Ο όρος «μοντέλα μάθησης» αναφέρεται στους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους ένας μαθητής, μικρός ή μεγάλος, μαθαίνει ευκολότερα. Για παράδειγμα, ενώ ορισμένοι μαθητές μαθαίνουν ευκολότερα ακούγοντας το μάθημα, άλλοι δεν μπορούν να αφομοιώσουν τη νέα γνώση, αν δε διαβάσουν το αντίστοιχο κεφάλαιο του βιβλίου. Όπως εύκολα γίνεται αντιληπτό, το να γνωρίζουμε σε ποιον τύπο μάθησης ανήκουμε είναι εξαιρετικά σημαντικό, αφού εξοικονομούμε χρόνο και ενέργεια. Ας δούμε, επομένως, τα βασικά χαρακτηριστικά του κάθε μοντέλου, όπως επίσης και ορισμένες συμβουλές για ένα πιο αποδοτικό διάβασμα ανά μοντέλο.
Ακουστική μάθηση
Οι μαθητές που ανήκουν σε αυτό το μοντέλο μαθαίνουν πιο εύκολα και πιο γρήγορα ακούγοντας τη νέα γνώση. Είναι ικανοί να θυμούνται σε ικανοποιητικό βαθμό τα όσα ελέχθησαν κατά τη διάρκεια της παράδοσης, ενώ η φωναχτή ανάγνωση του μαθήματος τούς βοηθά εξαιρετικά. Ως εκ τούτου, προτιμούν να ακούν παρά να διαβάζουν νέες πληροφορίες. Τείνουν να μιλούν και να διαβάζουν λίγο πιο αργά από τους υπόλοιπους.
Χρήσιμες συμβουλές
Aν αυτό το μοντέλο σού ταιριάζει καλύτερα, τότε θα σε βοηθήσει:
- Να είσαι εξαιρετικά προσεκτικός στις παραδόσεις του μαθήματος.
- Να διαβάζεις φωναχτά το μάθημα για την επόμενη μέρα.
- Να αναπαράγεις φωναχτά τα πολύ βασικά στοιχεία του κάθε μαθήματος. Για παράδειγμα, στο μάθημα της Ιστορίας θα πρέπει να αναφερθείς σε βασικές ημερομηνίες, γεγονότα, πρόσωπα, αίτια, αποτελέσματα, αφορμές.
- Να συμμετέχεις σε ομαδικές συζητήσεις.
- Να ακούς ηχογραφημένα μαθήματα. Ένα δείγμα τέτοιων μαθημάτων μπορείς να βρεις εδώ.
Οπτική μάθηση
Οι μαθητές που ανήκουν σε αυτό το μοντέλο μαθαίνουν πιο αποδοτικά, διαβάζοντας ένα κείμενο ή μελετώντας σχεδιαγράμματα και εικόνες. Σε αντίθεση με τους «ακουστικούς τύπους», οι «οπτικοί τύποι» δεν θυμούνται εύκολα τα όσα ακούν, όμως μπορούν να επαναφέρουν πολύ εύκολα στη μνήμη τους τα όσα είδαν. Τείνουν να μιλούν γρήγορα και να διατρέχουν ένα κείμενο, κατανοώντας με την πρώτη κιόλας ανάγνωση τις βασικές γραμμές του. Κατά κανόνα δεν μπορούν να διαβάσουν σε χώρους με θόρυβο ή μουσική και συνήθιζουν να κρατούν λεπτομερείς σημειώσεις.
Χρήσιμες συμβουλές
Αν αυτό το μοντέλο σού ταιριάζει καλύτερα, τότε θα σε βοηθήσει:
- Να φτιάχνεις ένα σχεδιάγραμμα του μαθήματος, υπογραμμίζοντας τα βασικότερα στοιχεία και συνδέοντας τις έννοιες με βέλη.
- Να κρατάς σημειώσεις, καθώς η διαδικασία της γραφής κατά τη διάρκεια της παράδοσης βοηθά τους «οπτικούς τύπους» να αφομοιώσουν το μάθημα.
- Να υπογραμμίζεις ή να κυκλώνεις βασικές έννοιες στο κείμενο του βιβλίου σου. Βάλε χρώμα τόσο στο κείμενο όσο και στις σημειώσεις σου.
- Να φτιάχνεις τις δικές σου flashcards, δηλαδή κάρτες διπλής όψης. Θα σου φανούν εξαιρετικά χρήσιμες στην περίπτωση των ορισμών, της γραμματικής και των νέων λέξεων! Ένα δείγμα τέτοιων καρτών μπορείς να βρεις εδώ.
Κιναισθητική μάθηση:
Οι μαθητές που ανήκουν σε αυτό το μοντέλο μαθαίνουν πιο εύκολα και πιο γρήγορα, όταν η νέα γνώση συνδυάζεται με κάποια συγκεκριμένη κίνηση ή όταν κεντρίζονται οι αισθήσεις τους. Λόγου χάριν, στο μάθημα της Χημείας τα πειράματα είναι εξαιρετικά πολύτιμα για αυτού του τύπου τους μαθητές, καθότι ενεργούν οι ίδιοι, επεξεργαζόμενοι υλικά και ρυθμίζοντας διάφορες παραμέτρους στην πράξη. Σε αυτούς τους μαθητές αρέσει να ασχολούνται με κατασκευές, ενώ χαίρονται να λύνουν προβλήματα στα οποία χρειάζονται διάφορα εργαλεία. Συνήθως δεν μπορούν να καθίσουν ήρεμοι για πολλή ώρα, τείνουν να κάνουν συχνά διαλείμματα κατά το διάβασμά τους, ενώ η προσοχή τους αποσπάται πολύ εύκολα.
Χρήσιμες συμβουλές
Αν αυτό το μοντέλο σου ταιριάζει καλύτερα, τότε:
- Μην παραλείπεις να συμμετέχεις σε δραστηριότητες που σχετίζονται με το μάθημά σου.
- Φτιάξε flashcards, δηλαδή κάρτες διπλής όψης, και χρησιμοποίησέ τες ως παιχνίδι μνήμης.
- Προσπάθησε να χρησιμοποιείς όσες περισσότερες αισθήσεις μπορείς στο διάβασμά σου. Λόγου χάριν, μια πολύ αποτελεσματική τεχνική είναι να παραδίδεις το μάθημα της επόμενης μέρας σε έναν φανταστικό μαθητή σου.
Επιπλέον, είναι σημαντικό να προσθέσουμε ότι ένας μαθητής μπορεί να συνδυάσει τεχνικές από διαφορετικά μοντέλα. Έτσι, ενώ μπορεί να ανήκει στον «οπτικό τύπο», η τεχνική της παράδοσης σε έναν φανταστικό μαθητή ίσως τού φανεί εξαιρετικά χρήσιμη. Δε μένει, λοιπόν, παρά να πειραματιστεί, προκειμένου να διαπιστώσει ο ίδιος τι λειτουργεί καλύτερα στον ίδιον και - γιατί όχι; - να δημιουργήσει τις δικές του τεχνικές.
Κλείνοντας, αξίζει να υπογραμμισθεί η σημασία των υπολογιστών κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας, καθότι χάρη στις νέες τεχνολογίες καθίσταται πλέον δυνατόν να ωφεληθούν στο μέγιστο βαθμό και οι τρεις τύποι. Ήχοι, εικόνες, βίντεο, ψηφιακά εργαστήρια, εικονικές περιηγήσεις, τρισδιάστατοι χάρτες και τόσα άλλα εργαλεία δημιουργούν ένα ευχάριστο περιβάλλον μάθησης μέσα στο οποίο ο κάθε τύπος μαθητή μπορεί να αλληλεπιδράσει και να προσαρμόσει το μάθημα στις δικές του ανάγκες και ικανότητες.