Ανάλυση της εφημερίδας «Έθνος της Κυριακής» για την επερχόμενη αξιολόγηση εκπαιδευτικών - Κριτήρια, χρονοδιάγραμμα, επιλογή αξιολογητών και άλλες πτυχές για την επικείμενη διαδικασία αξιολόγησης.
Επιχείρηση «αξιολόγηση» σε Παιδεία και Υγεία αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή. Το υπουργείο Παιδείας μελετά ήδη το νέο πλαίσιο για την αξιολόγηση, με στόχο να ξεκινήσει από τον Σεπτέμβριο για τις σχολικές μονάδες και μετά για τους δασκάλους και καθηγητές. Την ίδια στιγμή, η ηγεσία του υπουργείου Υγείας ετοιμάζεται να καταθέσει στη Βουλή νομοσχέδιο για αξιολογήσεις, ελέγχους και επιθεωρήσεις σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας. «Υπάρχει ήδη ένα σχέδιο για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών υπό διαμόρφωση» τονίζει στο «Εθνος της Κυριακής» ο Γιάννης Αντωνίου, πρόεδρος του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, το οποίο θα κάνει και τη σχετική πρόταση προς την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας για το νέο θεσμικό πλαίσιο της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών και των σχολικών μονάδων.
Με δεδομένο μάλιστα ότι στο παρελθόν η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών απέτυχε και παρέμεινε στα... χαρτιά για σχεδόν 40 χρόνια, ο κ. Αντωνίου υπογραμμίζει στο «Εθνος της Κυριακής» ότι «αυτήν τη φορά η αξιολόγηση θα εφαρμοστεί και μάλιστα θα είναι αποτελεσματική». Το νέο σύστημα αξιολόγησης «βρίσκεται στα σκαριά», όπως αποκάλυψε πρόσφατα σε συνέντευξή της και η υπουργός Παιδείας, Νίκη Κεραμέως.
Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών περιέχεται και στο πρόγραμμα της ΝΔ, όπου όπως αναφέρεται θα συνδεθεί με την επιμόρφωση, ενώ ο καθορισμός των κριτηρίων και η αποτίμηση των αποτελεσμάτων θα γίνονται από την Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Στο πρόγραμμα του κυβερνώντος κόμματος αναφέρεται και η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών μονάδων από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς και τους μαθητές με χρήση ηλεκτρονικών ερωτηματολογίων, καθώς και η δημιουργία δεικτών με βάση τα αποτελέσματα.
Σύμφωνα με τον προγραμματισμό του υπουργείου Παιδείας, από τον Σεπτέμβριο θα αρχίσει η πρώτη φάση της «επιχείρησης», δηλαδή η εσωτερική αξιολόγηση των σχολείων, και θα ακολουθήσει η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, που σίγουρα θα είναι ένα δύσκολο εγχείρημα, καθώς ο κόσμος της Εκπαίδευσης δεν έχει πεισθεί διαχρονικά για την «καλή πρόθεση» των κυβερνήσεων όταν θέλουν να εφαρμόσουν σύστημα αξιολόγησης. Δάσκαλοι και καθηγητές πιστεύουν ότι στόχος είναι η τιμωρία των σχολείων και των εκπαιδευτικών που δεν θα επιτυγχάνουν τους στόχους και πιθανόν ο περιορισμός των αμοιβών τους, καθώς και η προώθηση διαδικασιών διαθεσιμότητας και απόλυσης.
Απαντώντας σε αυτές τις ανησυχίες των εκπαιδευτικών, ο κ. Αντωνίου -λίγες ημέρες μετά την ανάληψη της προεδρίας του ΙΕΠείχε δηλώσει ότι «αντιπαρέρχομαι τη μυθολογία περί τιμωρητισμού, δηλώνοντας με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ότι η αξιολόγηση που θα εφαρμόσουμε δεν τιμωρεί, διορθώνει. Υπάρχει η εμπειρία της εφαρμογής αξιολογικού συστήματος, που προέβλεπε το ΠΔ 152, η οποία έφτασε έως τα στελέχη της Εκπαίδευσης το 2014, το σύστημα που εφαρμόστηκε στα Πρότυπα Πειραματικά Σχολεία το 2013-14 και το σύστημα αυτοαξιολόγησης των σχολικών μονάδων την ίδια περίοδο.
Σε δύο άξονες
Ο κ. Αντωνίου έχει δηλώσει ότι η αξιολόγηση αποτελεί το «οξυγόνο» των εκπαιδευτικών συστημάτων, το εργαλείο για την ανάπτυξη της δυναμικής τους και της προσαρμογής τους στις ανάγκες της εποχής, και ότι η «Ελλάδα τα τελευταία 40 χρόνια έμεινε έξω από αυτόν τον γενικό κανόνα, που αποτελεί δομικό στοιχείο των εκπαιδευτικών συστημάτων του πολιτισμένου κόσμου». Το σχέδιο για την αξιολόγηση θα καθορίζει με λεπτομέρειες την αξιολογική πυραμίδα, τις κατηγορίες και τα υποκριτήριά τους, βάσει των οποίων αξιολογείται κάθε παράγοντας της αξιολογικής πυραμίδας, δηλαδή σχολεία, στελέχη Εκπαίδευσης και εκπαιδευτικοί.
Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών θα είναι διοικητική και εκπαιδευτική και πιθανώς θα διενεργείται από τον διευθυντή της σχολικής μονάδας και κάποιο στέλεχος Εκπαίδευσης. Ως διοικητική ορίζεται η αξιολόγηση των ενεργειών και αποτελεσμάτων που συνθέτουν το υπηρεσιακό έργο διοίκησης, οργάνωσης και αξιολόγησης προσωπικού και δομών, και ως εκπαιδευτική ορίζεται η αξιολόγηση των ενεργειών και αποτελεσμάτων που σχετίζονται με την άσκηση του παιδαγωγικού, διδακτικού, επιμορφωτικού έργου και την επιστημονική και επαγγελματική ανάπτυξη.
Στο νέο θεσμικό πλαίσιο βέβαια θα πρέπει να καθοριστεί αναλυτικά και ξεκάθαρα (δηλαδή χωρίς σκοτεινά σημεία) τι θα γίνεται εάν κάποιος δεν καταφέρει να κατακτήσει τους στόχους, καθώς αυτό θα καθορίσει και την αποδοχή ενός νέου θεσμού αξιολόγησης από την πλευρά των εκπαιδευτικών. Στο ΠΔ για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών υπήρχαν κριτήρια που προέβλεπαν ότι οι αξιολογούμενοι εκπαιδευτικοί θα χωρίζονται σε τέσσερις βαθμίδες με βάση τη βαθμολογία τους: «ελλιπής» από 0 έως 30 βαθμούς, «επαρκής» από 31 έως 60, «πολύ καλός» από 61έ ως 80 και «εξαιρετικός» από 81 έως 100.
Το τελευταίο σχέδιο αξιολόγησης των εκπαιδευτικών είχε εκπονηθεί το 2013 με το Προεδρικό Διάταγμα 152 και την υπογραφή των υπουργών Παιδείας Κώστα Αρβανιτόπουλου και Διοικητικής Μεταρρύθμισης Κυριάκου Μητσοτάκη. Οι αντιδράσεις ήταν σφοδρές από τους εκπαιδευτικούς και ο... φόβος της τότε κυβέρνησης μπροστά στις εκλογές που έρχονταν ήταν ο λόγος να μην εφαρμοστεί ποτέ. Οταν ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας ο ΣΥΡΙΖΑ, καταργήθηκε.
Στρες τεστ έξι σημείων στις κλινικές από ανεξάρτητο οργανισμό
Αξιολογήσεις, ελέγχους και επιθεωρήσεις σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας, ανά τομέα και δραστηριότητα, προβλέπει η νέα νομοθετική ρύθμιση που ετοιμάζεται από το υπουργείο Υγείας και αναμένεται ακόμη και εντός του μήνα να κατατεθεί στη Βουλή, είτε ως ανεξάρτητο νομοσχέδιο είτε ενταγμένη σε άλλο. Οπως αποκαλύπτει σήμερα το «Εθνος της Κυριακής», η ηγεσία του υπουργείου Υγείας έχει ήδη έτοιμη τη ρύθμιση για την αξιολόγηση όλου του δημόσιου συστήματος υγείας, ενώ εξετάζεται να γίνονται αντίστοιχοι έλεγχοι και σε ιδιωτικά νοσοκομεία όταν αυτά έχουν σύμβαση με τον ΕΟΠΥΥ. Προσώρας δεν προβλέπεται αξιολόγηση του προσωπικού του ΕΣΥ σε κεντρικό επίπεδο, καθώς κάτι τέτοιο είναι αρμοδιότητα των διοικητών των νοσοκομείων. Στόχος της αξιολόγησης, η οποία αναμένεται να ξεκινήσει τους επόμενους μήνες, είναι να υπάρξουν βελτιώσεις στο σύστημα υγείας, καθώς οι επιθεωρήσεις δεν θα σχετίζονται με ποινές, αλλά με προτάσεις για αλλαγή του τρόπου παροχής υπηρεσιών με σκοπό την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών.
Οι ρυθμίσεις του υπουργείου Υγείας προβλέπουν τη δημιουργία του Οργανισμού Διασφάλισης Ποιότητας Υγείας, μέσω του οποίου θα γίνεται όλος ο έλεγχος του ΕΣΥ. Πρόκειται για έναν Οργανισμό ο οποίος θα λειτουργεί ανεξάρτητα, αλλά υπό την υψηλή εποπτεία του υπουργείου Υγείας, ενώ είναι πιθανό να έχει τη μορφή ΝΠΙΔ ώστε να κινείται με ταχύτητα σε σύγκριση με τον υπόλοιπο δημόσιο τομέα.
Έξι θα είναι τα κριτήρια στα οποία θα βασίζεται η αξιολόγηση που θα πραγματοποιείται στα νοσοκομεία από ομάδα ειδικών:
- Ασφάλεια
- Αποτελεσματικότητα
- Φροντίδα
- Προσβασιμότητα
- Χρηστή διοίκηση
- Διαχείριση πόρων
Το πλαίσιο των επιθεωρήσεων ουσιαστικά κινείται σε δύο άξονες: στην ποιότητα των υπηρεσιών, οι οποίες όμως θα είναι συνδυασμένες με νοικοκυρεμένα οικονομικά. Οι τακτικοί έλεγχοι αξιολόγησης θα πραγματοποιούνται κάθε δύο χρόνια και μπορεί να διαρκούν ακόμη και εβδομάδες, αφού θα γίνονται φύλλο και φτερό όλοι οι τομείς του νοσοκομείου. Ειδικότερα θα επιθεωρείται το νοσηλευτικό ίδρυμα ανά τομέα, όπως Χειρουργικό, Εργαστηριακό, Παθολογικό κ.ο.κ. Η ομάδα που θα επισκέπτεται το νοσοκομείο θα ζητά και θα ελέγχει τόσο τα οικονομικά στοιχεία όσο και τον τρόπο εξυπηρέτησης των πολιτών από τα διάφορα τμήματα. Θα εξετάζονται μεταξύ άλλων οι χρόνοι ανταπόκρισης, τα ποσοστά επιτυχίας των επεμβάσεων και των εξετάσεων, ενώ θα εντοπίζονται και τυχόν οικονομικές μειώσεις που θα μπορούν να γίνονται όταν υπάρχουν σπατάλες. Ομως η νομοθετική ρύθμιση θα προβλέπει ότι μπορεί να γίνονται και έκτακτοι έλεγχοι όταν, για παράδειγμα, υπάρχει ένα περιστατικό που σχετίζεται με την εξυπηρέτηση των ασθενών, όταν δημιουργείται μια νέα κλινική, όταν ένα νοσοκομείο θα αλλάζει χαρακτήρα κ.ά.
Μετά το πέρας μιας αξιολόγησης ποιότητας θα εκδίδεται ειδική έκθεση με προτάσεις και βελτιώσεις που θα πρέπει να γίνουν στη Μονάδα, ώστε να υπάρχει καλύτερη εξυπηρέτηση των ασθενών. Θα ορίζεται μάλιστα και συγκεκριμένος χρόνος υλοποίησης των μέτρων βελτίωσης. Οι εκθέσεις αξιολόγησης θα παραδίδονται και στο υπουργείο Υγείας, ενώ ο Οργανισμός Διασφάλισης Ποιότητας Υγείας θα τηρεί πλήρη στοιχεία και στατιστικά για όλα τα νοσηλευτικά ιδρύματα της χώρας.
Ειδικοί επιστήμονες
Στις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου θα προβλέπεται και η δημιουργία μητρώου ειδικών ελεγκτών, όπου θα εντάσσονται όλοι εκείνοι που θα μπορούν να πραγματοποιούν τις αξιολογήσεις στο ΕΣΥ. Τα στελέχη που θα ενταχθούν στη δεξαμενή αυτή θα είναι μεταξύ άλλων γιατροί, διοικητικοί, ειδικοί επιστήμονες, ενώ θα προβλέπεται πως στο μητρώο θα μπορούν να εγγραφούν τόσο Ελληνες όσο και ξένοι ειδικοί. Μάλιστα σχεδιάζεται -λένε υψηλόβαθμα κυβερνητικά στελέχη στο «Εθνος της Κυριακής»- να γίνει πρόσκληση ενδιαφέροντος σε ξένους εμπειρογνώμονες για να συμβάλουν στους ελέγχους. Αλλωστε το σύστημα των αξιολογήσεων των νοσοκομείων χρησιμοποιείται εδώ και χρόνια στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης.
Πάντως οι αξιολογητές θα είναι αμειβόμενοι και το ποσό που θα λαμβάνουν θα είναι ανά έργο, ενώ αναμένεται να καθορισθεί με Κοινή Υπουργική Απόφαση των υπουργείων Οικονομικών και Υγείας, σύμφωνα με πληροφορίες του «Εθνους της Κυριακής». Στο πλαίσιο των αλλαγών και των ελέγχων που προωθούνται με τη νομοθετική ρύθμιση περί ποιότητας των υπηρεσιών υγείας, εξετάζεται το ενδεχόμενο να ενταχθεί στις επιθεωρήσεις και ο ιδιωτικός τομέας, όπως αναφέρουν έγκυρες πληροφορίες του «Εθνους της Κυριακής». Οι έλεγχοι αυτοί, εάν τελικώς εφαρμοσθούν, θα αφορούν κλινικές που είναι συμβεβλημένες με τον ΕΟΠΥΥ και συνεπώς εισπράττουν χρήματα από τα δημόσια ταμεία και εξυπηρετούν ασφαλισμένους. Στις περιπτώσεις μάλιστα που οι ιδιωτικές κλινικές δεν θα τηρούν τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια της αξιολόγησης, τότε μπορεί να διακόπτεται η σύμβασή τους με τον ΕΟΠΥΥ.