_______________)
ε. Ἀθηναῖοι ἔπονται τοῖς Λακεδαιμονίοις ὅποι ἄν ἡγῶνται. (_______________)
στ. Ἄν ὁ βασιλεὺς ἄλλον στρατηγὸν πέμπῃ, ἔσομαι σύμμαχος ὑμῖν. (_______________)
2) Στις παρακάτω περιόδους να χωρίσετε τις προτάσεις και να αναγνωρίσετε από συντακτική άποψη τις δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις υπογραμμίζοντας παράλληλα τον τρόπο εισαγωγής τους.
α. Λύσανδρος ἤγγειλε ὅτι Θηραμένης ἦλθεν ἐς Ἀθήνας.
β. Νῦν δέ δέδοικα, μὴ μάτην τὰ τοιαῦτα λέγωμεν.
γ. Πρέσβεις ἠρωτήθησαν ἐπί τίνι λόγῳ ἥκοιεν.
δ. Θηραμένης εἶπεν ἐν ἐκκλησίᾳ ὅτι αὐτόν Λύσανδρος κατέχοι.
ε. Δείξομεν τοῖς βαρβάροις ὅτι δυνάμεθα τούς ἐχθρούς τιμωρεῖσθαι.
στ. Ἐφοβήθη τοῦτο, μὴ οὐκ ἔλθοι ἡ βοήθεια.
ζ. Ὅστις ταῦτα μὴ πιστεύει οὕτως ἔχειν εἴσεται ὡς ἀληθῆ λέγω.
η. Ἐπιστάμεθα τίνες εἰσίν αἱ διαφθοραί τῶν νέων.
θ. Ὑμεῖς αἱρεῖσθε στρατηγούς, οὕς ἄν ἡγῆσθε περὶ τῶν πολεμικῶν φρονιμωτάτους εἶναι.
ι. Ξενοφῶν ἔδεισε μή κακὰ γένοιτο τῇ πόλει.
3) Να επιλέξετε τέσσερις από τις παραπάνω ονοματικές δευτερεύουσες προτάσεις (μία για κάθε είδος) και να τις αναγνωρίσετε πλήρως.
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
1. 1) Στις παρακάτω περιόδους να επισημάνετε τα μόρια ἄν και να αναγνωρίσετε το είδος τους:
α. Οὗτοι, ὅν ἄν γνῶσαι χάριν μὴ ἀποδιδόντα, κολάζουσιν ἰσχυρῶς. (_______________)
β. Πατὴρ πονηρός οὐκ ἄν γένοιτο δημαγωγός χρηστός. (_______________)
γ. Οὐ γὰρ ἂν ἀπέλθοιμι, ἀλλὰ κόψω τὴν θύραν. (_______________)
δ. Ἄν ὑμᾶς ὁρῶσιν οἱ στρατιῶται ἀθυμοῦντας, πάντες κακοί ἔσονται. (_______________)
ε. Ἀθηναῖοι ἔπονται τοῖς Λακεδαιμονίοις ὅποι ἄν ἡγῶνται. (_______________)
στ. Ἄν ὁ βασιλεὺς ἄλλον στρατηγὸν πέμπῃ, ἔσομαι σύμμαχος ὑμῖν. (_______________)
2) Στις παρακάτω περιόδους να χωρίσετε τις προτάσεις και να αναγνωρίσετε από συντακτική άποψη τις δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις υπογραμμίζοντας παράλληλα τον τρόπο εισαγωγής τους.
α. Λύσανδρος ἤγγειλε ὅτι Θηραμένης ἦλθεν ἐς Ἀθήνας.
β. Νῦν δέ δέδοικα, μὴ μάτην τὰ τοιαῦτα λέγωμεν.
γ. Πρέσβεις ἠρωτήθησαν ἐπί τίνι λόγῳ ἥκοιεν.
δ. Θηραμένης εἶπεν ἐν ἐκκλησίᾳ ὅτι αὐτόν Λύσανδρος κατέχοι.
ε. Δείξομεν τοῖς βαρβάροις ὅτι δυνάμεθα τούς ἐχθρούς τιμωρεῖσθαι.
στ. Ἐφοβήθη τοῦτο, μὴ οὐκ ἔλθοι ἡ βοήθεια.
ζ. Ὅστις ταῦτα μὴ πιστεύει οὕτως ἔχειν εἴσεται ὡς ἀληθῆ λέγω.
η. Ἐπιστάμεθα τίνες εἰσίν αἱ διαφθοραί τῶν νέων.
θ. Ὑμεῖς αἱρεῖσθε στρατηγούς, οὕς ἄν ἡγῆσθε περὶ τῶν πολεμικῶν φρονιμωτάτους εἶναι.
ι. Ξενοφῶν ἔδεισε μή κακὰ γένοιτο τῇ πόλει.
3) Να επιλέξετε τέσσερις από τις παραπάνω ονοματικές δευτερεύουσες προτάσεις (μία για κάθε είδος) και να τις αναγνωρίσετε πλήρως.
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
α. Οὗτοι, ὅν ἄν γνῶσαι χάριν μὴ ἀποδιδόντα, κολάζουσιν ἰσχυρῶς. (Αοριστολογικό)
β. Πατὴρ πονηρός οὐκ ἄν γένοιτο δημαγωγός χρηστός. (Δυνητικό)
γ. Οὐ γὰρ ἂν ἀπέλθοιμι, ἀλλὰ κόψω τὴν θύραν. (Δυνητικό)
δ. Ἄν ὑμᾶς ὁρῶσιν οἱ στρατιῶται ἀθυμοῦντας, πάντες κακοί ἔσονται. (Υποθετικό)
ε. Ἀθηναῖοι ἔπονται τοῖς Λακεδαιμονίοις ὅποι ἄν ἡγῶνται. (Αοριστολογικό)
στ. Ἄν ὁ βασιλεὺς ἄλλον στρατηγὸν πέμπῃ, ἔσομαι σύμμαχος ὑμῖν. (Υποθετικό)
2. [κύριες] - (δευτερεύουσες)
α. [Λύσανδρος ἤγγειλε] (ὅτι Θηραμένης ἦλθεν ἐς Ἀθήνας).
→ (Ειδική - Αντικείμενο στο ρ. ἤγγειλε)
β. [Νῦν δέ δέδοικα], (μὴ μάτην τὰ τοιαῦτα λέγωμεν).
→ (Ενοιαστική - Αντικείμενο στο ρ. δέδοικα)
γ. [Πρέσβεις ἠρωτήθησαν] (ἐπί τίνι λόγῳ ἥκοιεν).
→ (Πλάγια Ερωτηματική - Αντικείμενο στο ρ. ἠρωτήθησαν)
δ. [Θηραμένης εἶπεν ἐν ἐκκλησίᾳ] (ὅτι αὐτόν Λύσανδρος κατέχοι).
→ (Ειδική - Αντικείμενο στο ρ. εἶπεν)
ε. [Δείξομεν τοῖς βαρβάροις] (ὅτι δυνάμεθα τούς ἐχθρούς τιμωρεῖσθαι).
→ (Ειδική - Αντικείμενο (άμεσο) στο ρ. δείξομεν)
στ. [Ἐφοβήθη τοῦτο], (μὴ οὐκ ἔλθοι ἡ βοήθεια).
→ (Ενοιαστική - Επεξήγηση στο τοῦτο)
ζ. (Ὅστις ταῦτα μὴ πιστεύει οὕτως ἔχειν) [εἴσεται] (ὡς ἀληθῆ λέγω).
→ (Αναφορική - Υποκείμενο στο ρ. εἴσεται)
→ (Ειδική - Αντικείμενο στο ρ. εἴσεται)
η. [Ἐπιστάμεθα] (τίνες εἰσίν αἱ διαφθοραί τῶν νέων).
→ (Πλάγια Ερωτηματική - Αντικείμενο στο ρ. ἐπιστάμεθα)
θ. [Ὑμεῖς αἱρεῖσθε στρατηγούς], (οὕς ἄν ἡγῆσθε περὶ τῶν πολεμικῶν φρονιμωτάτους εἶναι).
→ (Αναφορική - Αντικείμενο στο ρ. αἱρεῖσθε)
ι. [Ξενοφῶν ἔδεισε] (μή κακὰ γένοιτο τῇ πόλει).
→ (Ενοιαστική - Αντικείμενο στο ρ. ἔδεισε)
3. ὅτι Θηραμένης ἦλθεν ἐς Ἀθήνας: Δευτερεύουσα ονοματική ειδική πρόταση που εισάγεται με τον ειδικό σύνδεσμο ὅτι και χρησιμεύει ως αντικείμενο στο ρήμα "ἤγγειλε" της κύριας πρότασης από το οποίο εξαρτάται (Λύσανδρος ἤγγειλε). Εκφέρεται με Οριστική, "ἦλθεν", διότι δηλώνει κάτι το πραγματικό.
μὴ μάτην τὰ τοιαῦτα λέγωμεν: Δευτερεύουσα ονοματική ενδοιαστική πρόταση που εισάγεται με τον ενδοιαστικό σύνδεσμο μὴ και
χρησιμεύει ως αντικείμενο στο ρήμα "δέδοικα" της κύριας πρότασης
από το οποίο εξαρτάται (Νῦν δέ δέδοικα). Εκφέρεται με Υποτακτική, "λέγωμεν", διότι δηλώνει φόβο προσδωκόμενο.
τίνες εἰσίν αἱ διαφθοραί τῶν νέων: Δευτερεύουσα ονοματική πλάγια ερωτηματική πρόταση μερικής αγνοίας που εισάγεται με την ερωτηματική αντωνυμία "τίνες" και
χρησιμεύει ως αντικείμενο στο ρήμα "ἐπιστάμεθα" της κύριας πρότασης
από το οποίο εξαρτάται (Ἐπιστάμεθα). Εκφέρεται με Οριστική, "εἰσίν", διότι είναι ερώτηση κρίσεως και δηλώνει κάτι το πραγματικό.
Ὅστις ταῦτα μὴ πιστεύει οὕτως ἔχειν: Δευτερεύουσα ονοματική αναφορική πρόταση που εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία "ὅστις" και χρησιμεύει ως υποκείμενο στο ρήμα "εἴσεται" της κύριας πρότασης από το οποίο εξαρτάται (Εἴσεται). Εκφέρεται με Οριστική, "πιστεύει", διότι δηλώνει κάτι το πραγματικό.