ΑΘΥΡΜΑΤΑ
Από πολύ μικρή ηλικία, τα παιδιά έπαιζαν και με άλλα αγαπημένα παιχνίδια, όπως οι συρίκτρες (σφυρίκτρες), τα αμαξάκια και τα πήλινα ομοιώματα ζώων. Μεγαλώνοντας σε ηλικία, τα παιδιά είχαν την ανάγκη της παρέας και των ομαδικών παιχνιδιών, καθώς η διαδικασία του παιχνιδιού ήταν και μία μορφή κοινωνικοποίησης για τα παιδιά. Τα παιδιά στα αρχαία χρόνια έπαιζαν επίσης με παιχνίδια, όπως ζωάκια, που ήταν κατασκευασμένα από διάφορα υλικά, όπως πηλό, ξύλο κ.ά.
ΚΑΛΑΜΟΝ ΕΠΙΒΑΙΝΕΙΝ (ΤΟ ΑΛΟΓΑΚΙ)
Το αλογάκι, που παίζουν και σήμερα τα παιδιά καβαλώντας ένα καλάμι, έχει και αυτό τις ρίζες του στα αρχαία χρόνια. Από τις φιλολογικές μαρτυρίες γνωρίζουμε ότι ονομαζόταν «κάλαμον επιβαίνειν». Το μόνο που χρειαζόταν ήταν ένα μακρύ κοντάρι ή καλάμι, ένα μικρό μαστίγιο και πολλή φαντασία.
Μπορείς να χρησιμοποιήσεις ένα ραβδί ή ένα ξύλο σκούπας. Μετάτρεψέ το σε αλογάκι, βάζοντας στην μία άκρη ένα αυτοσχέδιο κεφάλι αλόγου, ή σε αμαξάκι, βάζοντας μία ρόδα ή ένα άλλο αντικείμενο που να θυμίζει τροχό.
ΠΛΑΓΓΟΝΕΣ (ΚΟΥΚΛΕΣ)
Aνάμεσα στα αγαπημένα παιχνίδια των κοριτσιών, οι κούκλες, οι πλαγγόνες ή νευρόσπαστα, είχαν ξεχωριστή θέση. Ήταν κατασκευασμένες από διάφορα υλικά, από πηλό, ξύλο, ύφασμα, ελεφαντοστό κ.ά. Οι περισσότερες πήλινες κούκλες που σώζονται μέχρι τις μέρες μας είναι αρθρωτές, με κινητά χέρια και πόδια, προσαρμοσμένα στο σώμα με σύρμα ή νήμα, έτσι ώστε να κινούνται ελεύθερα.
Αντίγραφα επίπλων, καρεκλίτσες, κρεβάτια, αλλά και μικρογραφίες αγγείων, παπούτσια και άλλα εξαρτήμα- τα έκαναν το παιχνίδι με τις κούκλες πιο διασκεδαστικό και συγχρόνως διδακτικό, μια και τα κορίτσια, παίζοντας, αντέγραφαν τον κόσμο των μεγάλων. Ο Παυσανίας στις περιηγήσεις του γράφει ότι «ανάμεσα στους θησαυρούς στο Ιερό της Ήρας στην Ολυμπία είδε και ένα κρεβατάκι, παιχνίδι της Ιπποδάμειας» (Παυ- σανίας, V, 20, II). Πολλά κοριτσίστικα παιχνίδια, κούκλες, μπάλες, αστράγαλοι, αλλά και άλλα αντικείμενα, συνυφασμένα με τα παιδικά χρόνια, έχουν βρεθεί σε Ιερά ως αφιερώματα από τα κορίτσια τις παραμονές του γάμου τους, όπως αναφέρεται και στο επίγραμμα της Τιμαρέτης στην Παλατινή Ανθολογία (VI, 280).
Χρησιμοποιώντας υλικά που υπάρχουν στο σπίτι μπορείς κι εσύ να φτιάξεις μία κούκλα. Τα υλικά που θα χρειαστείς είναι ύφασμα, βαμβάκι, κουμπιά, νήματακαι κλωστές, ξυλάκια, κόλλες και χρώματα. Κατασκεύασε μία χάρτινη κούκλα με κινητά χέρια και πόδια, τα οποία μπορείς να προσαρμόσεις στο υπόλοιπο σώμα με κλωστή ή δίκαρφα. Κόλλησε στις παλάμες και στα πέλματα κλωστή ή ξυλάκια, και παίξεμε τους φίλους σου θέατρο σκιών.
ΟΙ ΑΣΤΡΑΓΑΛΟΙ (ΤΑ ΚΟΤΣΙΑ)
Ο αστραγαλισμός ή το «αστραγαλίζειν», τα παιχνίδια δηλαδή με τους αστραγάλους, ήταν από τα πιο αγαπημένα των παιδιών αλλά και των ενηλίκων. Η ονομασία του παιχνιδιού προέρχεται από τα κόκαλα των αρθρώσεων ανάμεσα στην κνήμη και στη φτέρνα διαφόρων ζώων, αλλά κυρίως προβάτων και κατσικιών.
Στην αρχαία Ελλάδα ο αστραγαλισμός ήταν κυρίως παιχνίδι για κορίτσια που παιζόταν με πολλούς τρόπους. Ο πιο συνηθισμένος ήταν να ρίχνουν τέσσερις αστραγάλους και να παρατηρούν την όψη που έδειχνε ο καθένας. Κάθε πλευρά του αστραγάλου είχε ιδιαίτερη σημασία και διαφορετική ονομασία, όπως κώος, χίος, ύπτιος, πρανής. Σημασία στο παιχνίδι είχε η πλευρά που ακουμπούσε στο έδαφος και η βαθμολογία ήταν ανάλογη.
Οι αστράγαλοι μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και σε άλλα παιχνίδια δεξιοτεχνίας που απευθύνονταν σε παιδιά μικρότερης ηλικίας, αλλά και σε τυχερά παιχνίδια, κυρίως από τα ρωμαϊκά χρόνια και εξής, όπου οι αστράγαλοι αντικαθιστούσαν τα ζάρια (τους κύβους). Στα παιχνίδια δεξιοτεχνίας οι αστράγαλοι μπορούσαν να αντικατασταθούν από βότσαλα, καρύδια ή αμύγδαλα. Από τα παιχνίδια δεξιοτεχνίας που έπαιζαν τα μικρότερα παιδιά τα πιο γνωστά είναι ο αρτιασμός, το «εις ώμιλλαν», η τρόπα και τα πεντέλιθα. Οι κανόνες τους έχουν καταγραφεί από τον Πολυδεύκη στο Ονομαστικόν.
