ΚΕΙΜΕΝΟ 1
Οι περισσότεροι έφηβοι πλέον, περνούν μεγάλο μέρος από τον ελεύθερο χρόνο τους συνδεδεμένοι στο facebook, στέλνοντας μηνύματα, βλέποντας και σχολιάζοντας τις δημοσιεύσεις των φίλων τους και κάνοντας και οι ίδιοι δημοσιεύσεις. Φυσικά, ακόμα και πριν την εμφάνιση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, οι έφηβοι πάντα έβρισκαν τρόπους για να γεμίζουν τον χρόνο τους, με τη διαφορά ότι πριν την εμφάνιση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ήταν πολύ πιο πιθανό να μιλήσουν στο τηλέφωνο με τους φίλους τους ή να συναντηθούν κάπου όλοι μαζί. Μπορεί τα παραπάνω να έμοιαζαν με απλές ασχολίες, αλλά στην πραγματικότητα τα παιδιά εξασκούνταν σε πολλές μικρές αλληλεπιδράσεις σε πραγματικό χρόνο, κάτι στο οποίο τα σημερινά παιδιά δείχνουν να υστερούν.
Οι σημερινοί έφηβοι έχουν μάθει να επικοινωνούν κυρίως κοιτώντας την οθόνη και όχι κάποιο άλλο άτομο κατά πρόσωπο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να υστερούν σε σημαντικές κοινωνικές δεξιότητες. Τα παιδιά εκτίθενται συνεχώς σε ένα είδος μη-λεκτικής επικοινωνίας όπου η γλώσσα του σώματος, οι εκφράσεις του προσώπου και ακόμα και οι πιο λεπτές διαφορές στη χροιά της φωνής δεν έχουν καμία σημασία.
Το να μαθαίνει να δημιουργεί καινούριες φιλίες αποτελεί σημαντικό μέρος της ανάπτυξης ενός παιδιού. Για να μπορέσει κανείς όχι μόνο να δημιουργήσει, αλλά και να διατηρήσει μία φιλία, είναι απαραίτητο να μπορεί να πάρει κάποιο ρίσκο όταν χρειαστεί. Όταν για παράδειγμα, προκύψει ένα πρόβλημα, χρειάζεται δύναμη για να μπορέσεις να είσαι ειλικρινής με τον φίλο σου και να του πεις πώς ακριβώς αισθάνεσαι, αλλά και να μπορέσεις να ακούσεις πώς αισθάνεται εκείνος. Το να μπορείς να εκφράσεις με λόγια αυτό που νιώθεις, ακόμα και αν πρόκειται να οδηγήσει σε διαφωνία με κάποιον ή φαίνεται ριψοκίνδυνο, είναι δείγμα υψηλής αυτοεκτίμησης.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα γραπτά μηνύματα όμως οδηγούν τα παιδιά στο να μαθαίνουν να χτίζουν φιλίες μέσω μιας διαδικασίας που υπολείπεται των πιο προσωπικών πτυχών της επικοινωνίας. Αυτό συμβαίνει γιατί η οθόνη προσφέρει ένα «τοίχο» προστασίας, οπότε εκτίθεσαι σαφώς λιγότερο. Δεν ακούς και δεν βλέπεις άμεσα την επιρροή που έχει κάθε τι που λες στον συνομιλητή σου. Επίσης, καθώς η συνομιλία δεν συμβαίνει σε πραγματικό χρόνο, οι συνομιλητές μπορεί να αργήσουν να απαντήσουν και να πάρουν τον χρόνο που χρειάζονται για να σκεφτούν την κατάλληλη απάντηση. Επομένως, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι μπορεί τα παιδιά να θεωρούν ακόμη την τηλεφωνική συνομιλία «υπερβολικά έντονη», αφού απαιτεί πιο άμεση επικοινωνία.
Κείμενο 2
Η ιστορία πίσω από
το Instagram - Αποστόλης Ζυμβραγάκης
Η
φωτογραφία
-στην
τρίτη προσπάθεια-
βγήκε
καλή.
Όλοι
φαίνονταν χαρούμενοι
με πλατιά
και λαμπερά χαμόγελα
ενωμένοι
σαν μια καλή παρέα
ανέμελοι
σαν έφηβοι που διασκεδάζουν.
Κι
όταν το φλας έσβησε
καθένας
επέστρεψε στη θέση του
βυθισμένος
στη μοναξιά του.
Θέματα
Α. Πώς το διαδίκτυο οδηγεί στην απρόσωπη επικοινωνία, σύμφωνα με το κείμενο 1; Να απαντήσετε συνοπτικά σε μία παράγραφο 60-80 λέξεων. (μονάδες 15)
Β1. Με ποιον τρόπο οργανώνεται ο λόγος στην τρίτη παράγραφο του κειμένου 1; (μονάδες 15)
Β2. Για ποιο λόγο ο συγγραφέας του κειμένου 1 χρησιμοποιεί β' ενικό πρόσωπο στην τρίτη παράγραφο; (μονάδες 10)
Β3. Πώς εξασφαλίζεται η συνοχή της τέταρτης παραγράφου του κειμένου 1; (μονάδες 15)
Γ. Ποιο είναι το θέμα του κειμένου 2; Ποιες σκέψεις και συναισθήματα σας γεννιούνται; (100-200 λέξεις) (μονάδες 15)
Δ. Σε μία ομιλία που εκφωνείτε σε εκδήλωση του Δήμου ως εκπρόσωπος των μαθητών της περιοχής, να αναφέρετε τις αρνητικές συνέπειες της κακής χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και με ποιους τρόπους μπορούν οι νέοι να τα αξιοποιήσουν καλύτερα. (300-400 λέξεις) (μονάδες 30)
Επιμέλεια κριτήριου αξιολόγησης: Αποστόλης Ζυμβραγάκης, Φιλόλογος MEd Ειδικός Παιδαγωγός.