Έχεις την τάση να κατακρίνεις τον εαυτό σου; Συγκρίνεις τον εαυτό σου με άλλους ανθρώπους όλη την ώρα; Είσαι ο πιο σκληρός επικριτής του εαυτού σου; Μήπως τελικά εσύ ο ίδιος μπλοκάρεις τον εαυτό σου επειδή δεν τον αποδέχεσαι;
Αν απάντησες ναι σε μερικά από τα παραπάνω ερωτήματα, ίσως είναι καιρός να αλλάξεις και να αποδεχτείς τον εαυτό σου.
1. Κάνε μια λίστα με όλα όσα αρνητικά λες για τον εαυτό σου όταν κάνεις αυτοκριτική- και απάντησε χωριστά στο καθένα με κάτι θετικό
Φυσικά, όλοι έχουμε τα ελαττώματά μας! Δεν είναι όμως αυτό το ζητούμενο! Το σημαντικό είναι να γνωρίζουμε τα προτερήματά μας και να χτίζουμε πάνω σε αυτά (ενώ παράλληλα διαχειριζόμαστε και τα ελαττώματά μας). Αν βλέπεις μόνο τα αρνητικά στοιχεία σου, τότε δεν ευχαριστιέσαι την εμπειρία του να είσαι ο εαυτός σου και δεν ευχαριστιέσαι την ίδια σου τη ζωή! Για κάθε αρνητικό στοιχείο που κρίνεις τον εαυτό σου δέξου το με συμπόνια για εσένα τον ίδιο και πάρε την απόφαση να συγχωρέσεις τον εαυτό σου. Αν δε μπορείς να βρεις κάτι θετικό (ίσως μια κατάσταση είναι ρεαλιστικά άσχημη), αυτό που μπορείς να κάνεις για να απελευθερωθείς από τα αρνητικά συναισθήματα και να προχωρήσεις στη ζωή σου είναι να πεις «Έκανα το καλύτερο που μπορούσα. Συγχωρώ τον εαυτό μου. Συγχωρώ όσους έχουν ανάμιξη σε αυτό το πρόβλημα. Στηρίζω τον εαυτό μου και προχωράω μπροστά».
2. Μάθε να αποδέχεσαι τα συναισθήματά σου
Δεν υπάρχει σωστό ή λάθος στο πώς αισθανόμαστε. Υπάρχει σωστό/λάθος στο πώς επιλέγουμε να αντιδράσουμε σε αυτά που μας συμβαίνουν. Δώσε στον εαυτό σου άδεια να νιώσει το όποιο συναίσθημα έχει, χωρίς λογοκρισία ή κουκούλωμα. Προσπάθησε παράλληλα να καταλάβεις από πού προέρχεται το συγκεκριμένο συναίσθημα και στήριξε τον εαυτό σου στο να το βιώσεις και να... επιβιώσεις. Βιώνω τα συναισθήματά μου δε σημαίνει ότι γίνομαι και δικαστής για να κατακρίνω τον εαυτό μου ή τους άλλους. Σημαίνει ότι αντιλαμβάνομαι ποιος είμαι και πώς είμαι αυτή τη στιγμή, σημαίνει ότι σέβομαι τον εαυτό μου, αναγνωρίζω την αξία του και τον φροντίζω για να προχωρήσω μπροστά.
3. Καλλιέργησε τη σχέση σου με την αποτυχία αλλά και την επιτυχία
Μάθε να παίρνεις τα ρίσκα σου και να δέχεσαι τις συνέπειες των πράξεών σου. Οι περισσότεροι άνθρωποι φοβούνται την επιτυχία εξίσου με την αποτυχία, όσο και αν αυτό φαίνεται παράξενο! Ο λόγος; Είτε με επιτυχία, είτε με αποτυχία, θα ξεβολευτεί κανείς από τη ρουτίνα του! Μάθε λοιπόν να είσαι συναισθηματικά παρών στη ζωή σου, να είσαι αυθεντικός άνθρωπος και να ρισκάρεις να αποτύχεις. Για να ζήσεις πρέπει να αποβάλεις τον φόβο του «είμαι αρκετά καλός;» και να συνεχίσεις την πορεία σου. Καλλιέργησε την εσωτερική σου σοφία ότι τα λάθη αποτελούν δάσκαλο και βάση για νέα μάθηση.
4. Σταμάτα τις συγκρίσεις
Οι περισσότεροι άνθρωποι πέφτουν στην παγίδα του να κάνουν συγκρίσεις με άλλους προκειμένου να καταλήξουν ότι κάπου και σε κάτι υστερούν. Αν ξεκινάς με επικριτικό τρόπο να συγκρίνεις τον εαυτό σου με άλλους, μόνο για να αποδείξεις ότι αν δεν είσαι ‘τέλειος’ ή πολύ πάνω από το μέσο όρο σε κάποιες διαστάσεις, τότε μόνο κακό κάνεις σε εσένα. Η σύγκριση προκαλεί άγχος: πώς με βλέπουν οι άλλοι; Τι πιστεύουν για μένα; Πόσο καλύτερα είμαι από τους άλλους σε αυτή ή την άλλη διάσταση; Οι συγκρίσεις δε τελειώνουν ποτέ, αλλά και δεν οδηγούν πουθενά. Ήδη οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν μια επικριτική εσωτερική φωνή που το μόνο που κάνει είναι να τους φρενάρει. Γιατί λοιπόν να κάνουμε συγκρίσεις που δεν είναι υγιείς; Καλύτερα είναι να επικεντρωθούμε στο να βάλουμε τους προσωπικούς μας στόχους και να πορευτούμε προς αυτούς, με μέτρο σύγκρισης το «που ήμουν πριν και που είμαι τώρα».
5. Αποδέξου τις ατέλειές σου
Αν αποδεχτείς τις ατέλειές σου, αυτό σημαίνει ότι αγκαλιάζεις ένα κομμάτι του εαυτού σου το οποίο δεν το αγαπάς ιδιαίτερα και δεν το αποδέχεσαι ιδιαίτερα.. Έτσι όμως δημιουργείς περισσότερο ζωτικό χώρο για να αποδεχτείς τον εαυτό σου συνολικά, δημιουργείς την προσωπική σου ελευθερία. Όταν απελευθερωθείς από το φόβο να κρύψεις τις ατέλειες σου, το άγχος να μην τις δουν οι άλλοι, την αγωνία του πώς θα σε κρίνουν... τότε δε θα σπαταλάς άσκοπα χρόνο και ψυχική ενέργεια στο να προσπαθείς να κρυφτείς και να κουκουλώσεις τις ατέλειές σου. Αν αποδέχεσαι τις ατέλειές σου είναι σαν να παραδέχεσαι ταυτόχρονα ότι κάτι θα κάνεις για να τις βελτιώσεις- αν αυτό επιθυμείς. Και αυτό είναι λυτρωτικό.
Dr. Λίζα Βάρβογλη, Ψυχολόγος και συγγραφέας, greekpsychologypages