ΚΕΙΜΕΝΟ 1
«Η ηθική στάθμη της εποχής μας»
Είναι στα χρόνια μας ηθικά πιο διεφθαρμένος ο άνθρωπος από άλλοτε; Ή επειδή έχει λυτρωθεί από τις προλήψεις έγινε λιγότερο υποκριτικός και, επομένως, τιμιότερος;
Είναι διάχυτη η αντίληψη ότι έκλυση των ηθών σαν τη σημερινή δύσκολα θα μπορούσαμε να συναντήσουμε σ’ άλλη περίοδο της ιστορίας. Μήπως όμως η εντύπωση αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι άλλοτε οι άνθρωποι έπρεπε και ήξεραν να κρύβουν τις παρεκτροπές τους, ενώ στην εποχή μας οι προφυλάξεις του είδους τούτου έγιναν περιττές και όλα έρχονται στην επιφάνεια; Έλειψε βέβαια η ντροπή και αυτό είναι μεγάλη ζημιά. Αλλά περιορίστηκε και ο φαρισαϊσμός και αυτό είναι χωρίς αμφιβολία κέρδος. Έπειτα προσέχουμε τα σημερινά σκάνδαλα και τα θεωρούμε πρωτοφανή. Αν γνωρίζαμε όμως καλύτερα τους παλαιότερους καιρούς, που από την απλοϊκότητα τους φανταζόμαστε παραδεισιακούς, δε θα ήταν δύσκολο να πεισθούμε ότι είμαστε ίσως τόσο πολύ χειρότεροι από τους μακρινούς προγόνους μας.
Ο τελευταίος πόλεμος μας έδωσε την ευκαιρία να φρίξουμε με την έκταση που πήραν μερικά χαρακτηριστικά για τη διαφθορά του ανθρώπου φαινόμενα, όπως η εγκληματική κερδοσκοπία της «μαύρης αγοράς», τα βασανιστήρια μέσα σε στρατόπεδα αιχμαλώτων και ομήρων, η αγριότητα του εμφυλίου, του αδερφικού σπαραγμού. Αν διαβάσουμε όμως τον κώδικα του Χαμουραμπί και τον «Κατά σιτοπωλών» λόγο του Λυσία, θα βεβαιωθούμε ότι στο μαυρεμπόριο ούτε χειρότερη ούτε καλύτερη από άλλες εποχές υπήρξε η δική μας. Οι ευσεβείς Πέρσες βασάνιζαν σκληρά τους αιχμαλώτους τους και παλαιότερα οι Ασσύριοι ήταν πολύ εφευρετικοί σε τέτοια μαρτύρια. Τέλος, ο Θουκυδίδης μας έχει διασώσει σκηνές αγριότητας και εμφυλίους πολέμους που δεν υπολείπονται από τις σύγχρονες θηριωδίες.
Η ήρεμη και αντικειμενική κρίση του Θουκυδίδη έθεσε, νομίζω, ορθά και οριστικά το ζήτημα τούτο. Να τι γράφει: «Με τις στάσεις πολλά και μεγάλα δεινά έπεσαν στις πόλεις. Τέτοια που γίνονται και πάντα θα γίνονται, έως ότου θα είναι η ίδια η φύση των ανθρώπων. Κάποτε τα γεγονότα αυτά είναι πιο ήσυχα και παραλλάζουν στη μορφή, ανάλογα με τον τρόπο που γίνονται κάθε τόσο οι μεταβολές στα συμβαίνοντα. Βέβαια στους χρόνους της ειρήνης και της πολιτικής ησυχίας και οι πόλεις και οι ιδιώτες είναι πιο καλόγνωμοι, γιατί δεν πέφτουν σε άθελες ανάγκες. Ο πόλεμος, όμως, επειδή αφαιρεί την ευκολία της καθημερινής ζωής, είναι βίαιος δάσκαλος και εξομοιώνει τις οργές των πολλών σύμφωνα με την περίσταση».
Είναι, λοιπόν, πιθανό να μην είμαστε σήμερα ούτε χειρότεροι ούτε λιγότερο διεφθαρμένοι από τους ανθρώπους άλλων εποχών και άλλων πολιτισμών. Η εξέλιξη, με το νόημα της προόδου, δε φαίνεται πολύ καθαρά στην ιστορία της ηθικής ζωής και δικαιολογημένα το θέμα τούτο είναι από τα πιο δύσκολα προβλήματα.
Ωστόσο, υπάρχει στους χρόνους μας μια βαθύτατη ηθική κρίση, τέτοια που ο νεοευρωπαϊκός πολιτισμός, με τους τέσσερις αιώνες της ιστορίας του, πρώτη φορά ζει σε τόσο πλάτος και τόση ένταση. Η κρίση αυτή εκδηλώνεται όχι στη μεγαλύτερη από κάθε εποχή έκλυση των ηθών (τούτο, καθώς είδαμε, δεν μπορεί να θεωρηθεί αναμφισβήτητο), αλλά σ’ ένα φαινόμενο πολύ πιο σοβαρό: άλλοτε ο άνθρωπος έκανε το κακό κι έπειτα τον βασάνιζε το πικρό συναίσθημα της ενοχής. Σήμερα κάνει το κακό χωρίς τύψεις. Ο άνθρωπος δηλαδή στα χρόνια μας έγινε ή πάει να γίνει ηθικά αδιάφορος (AMORAL). Όχι η καταπάτηση των ηθικών κανόνων (immoralite), αλλά η αδιαφορία προς τους ηθικούς κανόνες (ammoralite) του σύγχρονου ανθρώπου δείχνει τη βαθιά ηθική κρίση που περνά…
Το συμπέρασμα μας είναι ότι δεν παραβαίνουμε τους ηθικούς νόμους περισσότερο από άλλοτε, αλλά ότι τους περιφρονούμε όσο ίσως ποτέ δεν τόλμησαν άνθρωποι άλλης εποχής να το κάνουν. Αυτή τη νέα ποιότητα έχει η ηθική διαφθορά του καιρού μας.
Ε. Π. Παπανούτσος
ΚΕΙΜΕΝΟ 2
Η βιοπολιτική του εθελοντισμού
Αναμφίβολα, κάθε οργανωμένη εθελοντική δράση έρχεται να καλύψει μια υπαρκτή κοινωνική ανάγκη, προκύπτει δηλαδή από την εμφανή ανεπάρκεια των δομών του οργανωμένου κράτους και της κοινωνίας στο να χειριστούν εγκαίρως και αποτελεσματικά τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν ορισμένα μεμονωμένα άτομα ή ευρύτερες κοινωνικές ομάδες. Προβλήματα που, κατά κανόνα, δημιουργούνται από τις ίδιες τις κοινωνίες οι οποίες, εκ των υστέρων, καλούνται να τα λύσουν.
Παρ’ όλα αυτά, από πολυάριθμες ψυχολογικές και κοινωνιολογικές έρευνες σε όλο τον πλανήτη προκύπτει ότι η συστηματική ενασχόληση με τον κοινωνικό εθελοντισμό βοηθά όχι μόνο αυτούς που δέχονται βοήθεια αλλά και αυτούς που την προσφέρουν. Πράγματι, οι σχετικές στατιστικές μελέτες επιβεβαιώνουν ότι τα άτομα που συμμετέχουν ενεργά, συνειδητά και για μεγάλο χρονικό διάστημα σε εθελοντικές πρακτικές αισθάνονται πιο ισορροπημένα, λιγότερο δυστυχή και πολύ πιο ικανοποιημένα από τη ζωή τους σε σύγκριση με τα άτομα που δεν εμπλέκονται σε τέτοιες αλτρουιστικές δραστηριότητες. Με άλλα λόγια, η ένταξη σε μια νέα κοινωνική ομάδα, στην οποία υποτίθεται ότι επέλεξαν να ενταχθούν «ελεύθερα» οι ίδιοι οι εθελοντές, σε συνδυασμό με το κοινωνικά επωφελές έργο που πραγματοποιούν, τους προσφέρει το πολυπόθητο -αλλά κάθε άλλο παρά ανιδιοτελές- αίσθημα αισιοδοξίας, πληρότητας και προσωπικής δικαίωσης που από καιρό είχαν απολέσει στην καθημερινή κοινωνική, εργασιακή και οικογενειακή τους ζωή!
Τι το ιδιαίτερο όμως και μοναδικό έχουν οι εθελοντικές δραστηριότητες; Αναζητώντας μια πιο σαφή εξήγηση γι’ αυτό το κοινωνικό φαινόμενο, οι ερευνητές -ψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι- διαπίστωσαν ότι η εθελοντική δραστηριότητα αναπληρώνει, έστω και φαντασιακά, τη βαθύτερη ανάγκη των ανθρώπων να επιτελούν μια προσωπική, δημιουργική και κυρίως χρήσιμη κοινωνική δραστηριότητα. Διόλου περίεργο που, στατιστικά, στον εθελοντισμό επενδύουν επωφελώς κυρίως οι άνεργοι και οι συνταξιούχοι. Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από τις πρωτοποριακές έρευνες του Edwin Boezeman και της Naomi Ellemers στην Ολλανδία και του Theo Wehner και της ομάδας του στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης. Το απρόσμενο συμπέρασμα αυτών των ερευνών είναι ότι το ψυχολογικό πρότυπο του εθελοντή αντιστοιχεί και συνήθως αντιπροσωπεύεται από άτομα που δεν είναι καθόλου ικανοποιημένα από την επαγγελματική ή και την ιδιωτική τους ζωή. Υπό αυτή την έννοια, ο μετανεωτερικός εθελοντισμός δεν έχει καμία σχέση με την ιστορικά ξεπερασμένη αστική φιλανθρωπία, αφού πλέον προβάλλεται μαζικά ως υποκατάστατο της κανονικής εργασίας και της αποδομημένης λειτουργίας του κράτους πρόνοιας.
Οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε εγκαίρως το γιατί και κυρίως το πώς η μετανεωτερική πολιτική έχει επιβάλει τον εθελοντισμό ως μορφή άμισθης κοινωνικής εργασίας αλλά και ως μέσο κοινωνικής διαχείρισης και εκτόνωσης της οργής ενός ολοένα διογκούμενου αριθμού περιθωριοποιημένων πολιτών. Η ελεγχόμενη αποσάθρωση και η προσχεδιασμένη ελαχιστοποίηση του νεωτερικού κράτους πρόνοιας επιβάλλει τη μεγιστοποίηση των εξατομικευμένων, άμισθων και κυρίως πολιτικά ανώδυνων εθελοντικών πρακτικών.
Σπύρος Μανουσέλης, ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ,14.01.2017
ΚΕΙΜΕΝΟ 3
Μαχμούντ Νταρουΐς, Να σκέφτεσαι τους άλλους
Καθώς ετοιμάζεις το πρωινό σου, να σκέφτεσαι τους άλλους.Μην ξεχνάς να ταΐζεις τα περιστέρια.Όταν πολέμους ξεκινάς, να σκέφτεσαι τους άλλους.Μην ξεχνάς όσους λαχταρούν την ειρήνη.Όταν πληρώνεις το νερό, να σκέφτεσαι τους άλλους.Εκείνους που μόνο τα σύννεφα έχουν να τους θηλάσουν.Όταν γυρνάς στο σπιτικό σου, να σκέφτεσαι τους άλλους.Μην ξεχνάς όσους ζουν σε αντίσκηνα.Όταν τ’ αστέρια μετράς πριν κοιμηθείς, να σκέφτεσαι τους άλλους.Εκείνους που δεν έχουνε πού να πλαγιάσουν.Όταν ελεύθερα μιλάς, να σκέφτεσαι τους άλλους.Εκείνους που δεν τους αφήνουν να μιλήσουν.Και καθώς σκέφτεσαι εκείνους, τους άλλους,Στον εαυτό σου γύρισε και πες:«Αχ και να ήμουν ένα κερί στο σκοτάδι».. . . . . . .Ποίημα από την έκδοση «Μαχμούντ Νταρουΐς… να σκέφτεσαι τους άλλους – 12 ποιήματα του Παλαιστίνιου ποιητή»
ΘΕΜΑΤΑ
Α. Να παρουσιάσετε συνοπτικά σε 60 λέξεις, το περιεχόμενο των τριών τελευταίων παραγράφων του κειμένου 1.
Μονάδες 15
Β1. Να χαρακτηρίσετε τους παρακάτω ισχυρισμούς ως σωστούς (Σ) ή λανθασμένους (Λ) και να τεκμηριώσετε την επιλογή σας με βάση το περιεχόμενο των Κειμένων 1 και 2.
Ο σημερινός άνθρωπος είναι ηθικά ανώτερος από τους προγόνους του [Κείμενο 1] ( ).
Ο εθελοντισμός καλύπτει την αδυναμία του κράτους να ανταποκριθεί στα κοινωνικά προβλήματα [Κείμενο 2] ( ).
Ο εθελοντισμός βοηθάει μόνο αυτούς που τον δέχονται [Κείμενο 2] ( ).
Δραστήρια κοινωνικά κι επαγγελματικά άτομα γίνονται κατά κανόνα εθελοντές [Κείμενο 2] ( ).
Ο εθελοντισμός χρησιμοποιείται από τους πολιτικούς για την εκτόνωση της κοινωνικής οργής [Κείμενο 2] ( ).
Μονάδες 10
Β2α. Ποιος είναι ο ισχυρισμός του συγγραφέα του κειμένου 2 στην τρίτη παράγραφο ("Το τι ιδιαίτερο...πρόνοιας"). Πώς ενισχύει τον ισχυρισμό του;
Μονάδες 10
Β2β. Αν ο σκοπός του συγγραφέα του κειμένου II είναι να ευαισθητοποιήσει τον/την αναγνώστη/τριά του για το πρόβλημα, πώς το επιτυγχάνει; Για την απάντησή σας να παρατηρήσετε τα σημεία στίξης και τα σχήματα λόγου στη σημασία των λέξεων που επιλέγει ο συγγραφέας. Για να τεκμηριώσετε την απάντησή σας να αναφερθείτε με δύο παραδείγματα από το κείμενο στα σημεία στίξης και με τρία παραδείγματα στα σχήματα λόγου που υποστηρίζουν τον σκοπό του συγγραφέα.
Μονάδες 10
Β3. Να ξαναγράψετε ολόκληρη την πρώτη παράγραφο του κειμένου 1 ("Είναι...τιμιότερο") μεταφέροντας σε πλάγιο λόγο τα λόγια του συγγραφέα που βρίσκονται σε ευθύ λόγο. Ποια αλλαγή παρατηρείται στο ύφος;
Μονάδες 10
Γ. Ποιο πιστεύετε πως είναι το θέμα του κειμένου 3. Να γράψετε ένα ερμηνευτικό σχόλιο 100-200 λέξεων.
Μονάδες 15
Δ. Ο εθελοντισμός θεωρείται αναγκαίος για την αντιμετώπιση των κοινωνικών προβλημάτων της εποχής. Με βάση αυτή τη διαπίστωση, να επιχειρηματολογήσετε για τη σπουδαιότητα και την προσφορά του εθελοντισμού σε ατομικό και σε συλλογικό επίπεδο. Το κείμενό σας να έχει τη μορφή ομιλίας σε εκδήλωση που διοργανώνεται στο σχολείο σας (300-350 λέξεις).
Είναι στα χρόνια μας ηθικά πιο διεφθαρμένος ο άνθρωπος από άλλοτε; Ή επειδή έχει λυτρωθεί από τις προλήψεις έγινε λιγότερο υποκριτικός και, επομένως, τιμιότερος;
Είναι διάχυτη η αντίληψη ότι έκλυση των ηθών σαν τη σημερινή δύσκολα θα μπορούσαμε να συναντήσουμε σ’ άλλη περίοδο της ιστορίας. Μήπως όμως η εντύπωση αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι άλλοτε οι άνθρωποι έπρεπε και ήξεραν να κρύβουν τις παρεκτροπές τους, ενώ στην εποχή μας οι προφυλάξεις του είδους τούτου έγιναν περιττές και όλα έρχονται στην επιφάνεια; Έλειψε βέβαια η ντροπή και αυτό είναι μεγάλη ζημιά. Αλλά περιορίστηκε και ο φαρισαϊσμός και αυτό είναι χωρίς αμφιβολία κέρδος. Έπειτα προσέχουμε τα σημερινά σκάνδαλα και τα θεωρούμε πρωτοφανή. Αν γνωρίζαμε όμως καλύτερα τους παλαιότερους καιρούς, που από την απλοϊκότητα τους φανταζόμαστε παραδεισιακούς, δε θα ήταν δύσκολο να πεισθούμε ότι είμαστε ίσως τόσο πολύ χειρότεροι από τους μακρινούς προγόνους μας.
Η βιοπολιτική του εθελοντισμού
Αναμφίβολα, κάθε οργανωμένη εθελοντική δράση έρχεται να καλύψει μια υπαρκτή κοινωνική ανάγκη, προκύπτει δηλαδή από την εμφανή ανεπάρκεια των δομών του οργανωμένου κράτους και της κοινωνίας στο να χειριστούν εγκαίρως και αποτελεσματικά τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν ορισμένα μεμονωμένα άτομα ή ευρύτερες κοινωνικές ομάδες. Προβλήματα που, κατά κανόνα, δημιουργούνται από τις ίδιες τις κοινωνίες οι οποίες, εκ των υστέρων, καλούνται να τα λύσουν.
Παρ’ όλα αυτά, από πολυάριθμες ψυχολογικές και κοινωνιολογικές έρευνες σε όλο τον πλανήτη προκύπτει ότι η συστηματική ενασχόληση με τον κοινωνικό εθελοντισμό βοηθά όχι μόνο αυτούς που δέχονται βοήθεια αλλά και αυτούς που την προσφέρουν. Πράγματι, οι σχετικές στατιστικές μελέτες επιβεβαιώνουν ότι τα άτομα που συμμετέχουν ενεργά, συνειδητά και για μεγάλο χρονικό διάστημα σε εθελοντικές πρακτικές αισθάνονται πιο ισορροπημένα, λιγότερο δυστυχή και πολύ πιο ικανοποιημένα από τη ζωή τους σε σύγκριση με τα άτομα που δεν εμπλέκονται σε τέτοιες αλτρουιστικές δραστηριότητες. Με άλλα λόγια, η ένταξη σε μια νέα κοινωνική ομάδα, στην οποία υποτίθεται ότι επέλεξαν να ενταχθούν «ελεύθερα» οι ίδιοι οι εθελοντές, σε συνδυασμό με το κοινωνικά επωφελές έργο που πραγματοποιούν, τους προσφέρει το πολυπόθητο -αλλά κάθε άλλο παρά ανιδιοτελές- αίσθημα αισιοδοξίας, πληρότητας και προσωπικής δικαίωσης που από καιρό είχαν απολέσει στην καθημερινή κοινωνική, εργασιακή και οικογενειακή τους ζωή!
Τι το ιδιαίτερο όμως και μοναδικό έχουν οι εθελοντικές δραστηριότητες; Αναζητώντας μια πιο σαφή εξήγηση γι’ αυτό το κοινωνικό φαινόμενο, οι ερευνητές -ψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι- διαπίστωσαν ότι η εθελοντική δραστηριότητα αναπληρώνει, έστω και φαντασιακά, τη βαθύτερη ανάγκη των ανθρώπων να επιτελούν μια προσωπική, δημιουργική και κυρίως χρήσιμη κοινωνική δραστηριότητα. Διόλου περίεργο που, στατιστικά, στον εθελοντισμό επενδύουν επωφελώς κυρίως οι άνεργοι και οι συνταξιούχοι. Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από τις πρωτοποριακές έρευνες του Edwin Boezeman και της Naomi Ellemers στην Ολλανδία και του Theo Wehner και της ομάδας του στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης. Το απρόσμενο συμπέρασμα αυτών των ερευνών είναι ότι το ψυχολογικό πρότυπο του εθελοντή αντιστοιχεί και συνήθως αντιπροσωπεύεται από άτομα που δεν είναι καθόλου ικανοποιημένα από την επαγγελματική ή και την ιδιωτική τους ζωή. Υπό αυτή την έννοια, ο μετανεωτερικός εθελοντισμός δεν έχει καμία σχέση με την ιστορικά ξεπερασμένη αστική φιλανθρωπία, αφού πλέον προβάλλεται μαζικά ως υποκατάστατο της κανονικής εργασίας και της αποδομημένης λειτουργίας του κράτους πρόνοιας.
Οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε εγκαίρως το γιατί και κυρίως το πώς η μετανεωτερική πολιτική έχει επιβάλει τον εθελοντισμό ως μορφή άμισθης κοινωνικής εργασίας αλλά και ως μέσο κοινωνικής διαχείρισης και εκτόνωσης της οργής ενός ολοένα διογκούμενου αριθμού περιθωριοποιημένων πολιτών. Η ελεγχόμενη αποσάθρωση και η προσχεδιασμένη ελαχιστοποίηση του νεωτερικού κράτους πρόνοιας επιβάλλει τη μεγιστοποίηση των εξατομικευμένων, άμισθων και κυρίως πολιτικά ανώδυνων εθελοντικών πρακτικών.
Σπύρος Μανουσέλης, ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ,14.01.2017
ΚΕΙΜΕΝΟ 3
Μαχμούντ Νταρουΐς, Να σκέφτεσαι τους άλλους
Καθώς ετοιμάζεις το πρωινό σου, να σκέφτεσαι τους άλλους.
Μην ξεχνάς να ταΐζεις τα περιστέρια.
Όταν πολέμους ξεκινάς, να σκέφτεσαι τους άλλους.
Μην ξεχνάς όσους λαχταρούν την ειρήνη.
Όταν πληρώνεις το νερό, να σκέφτεσαι τους άλλους.
Εκείνους που μόνο τα σύννεφα έχουν να τους θηλάσουν.
Όταν γυρνάς στο σπιτικό σου, να σκέφτεσαι τους άλλους.
Μην ξεχνάς όσους ζουν σε αντίσκηνα.
Όταν τ’ αστέρια μετράς πριν κοιμηθείς, να σκέφτεσαι τους άλλους.
Εκείνους που δεν έχουνε πού να πλαγιάσουν.
Όταν ελεύθερα μιλάς, να σκέφτεσαι τους άλλους.
Εκείνους που δεν τους αφήνουν να μιλήσουν.
Και καθώς σκέφτεσαι εκείνους, τους άλλους,
Στον εαυτό σου γύρισε και πες:
«Αχ και να ήμουν ένα κερί στο σκοτάδι».
. . . . . . .
Ποίημα από την έκδοση «Μαχμούντ Νταρουΐς… να σκέφτεσαι τους άλλους – 12 ποιήματα του Παλαιστίνιου ποιητή»
ΘΕΜΑΤΑ
Α. Να παρουσιάσετε συνοπτικά σε 60 λέξεις, το περιεχόμενο των τριών τελευταίων παραγράφων του κειμένου 1.
Μονάδες 15
Β1. Να χαρακτηρίσετε τους παρακάτω ισχυρισμούς ως σωστούς (Σ) ή λανθασμένους (Λ) και να τεκμηριώσετε την επιλογή σας με βάση το περιεχόμενο των Κειμένων 1 και 2.
Ο σημερινός άνθρωπος είναι ηθικά ανώτερος από τους προγόνους του [Κείμενο 1] ( ).
Ο εθελοντισμός καλύπτει την αδυναμία του κράτους να ανταποκριθεί στα κοινωνικά προβλήματα [Κείμενο 2] ( ).
Ο εθελοντισμός βοηθάει μόνο αυτούς που τον δέχονται [Κείμενο 2] ( ).
Δραστήρια κοινωνικά κι επαγγελματικά άτομα γίνονται κατά κανόνα εθελοντές [Κείμενο 2] ( ).
Ο εθελοντισμός χρησιμοποιείται από τους πολιτικούς για την εκτόνωση της κοινωνικής οργής [Κείμενο 2] ( ).
Μονάδες 10
Β2α. Ποιος είναι ο ισχυρισμός του συγγραφέα του κειμένου 2 στην τρίτη παράγραφο ("Το τι ιδιαίτερο...πρόνοιας"). Πώς ενισχύει τον ισχυρισμό του;
Μονάδες 10
Β2β. Αν ο σκοπός του συγγραφέα του κειμένου II είναι να ευαισθητοποιήσει τον/την αναγνώστη/τριά του για το πρόβλημα, πώς το επιτυγχάνει; Για την απάντησή σας να παρατηρήσετε τα σημεία στίξης και τα σχήματα λόγου στη σημασία των λέξεων που επιλέγει ο συγγραφέας. Για να τεκμηριώσετε την απάντησή σας να αναφερθείτε με δύο παραδείγματα από το κείμενο στα σημεία στίξης και με τρία παραδείγματα στα σχήματα λόγου που υποστηρίζουν τον σκοπό του συγγραφέα.
Μονάδες 10
Β3. Να ξαναγράψετε ολόκληρη την πρώτη παράγραφο του κειμένου 1 ("Είναι...τιμιότερο") μεταφέροντας σε πλάγιο λόγο τα λόγια του συγγραφέα που βρίσκονται σε ευθύ λόγο. Ποια αλλαγή παρατηρείται στο ύφος;
Μονάδες 10
Γ. Ποιο πιστεύετε πως είναι το θέμα του κειμένου 3. Να γράψετε ένα ερμηνευτικό σχόλιο 100-200 λέξεων.
Μονάδες 15
Δ. Ο εθελοντισμός θεωρείται αναγκαίος για την αντιμετώπιση των κοινωνικών προβλημάτων της εποχής. Με βάση αυτή τη διαπίστωση, να επιχειρηματολογήσετε για τη σπουδαιότητα και την προσφορά του εθελοντισμού σε ατομικό και σε συλλογικό επίπεδο. Το κείμενό σας να έχει τη μορφή ομιλίας σε εκδήλωση που διοργανώνεται στο σχολείο σας (300-350 λέξεις).
