Πολλές φορές, συμβαίνει τα παιδιά να μην έχουν σχολείο και μένουν ατελείωτες ώρες σπίτι μην έχοντας με τι να ασχοληθούν. Τότε, είναι πολύ πιθανό να ανοίξουν την τηλεόραση και να βλέπουν τη μία εκπομπή μετά την άλλη, μέχρι να έρθει κάποιος να τα διακόψει. Φυσικά, όλοι οι γονείς έχουν ακούσει για τις αρνητικές επιπτώσεις της πολύωρης τηλεθέασης κι έτσι βρίσκονται σε απόγνωση μην ξέροντας πώς αλλιώς να απασχοληθούν τα παιδιά τους, κυρίως όταν οι ίδιοι λείπουν από το σπίτι. Ποιες είναι όμως τελικά οι επιδράσεις της τηλεόρασης και τι τελικά μπορούμε να κάνουμε ώστε να γεμίσει με διαφορετικό, πιο ωφέλιμο τρόπο, ο ελεύθερος χρόνος των παιδιών;
Αρνητικές επιδράσεις τηλεόρασης
• Έρευνες υποστηρίζουν ότι η έκθεση των παιδιών στην τηλεοπτική βία, αυξάνει την πιθανότητα να αναπτύξουν και αυτά επιθετική συμπεριφορά. Τα παιδιά πολλές φορές μιμούνται τις βίαιες σκηνές που παρακολουθούν και τις επαναλαμβάνουν μεταξύ τους στο παιχνίδι ή μπορεί να υιοθετήσουν τη βία ως τρόπο επίλυσης των διαφορών τους.
• Ακόμη, οι διαφημίσεις παιχνιδιών ή γλυκισμάτων μπορεί να τους δημιουργούν την επιθυμία να αποκτήσουν ό, τι βλέπουν στην τηλεόραση, αφού ιδιαίτερα τα μικρότερα παιδιά δεν έχουν αναπτύξει κριτική σκέψη ώστε να ξέρουν τι τους είναι χρήσιμο και τι όχι και επηρεάζονται από τις εντυπωσιακές εικόνες.
• Επίσης η πολύωρη τηλεθέαση συμβάλλει στην απομόνωση των παιδιών, μειώνοντας την κοινωνικότητά τους και τις προσπάθειες που θα μπορούσαν να κάνουν για να ενταχθούν σε ομάδες συνομηλίκων τους.
• Επηρεάζει τις ενδοοικογενειακές σχέσεις, αφού υπάρχουν πολύ συχνά διενέξεις μεταξύ των παιδιών και των γονέων τους για το πότε θα φάνε, πότε θα κοιμηθούν κλπ.
• Η πολύωρη τηλεθέαση μπορεί να συντελέσει στην πιο αργή ανάπτυξη της γλώσσας και των γνώσεων των παιδιών και σε συμπτώματα έλλειψης συγκέντρωσης, προσοχής και διαταραχών ύπνου.
• Τέλος, έχει βρεθεί ότι η πολύωρη τηλεθέαση συμβάλλει στην παιδική παχυσαρκία, καθώς αφενός μειώνει τον χρόνο άθλησης και ενασχόλησης με άλλες δραστηριότητες και αφετέρου τα κάνει να καταναλώνουν περισσότερο φαγητό χωρίς να το συνειδητοποιούν.
ΟΜΩΣ
Υπάρχουν και θετικές επιδράσεις της τηλεόρασης. Η τηλεόραση είναι αδιαμφισβήτητα μια μορφή ψυχαγωγίας, που μπορεί να κρατήσει συντροφιά στο παιδί που δεν έχει άλλες εναλλακτικές λύσεις. Επίσης, μπορεί να είναι και εκπαιδευτική, καθώς μέσα από συγκεκριμένες εκπομπές μπορεί να μάθει στο παιδί καινούριες γνώσεις και να του αναπτύξει διάφορες δεξιότητες.
Έτσι η τηλεόραση φαίνεται τελικά να έχει τόσο αρνητικές όσο και θετικές επιδράσεις, ανάλογα με το πώς χρησιμοποιείται.
Υπάρχουν και θετικές επιδράσεις της τηλεόρασης. Η τηλεόραση είναι αδιαμφισβήτητα μια μορφή ψυχαγωγίας, που μπορεί να κρατήσει συντροφιά στο παιδί που δεν έχει άλλες εναλλακτικές λύσεις. Επίσης, μπορεί να είναι και εκπαιδευτική, καθώς μέσα από συγκεκριμένες εκπομπές μπορεί να μάθει στο παιδί καινούριες γνώσεις και να του αναπτύξει διάφορες δεξιότητες.
Έτσι η τηλεόραση φαίνεται τελικά να έχει τόσο αρνητικές όσο και θετικές επιδράσεις, ανάλογα με το πώς χρησιμοποιείται.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να ελαχιστοποιήσουν τις αρνητικές συνέπειές της;
• Ελέγξτε την υπέρμετρη τηλεθέαση. Σύμφωνα με την Αμερικάνικη Παιδιατρική Εταιρία, στα παιδιά κάτω των δυο ετών θα πρέπει να αποφεύγεται η παρακολούθηση τηλεόρασης καθώς αυτή επηρεάζει την ανάπτυξη του εγκεφάλου τους. Τα παιδιά τριών με εφτά ετών, δεν πρέπει να υπερβαίνουν τα 20 λεπτά ημερησίως, ενώ και τα μεγαλύτερα δε θα πρέπει να εκτίθενται σε οθόνη πάνω από δύο ώρες συνολικά.
• Αποφύγετε να τοποθετήσετε τηλεόραση στο παιδικό δωμάτιο καθώς έτσι θα είναι δύσκολο να ελέγξετε το πόσες ώρες την έχουν ανοιχτή.
• Εξηγήστε τους τη διαφορά ανάμεσα στο πραγματικό και το φανταστικό, ώστε να μην επηρεάζονται από αυτά που βλέπουν. Βοηθήστε τα να αναπτύξουν μια κριτική στάση απέναντι στην τηλεόραση, να μάθουν να αξιολογούν, να ερμηνεύουν και να επικρίνουν τα προγράμματα που βλέπουν.
• Συζητήστε με τα παιδιά το ρόλο των διαφημίσεων και βοηθήστε τα να καταλάβουν ποιες είναι οι πραγματικές τους ανάγκες.
• Προσπαθήστε να ελέγξετε τα προγράμματα που παρακολουθούν τα παιδιά σας, καθώς ακόμα και παιδικές εκπομπές μπορεί να έχουν σκηνές βίας.
• Προτείνετέ τους κι εσείς κάποιες επιλογές που μεταφέρουν θετικά μηνύματα ή καινούριες γνώσεις.
• Τέλος, ενθαρρύνετε την ενασχόλησή τους με άλλες δραστηριότητες, όπως είναι ο αθλητισμός και η μουσική και δημιουργήστε ευκαιρίες ώστε να έρχονται συχνά σε επαφή με άλλα παιδιά και να κοινωνικοποιούνται.