Το φυλλάδιο αυτό απευθύνεται σε γονείς, που υποψιάζονται ότι το παιδί τους χρειάζεται βοήθεια, λόγω μαθησιακών δυσκολιών. Εδώ θα βρείτε τις κυριότερες οργανώσεις, των οποίων το έμπειρο προσωπικό μπορεί να σας βοηθήσει να κάνετε το επόμενο βήμα.
Καλωσορίσατε σε ένα νέο κόσμο πληροφόρησης
Όταν ένα παιδί αντιμετωπίζει μαθησιακές δυσκολίες, οι γονείς είναι συνήθως εκείνοι που παρατηρούν πρώτοι ότι κάτι δεν πάει καλά. Στην περίπτωση αυτή, η άμεση και σωστή πληροφόρηση είναι κάτι παραπάνω από σημαντική. Γι αυτόν τον λόγο συντάχθηκε το παρόν φυλλάδιο, ώστε να δώσει στους γονείς κάποιες βασικές πληροφορίες σχετικά με τις μαθησιακές δυσκολίες και τις οργανώσεις που θα βοηθήσουν το παιδί να επιτύχει το ανώτερο δυναμικό του.
Παίρνοντας μια σημαντική απόφαση
Δεν είναι εύκολο να παραδεχτεί κανείς ότι το παιδί του αντιμετωπίζει μαθησιακά προβλήματα. Σύμφωνα με έρευνες, οι γονείς φοβούνται πως το παιδί τους μπορεί να «στιγματιστεί» για όλη του τη ζωή, αν διαπιστωθεί ότι έχει μαθησιακές δυσκολίες.
Ωστόσο κάθε γονιός, πρέπει να γνωρίζει ότι δεν είναι μόνος. Αρκεί να αναλογιστούμε ότι τουλάχιστον 2,7 εκατομμύρια παιδιά, λαμβάνουν βοήθεια από το σχολείο λόγω μαθησιακών δυσκολιών. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Αμερικανικού Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας, ένας στους επτά Αμερικανούς (15%) έχει κάποια μορφή μαθησιακής δυσκολίας.
Να έχετε, λοιπόν, υπόψη σας ότι δεν είστε μόνοι. Δε έχετε μόνο άλλους γονείς δίπλα σας, αλλά και πάρα πολλούς ειδικούς, οι οποίοι είναι έτοιμοι να σας βοηθήσουν.
Τι είναι οι μαθησιακές δυσκολίες;
Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι νευρολογικές διαταραχές, οι οποίες όμως δεν έχουν σχέση με τη νοημοσύνη του παιδιού. Οφείλονται σε μια διαφορετική λειτουργία του εγκεφάλου, η οποία επηρεάζει τη λήψη και την επεξεργασία μιας πληροφορίας. Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες είναι έξυπνα, ή ακόμη και πιο έξυπνα απ ότι συνομήλικοι τους, απλώς βλέπουν, ακούν και αντιλαμβάνονται τα πράγματα με διαφορετικό τρόπο. Ωστόσο, τα παιδιά αυτά, αν δεν λάβουν κάποια βοήθεια, ή αν δεν τους παρέχεται ειδική διδασκαλία, μπορεί, είτε να έχουν δυσκολία στην ανάγνωση, τη γραφή, την ορθογραφία, είτε να δυσκολεύονται να σκεφτούν, να θυμούνται, να οργανώνουν πληροφορίες, ή να κάνουν μαθηματικές πράξεις.
Η πραγματικότητα είναι ότι μια μαθησιακή δυσκολία δεν μπορεί να θεραπευτεί, ή να διορθωθεί απόλυτα . Όμως, με την κατάλληλη υποστήριξη και παρέμβαση, τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες μπορούν να επιτύχουν καλές επιδόσεις στο σχολείο και να σταδιοδρομήσουν αργότερα στη ζωή τους.
Εσείς είστε ο καλύτερος συνήγορος του παιδιού σας! Εσείς μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας, αξιοποιώντας τις δυνάμεις του, προσδιορίζοντας τις αδυναμίες του, κατανοώντας το εκπαιδευτικό σύστημα, σε συνεργασία με εκπαιδευτικούς και άλλους ειδικούς. Με τον τρόπο αυτό θα βοηθήσετε το παιδί σας να μάθει στρατηγικές, για να αντιμετωπίσει τις μαθησιακές δυσκολίες.
Πώς θα ξέρω αν το παιδί μου έχει μαθησιακές δυσκολίες;
Σε περίπτωση που υποψιάζεστε την ύπαρξη κάποιου προβλήματος, όσο πιο γρήγορα ενεργήσετε, τόσο το καλύτερο για το παιδί σας. Είναι φυσικό τα παιδιά κατά καιρούς να παρουσιάζουν ένα, ή περισσότερα από τα ακόλουθα χαρακτηριστικά.
Αν όμως το παιδί σας παρουσιάζει σταθερά αρκετά από αυτά τα χαρακτηριστικά, θα πρέπει να μιλήσετε με τους δασκάλους, το λοιπό προσωπικό του σχολείου, καθώς και με άλλους ειδικούς σε θέματα μάθησης.
Προσχολική ηλικία
• Καθυστέρηση στην ανάπτυξη της ομιλίας, δυσκολία στην άρθρωση, ή στην προφορά των λέξεων.
• Αργή ανάπτυξη του λεξιλογίου, χρησιμοποίηση λάθος λέξης.
• Δυσκολία στην ομοιοκαταληξία.
• Καθυστέρηση στη μάθηση των αριθμών, του αλφάβητου, των χρωμάτων, των σχημάτων.
• Δυσκολία στον προσανατολισμό.
• Αδεξιότητα όταν τρέχει και όταν κάνει άλματα.
• Δυσκολία να ελέγξει το μολύβι, τις μπογιές ζωγραφικής και το ψαλίδι.
• Δυσκολία να κουμπωθεί και να κλείσει το φερμουάρ, ή να δέσει τα παπούτσια του.
• Αυξημένη δραστηριότητα, απροσεξία και παρορμητική συμπεριφορά.
• Πρόβλημα στις σχέσεις με συνομήλικούς του.
Νηπιαγωγείο
• Δυσκολία στη σύνδεση γραμμάτων με ήχους, στην αποκωδικοποίηση των λέξεων, δυσκολία στην ανάγνωση γνωστών λέξεων, στις οποίες έχει ασκηθεί, δυσκολία να κατανοήσει, ή να θυμηθεί αυτό που διάβασε.
• Δυσκολία να γράψει, να οργανώσει και να αναπτύξει σκέψεις, προβλήματα στην ορθογραφία, τη γραμματική, τη στίξη, τα κεφαλαία γράμματα.
• Ανορθογραφία.
• Αντιστροφή, ή μετατόπιση των γραμμάτων, ή των αριθμών.
• Δυσκολία στο συντονισμό των κινήσεων, με αποτέλεσμα το παιδί να κάνει άσχημα γράμματα.
• Αστάθεια στο κράτημα του μολυβιού.
• Δυσκολία να κατανοήσει το παιδί αυτό που του λένε και να εκφράσει σκέψεις.
• Δυσκολία να θυμηθεί γεγονότα.
• Δυσκολία να μάθει και να αποστηθίσει καινούργιες γνώσεις.
• Δυσκολία στην εκμάθηση βασικών μαθηματικών εννοιών και στην εφαρμογή θεωριών για
την επίλυση μαθηματικών προβλημάτων.
• Αποσυντονισμός και σύγχυση, όσον αφορά στην αλλαγή περιβάλλοντος, επιρρέπεια σε ατυχήματα.
• Δυσκολία στο να μάθει την ώρα.
Πρωτοβάθμια εκπαίδευση
• Συνεχιζόμενη δυσκολία στην κατανόηση κειμένου, στην ανάγνωση, στο γράψιμο και στα μαθηματικά.
• Το παιδί αποφεύγει την ανάγνωση, το γράψιμο, τα μαθηματικά, ή άλλα μαθήματα.
• Δυσκολία στην οργάνωση χώρου (υπνοδωμάτιο, ντουλάπι, κ.λπ.), υλικού (χάνει, ή τοποθετεί λανθασμένα τα χαρτιά, τις εργασίες, κλπ.), ή τις σκέψεις του όταν γράφει, ή μιλάει.
• Δυσκολία στον προγραμματισμό του χρόνου και στην ανάπτυξη στρατηγικών για την έγκαιρη ολοκλήρωση εργασιών.
• Δυσκολία στην κατανόηση συζητήσεων, ή στο να εκφράσει σκέψεις όταν μιλάει.
• Δυσκολία να κάνει φίλους.
Δευτεροβάθμια εκπαίδευση – Ενηλικίωση
• Συνεχίζονται τα ορθογραφικά λάθη. Συχνά, στο ίδιο κείμενο συλλαβίζει διαφορετικά την ίδια λέξη.
• Αποφεύγει την ανάγνωση, το γράψιμο, τα μαθηματικά, ή άλλα μαθήματα.
• Δυσκολίες στις ανοιχτές ερωτήσεις διαγωνισμάτων.
• Αδύνατη μνήμη.
• Δυσκολία προσαρμογής σε νέες ρυθμίσεις.
• Εργάζεται με τρόπο αργό.
• Δεν κατανοεί αφηρημένες έννοιες.
• Δίνει πολύ λίγη, ή πάρα πολύ προσοχή σε λεπτομέρειες.
• Παρερμήνευση πληροφοριών.
Δώστε στο παιδί σας το πλεονέκτημα
Μόλις αντιληφθείτε ότι το παιδί σας αντιμετωπίζει μαθησιακές δυσκολίες, είναι πολύ σημαντικό να ζητήσετε βοήθεια. Η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων και βέβαια η έγκαιρη βοήθεια, μπορεί να είναι καθοριστική για την πορεία του παιδιού σας. Οι περισσότερες μαθησιακές δυσκολίες επηρεάζουν τις γλωσσικές δεξιότητες και τις δεξιότητες ανάγνωσης. Εάν αυτά τα παιδιά πάρουν έγκαιρα την κατάλληλη βοήθεια, θα ξεπεράσουν τις όποιες δυσκολίες, ενώ όσο καθυστερήσει η βοήθεια, τόσο δυσκολότερο θα είναι για αυτά να ξεπεράσουν το πρόβλημα.
Ο πιο σημαντικός λόγος για να ζητήσετε βοήθεια έγκαιρα, είναι η αποτυχία και η απογοήτευση που βιώνουν τα παιδιά. Πρέπει να βοηθήσετε το παιδί σας να αντιληφθεί και να κατανοήσει ότι απλά μαθαίνει με διαφορετικό τρόπο.
Όλα τα μεγάλα μυαλά δεν σκέφτονται με τον ίδιο τρόπο!
Γνωρίζετε ότι ο Αϊνστάιν μέχρι την ηλικία των εννέα ετών δεν μπορούσε να διαβάσει; Ο Ντίσνεϊ, ο στρατηγός Πάτον και ο Αντιπρόεδρος Ροκφέλερ αντιμετώπιζαν σε όλη τους τη ζωή πρόβλημα στην ανάγνωση. Η Γούπι Γκόλντμπεργκ και ο Τσαρλς Σουάμπ είχαν μαθησιακές δυσκολίες, οι οποίες δεν επηρέασαν τη μεγάλη τους επιτυχία!
Τι πρέπει να κάνετε;
• Εμπιστευθείτε τη διαίσθησή σας!
Κανείς δεν ξέρει το παιδί σας καλύτερα από εσάς. Έτσι εάν υποψιάζεστε ότι υπάρχει πραγματικό πρόβλημα, μιλήστε με τους δασκάλους και το λοιπό προσωπικό του σχολείου, ζητήστε τη γνώμη εμπειρογνωμόνων και μη φοβηθείτε την άμεση αξιολόγησή του.
• Επικοινωνήστε με το δάσκαλο του παιδιού σας και το σύμβουλο επαγγελματικού προσανατολισμού. Μπορούν να σας πουν πόσο καλά αλληλεπιδρά το παιδί σας με τους
συμμαθητές του και να σας βοηθήσουν να προχωρήσετε σε μια σωστή αξιολόγηση της
απόδοσης του παιδιού στο σχολείο.
• Παρατηρήστε τις δυνατότητες και τα ενδιαφέροντα του παιδιού σας. Ενθαρρύνετέ το στο σχολείο και στο παιχνίδι και επιβραβεύστε το για πράγματα που κάνει καλά.
• Συνειδητοποιήστε ότι δεν είστε μόνοι και ότι έχετε δίπλα σας έμπειρους ανθρώπους και ομάδες που μπορούν να σας πληροφορήσουν και να σας δώσουν την κατάλληλη βοήθεια.
• Μάθετε όσο μπορείτε περισσότερα. Όσο περισσότερα γνωρίζετε για τις μαθησιακές δυσκολίες, τόσο καλύτερα μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας.
Γιατί να ζητήσετε άμεσα βοήθεια;
• 80% των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες έχουν πρόβλημα στην ανάγνωση.
• 90% θα μπορέσουν να διαβάσουν κανονικά, αν πάρουν την κατάλληλη βοήθεια από την πρώτη τάξη.
• 75% των παιδιών που παίρνουν βοήθεια στην ηλικία των εννέα ετών, θα έχουν κάποια δυσκολία σε όλη τους τη ζωή.
Oι συνήθεις ύποπτοι
Οι πιο κοινές μαθησιακές δυσκολίες είναι οι εξής:
• Ακουστικές και οπτικές διαταραχές επεξεργασίας .
Το άτομο, ενώ έχει φυσιολογική ακοή και όραση, αντιμετωπίζει δυσκολία στην κατανόηση και χρήση της γλώσσας.
• Δυσλεξία.
Το άτομο έχει πρόβλημα στην κατανόηση γραπτών λέξεων, προτάσεων, ή παραγράφων.
• Δυσαριθμησία.
Το άτομο δυσκολεύεται να λύσει προβλήματα αριθμητικής και να κατανοήσει μαθηματικές έννοιες.
• Δυσγραφία.
Το άτομο δυσκολεύεται να σχηματίσει γράμματα, ή να γράψει μέσα σε ένα καθορισμένο πλαίσιο.
Επαγγελματίες που μπορούν να βοηθήσουν
• Εκπαιδευτικός σύμβουλος: κάνει εκπαιδευτικές αξιολογήσεις και μπορεί να διαθέτει υπόβαθρο σε ειδικά θέματα εκπαίδευσης.
• Εκπαιδευτικός θεραπευτής: αναπτύσσει και λειτουργεί προγράμματα για μαθησιακές δυσκολίες
• Ειδικός εκπαιδευτής με ειδική κατάρτιση για την παροχή εξατομικευμένης διδασκαλίας σε μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες, καθώς και στους δασκάλους τους.
• Νευρολόγος: μπορεί να ελέγξει πιθανά άτυπα εγκεφαλικά πρότυπα.
• Εργοθεραπευτής: βοηθάει στη βελτίωση κινητικών και αισθητικών λειτουργιών, ώστε να μπορούν να εκτελούνται καθημερινές εργασίες.
• Παιδίατρος: βοηθάει στην κινητική, αισθητηριακή και συμπεριφορική ανάπτυξη των παιδιών.
• Ψυχίατρος: διαγιγνώσκει και αντιμετωπίζει σοβαρές διαταραχές συμπεριφοράς και συναισθηματικά προβλήματα και μπορεί να συνταγογραφήσει φάρμακα.
• Ψυχολόγος: κάνει ψυχολογική και πνευματική αξιολόγηση και παρέχει
θεραπεία, όσον αφορά στην ψυχική και συναισθηματική υγεία.
• Σχολικός Ψυχολόγος: δίνει και ερμηνεύει ψυχολογικά και εκπαιδευτικά τεστ, βοηθάει στη διαχείριση τη συμπεριφοράς, παρέχει συμβουλευτική και έρχεται σε συνεννόηση με τους γονείς και το προσωπικό του σχολείου, καθώς και τις κοινωνικές υπηρεσίες για εκπαιδευτικά θέματα.
• Λογοθεραπευτής: βοηθά στη σωστή χρήση της γλώσσας και της ομιλίας.
Το φυλλάδιο αυτό υλοποιήθηκε και απευθύνεται ιδιαίτερα σε γονείς παιδιών, στα οποία διαπιστώθηκε πρόσφατα κάποια μαθησιακή δυσκολία.