Με λένε Άβα. Το πιο πιθανό είναι να συναντηθήκαμε κάποια στιγμή. Ίσως στον φούρνο στην γειτονιά, στο μαγαζί με τα παιδικά παιχνίδια ή σε κάποια υπηρεσία. Ίσως είμαι η φοιτήτρια που μένει στο επάνω διαμέρισμα ή η μαμά με τα δύο παιδιά στον κάτω όροφο. Είμαστε πολλές δυστυχώς…
Σου γράφω γιατί πλέον είμαι έτοιμη να μοιραστώ μαζί σου κάτι που έζησα μικρή. Μάλλον ήδη σκέφτηκες τι θα πω.. σου γράφω όχι για να με λυπηθείς, δεν το θέλω. Ούτε για να μου πεις μπράβο που το ξεπέρασα. Θέλω να με ακούσεις για να προλάβεις εσύ το κακό αυτό να μην συμβεί σε άλλη Άβα. Ξεκινάω την ιστορία μου, μην σε κουράζω..
Πριν 23 περίπου χρόνια έγινε. Δημοτικό πήγαινα. Και ήταν καλοκαίρι. Η καλύτερη εποχή για ένα παιδί. Εκείνο το καλοκαίρι όμως δεν μου άρεσε… με πόνεσε.. Μαζί με πολλά άλλα παιδιά παίζαμε ξένοιαστα στην γειτονιά τη γιαγιάς μου. Κάθε χρόνο περιμέναμε αυτήν την εποχή. Μαζί με μας έπαιζαν και οι μεγάλοι. Μικροί, μεγάλοι μια παρέα. Μήλα, κρυφτό, αγαλματάκια. Είχαμε απόλυτη εμπιστοσύνη στο τι μας έλεγαν οι μεγάλοι.
Κάποια στιγμή ένας γείτονας, ένας «θείος» όπως τον φωνάζαμε, μας έβαλε στην καρότσα στο αυτοκίνητό του. Ο «θείος» ερχόταν συχνά σπίτι μας. Κ εμείς πηγαίναμε στο δικό του να παίξουμε με τα παιδιά του. Μην σε κουράζω όμως.. Τρία παιδιά ήμασταν. Να παίξουμε κρυφτό λίγο πιο κάτω. Πολλές φορές μας πήγαινε έτσι βόλτα. Αυτή όμως ήταν διαφορετική από τις άλλες. Και η τελευταία για μένα. Μην σε κουράζω.. είπε στους φίλους μου να κρυφτούν και να πάμε εμείς να τους βρούμε. Καλά φαντάζεσαι. Δεν πήγαμε ποτέ.
Ο «θείος» διάλεξε να μείνουμε κρυμμένοι πίσω από έναν τοίχο. Του άρεσαν έλεγε τα μαλλιά μου και μύριζα ωραία. Εκεί λίγο παραξενεύτηκα αλλά είπα «ε εντάξει πλάκα έχει ο θείος..» σε λίγα λεπτά η πλάκα σταμάτησε και έγινε πόνος. Και ζάλη. Και πάλι πόνος. Αλλά γιατί με πονάει ο «θείος»; Αφού κάθε μέρα παίζουμε μαζί και μ΄ αγαπάει. Ο «θείος» είπε πως είμαι γυναίκα πλέον και έτσι κάνουν οι γυναίκες. Να σου πω την αλήθεια για πολλά χρόνια αφότου μεγάλωσα δεν ήθελα να κάνω αυτό που κάνουν οι γυναίκες…
Δεν θα σου περιγράψω κάτι άλλο. Δεν θέλω να σου μείνει η εικόνα μου.
Θέλω να σου πω πώς ένιωσα. Ένιωσα πόνο στο σώμα αλλά και στην καρδιά μου. Ένιωσα θυμό και σύγχυση. Και άγχος, άγχος για το πώς θα το πω στην μαμά μου. Τελικά δεν το είπα… γιατί ένιωσα ντροπή και αηδία για μένα. Ένιωσα φόβο και αγωνία κι έτσι δεν ξαναπήγα σε εκείνη την γειτονιά. Ένιωσα το μαύρο χρώμα να γίνεται συναίσθημα και να με σκεπάζει ολόσωμα σαν σεντόνι. Και για να είμαι ειλικρινής αυτό με βοήθησε. Γιατί άρχισα έτσι να κρύβομαι από τον κόσμο και να μην μιλάω.
Να μην πηγαίνω στους φίλους μου και να αποφεύγω το σχολείο. Και αυτό το μαύρο μου σεντόνι με έκανε να θυμώνω συνεχώς. Να νευριάζω. Αλλά ήμουν δικαιολογημένη. Έφταιγε το σεντόνι, όχι εγώ.. Κατάλαβα πως αυτό ήταν λάθος χρόνια μετά. Όταν κατάφερα να διώξω το μαύρο μου σεντόνι. Όταν δειλά δειλά με αγάπησα πάλι. Έπρεπε να περάσω πολλά για να το καταλάβω. Να μιλήσω για το τι έζησα και πώς ξαφνικά και απότομα σταμάτησα να είμαι παιδί και όπως είπε ο «θείος» έγινα στα δέκα μου γυναίκα.
Στο είπα και πιο πάνω. Μην με λυπάσαι. Θέλω να με θυμάσαι μόνο. Και όταν με σκέφτεσαι να σκέφτεσαι και το δικό σου παιδί. Είμαι σίγουρη πως το προσέχεις και το ενημερώνεις για τέτοια θέματα. Άλλαξαν οι εποχές και πλέον μιλάμε στα παιδιά. Να το προσέχεις σε παρακαλώ. Υπάρχουν πολλοί «θείοι», είτε γνωστοί μας είτε άγνωστοι. Να το προσέχεις. Και να το ακούς. Όχι μόνο με τα λόγια του. Το παιδί θα σου μιλήσει με ένα βλέμμα, με μια ασυνήθιστη συμπεριφορά, με ένα κλάμα ακόμη και με τον θυμό του. Άκου το.
Σ’ ευχαριστώ που έφτασες ως εδώ. Το νου σου στο παιδί.
Άβα Π.
(το όνομα της συγγραφέως της παραπάνω επιστολής έχει τροποποιηθεί για ευνόητους λόγους)
Μόλις στα τέλη του 20ου αιώνα η παιδική / παιδική παραμέληση αναγνωρίστηκε ως αυτοτελές φαινόμενο, παρόλο που υπάρχουν αναφορές για τέτοια περιστατικά πολλούς αιώνες πριν. Η διεθνής κινητοποίηση και αναγνώριση εμφανίστηκε σε έντονο βαθμό μετά την Σύμβαση για Δικαιώματα του Παιδιού του Ο.Η.Ε. το 1979.
Μερικές μορφές κακοποίησης/ παραμέλησης των παιδιών είναι:
- Η σωματική κακοποίηση
- Η σεξουαλική κακοποίηση
- Η ψυχολογική/συναισθηματική κακοποίηση
- Η παραμέληση ή έκθεση των παιδιών σε κίνδυνο
- Η εκμετάλλευση ανηλίκων για εμπορικούς λόγους
- Η παιδική κακοποίηση μέσω διαδικτύου
Η πρόοδος της κοινωνίας λειτουργεί αντιστρόφως ανάλογα με την εξάλειψη τέτοιου είδους φαινομένων. Ο αριθμός ανήλικων παιδιών τα οποία κακοποιούνται παραμένει υψηλός και αρκετά θορυβώδης.
Τα ευρήματα που αναφέρονται στην έρευνα που πραγματοποιήθηκε από την Σχολή Επιστημών Υγείας του Α.Π.Θ. είναι αποκαρδιωτικά.
229 παιδιά ηλικίας τριών μηνών έως και 17 ετών υπέστησαν σεξουαλική κακοποίηση στη δεκαετία 2005- 2015. Τα στοιχεία αφορούν σε καταγγελίες που πραγματοποιήθηκαν στα Αστυνομικά Τμήματα και την Εισαγγελία του νομού Θεσσαλονίκης και όμορων νομών. Αυτά είναι βέβαια τα καταγγελθέντα περιστατικά. Ο πραγματικός αριθμός των παιδικών θυμάτων υπολογίζεται μεγαλύτερος.
Κάποια στοιχεία της έρευνας παρουσιάζονται παρακάτω:
Ηλικία θυμάτων
- Το 49,8% των παιδιών ήταν 13 έως 18 ετών
- Το 36,3% μεταξύ έξι έως 12 ετών
- Το 13,9% ήταν παιδιά προσχολικής ηλικίας
Θύτης
- Κατά 93% ο δράστης ήταν οικείο πρόσωπο για τα παιδιά
- Κατά 7% ο δράστης ήταν άγνωστο πρόσωπο
Η συνεχής και ουσιαστική ενημέρωση των γονέων αλλά και των ίδιων των παιδιών καθίσταται απαραίτητη και ζωτικής σημασίας. Θα ήταν χρήσιμο η κοινωνία να μην σιωπά μπροστά σε τέτοια περιστατικά. Η συγκάλυψη έμμεσα καθιστά την κοινωνία συνένοχη στην πράξη.
ΕΘΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ SOS 1056- TΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ
Νένα Παπαδοπούλου, Εκπαιδευτική Ψυχολόγος - Συμβουλευτική Υποστήριξη, https://www.psychologynow.gr