Οι γονείς δεν γνωρίζουν και νομίζουν ότι το παιδί είναι απασχολημένο με κάτι και δεν ακούει αυτά που λένε οι μεγάλοι παραδίπλα.
Το παιδί μπορεί να παρακολουθεί κάτι στην τηλεόραση, να ασχολείται με ένα παραμύθι, να βλέπει κάτι στο YouTube, να παίζει με φίλο του ή με τον σκύλο και τα παιχνίδια του. Αυτό που ξεχνάμε είναι ότι ένα παιδί είναι πολύ ευαίσθητο και παρατηρητικό, και παρ`όλο που συνειδητά μπορεί να μην ακούει, κάποια πράγματα καταγράφονται υποσυνείδητα στο μυαλό του. Τόσο τα θετικά όσο και τα αρνητικά.
Προφανώς και οι περισσότεροι γονείς προσπαθούν να διασφαλίσουν ότι προσέχουν τι λένε όταν είναι τριγύρω τα παιδιά τους, όμως μερικές φορές γίνεται χωρίς να το καταλάβουν. Και μιλάμε ακόμα και για πολύ απλά πράγματα όπως ο τρόπος που μιλάμε για τον άνθρωπο που μπορεί να μας βοηθάει στο σπίτι ή άλλα θέματα, έχουν σημασία και μπορεί να κάνουν τη διαφορά. Τα παιδιά παρατηρούν τη γλώσσα του σώματός μας, τις εκφράσεις του προσώπου μας, τον τόνο της φωνής μας και τα λόγια μας. Επίσης συμπεριφέρονται όπως οι γονείς τους. Τους θεωρούν μέντορές τους και θέλουν να τους μοιάσουν.
Πόσες φορές έχετε διαφωνήσει έντονα με τον σύζυγό σας μπροστά τους και πιάσατε την αλλαγή στην συμπεριφορά τους; Να σωπαίνουν και να έχουν βλέμμα απορίας ή και ανησυχίας ενώ προ ολίγων λεπτών ασχολούνταν με κάτι δικό τους. Αρκετοί επιλέγουν να σταματήσουν και να ασχοληθούν με το παιδί, ενδεχομένως εξηγώντας ότι οι άνθρωποι έχουν διαφορετικές απόψεις και η διαφωνία και ένταση είναι κάτι της στιγμής. Μερικοί ενήλικες συμφωνούν να μην επαναληφθεί κάτι ανάλογο ιδίως όταν περιφέρονται τα παιδιά στο χώρο.
Όταν οι γονείς τσακώνονται έντονα (και όχι απλώς διαφωνούν ενώ προσπαθούν να επιλύσουν συγκεκριμένο ζήτημα) μπροστά στα παιδιά, αυτό έχει σημαντικό αντίκτυπο στα παιδιά σε ψυχικό, σωματικό, συναισθηματικό και κοινωνικό επίπεδο. Αυτά που λέμε γίνονται και η δική τους γλώσσα. Αν διαφωνούμε με διάθεση να λύσουμε ένα ζήτημα, θα κάνουν κι εκείνα το ίδιο μαζί μας αλλά και με άλλους ανθρώπους στην ημέρα τους. Ως γονείς λοιπόν πρέπει πάντα να σκεφτόμαστε τον τρόπο μας όταν υπάρχουν παιδιά παρόντα, αν θέλουμε να τα μεγαλώσουμε σωστά. Είναι εξέχουσας σημασίας το πώς μιλάμε τόσο μεταξύ μας όσο και στα παιδιά μας. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στις λέξεις που επιλέγουμε να χρησιμοποιήσουμε. Καθώς αν μιλάμε με σεβασμό, το ίδιο θα κάνει και το παιδί μας και το αντίστροφο.
Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά έχουν σημαντικό ρόλο στο μεγάλωμα των παιδιών. Ως ενήλικας, το παιδί σας θα είναι πιο θετικό, με καλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση. Δεν απαιτείται μεγάλη προσπάθεια για να μεγαλώσετε ένα παιδί με θετικότητα, όποια κι αν είναι η εκάστοτε κατάστασή σας. Η γλώσσα σας πρέπει να είναι θετική, ενθαρρυντική και αισιόδοξη.
Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι ακόμα και μωρά 15 μηνών μπορούν με ευκολία να καταλάβουν πότε οι ενήλικες είναι θυμωμένοι και προσπαθούν να τους καθησυχάσουν με τον τρόπο τους. Αν δεν σας ακούει το παιδί σας, μην εκνευρίζεστε. Διαχειριστείτε την κατάσταση με αρκετή υπομονή και χρησιμοποιώντας θετικές λέξεις. Αποφύγετε να πείτε ότι ξέρετε ότι ποτέ δεν σας ακούει και αντιθέτως πείτε ότι πάντα σας ακούει. Έχει μεγάλη διαφορά και κάνει τη διαφορά στον τρόπο που θα συμπεριφερθεί. Όταν θέλουμε να φερθούν με συγκεκριμένο τρόπο ή θέλουμε να βελτιωθούν σε κάτι καλό θα ήταν να το εκφράζουμε θετικά κι όχι αρνητικά, να μην δίνουμε εντολές και να μην εστιάζουμε σε αυτό που θέλουμε. Να μιλάμε στο παρόν και επισημαίνοντας κάτι ως γεγονός. Αυτά βοηθούν πολύ στην σχέση μας με το παιδί μας.
Μην ξεχνάτε λοιπόν ότι τα παιδιά μας παρακολουθούν και παραδειγματίζονται στα πάντα από εμάς. Όλοι σαφώς και επιθυμούμε τα παιδιά μας να μεγαλώσουν και να γίνουν ενήλικες με αξιοπρέπεια και σεβασμό, τους οποίους θα καλοδεχθεί η κοινωνία. Ας βάλουμε τα δυνατά μας να τους παραδειγματίσουμε τα καταλληλότερα τόσο συμπεριφοριστικά όσο και λεκτικά.
Ιωάννα Θεοδωρακόπουλου, PsyD, MSc
Συμβουλευτικός ψυχολόγος - ψυχοθεραπεύτρια
Περισσότερες συμβουλές εδώ.