Γράφει ο Αποστόλης Ζυμβραγάκης, φιλόλογος - M.ed. ειδικός παιδαγωγός
Το παρόν άρθρο θα προσπαθήσει να προσεγγίσει με παιδαγωγικούς όρους το πρόβλημα που προκαλείται από τη χρήση των καμερών στις τάξεις, το οποίο αφορά τον αποκλεισμό της μαθητοκεντρικής προσέγγισης στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Η χρήση των καμερών στο σχολείο για τη ζωντανή αναμετάδοση του μαθήματος έχει προκαλέσει πολλές αντιπαραθέσεις, με τους εκπαιδευτικούς να αντιδρούν για καταπάτηση δικαιωμάτων και διεθνών συνθηκών και αρκετούς γονείς να ανταπαντούν πως φοβούνται την έκθεση για λόγους αξιολόγησης. Η αλήθεια είναι πως η αξιολόγηση είναι κάτι που πρέπει επιτέλους να μπει με όρους διαφάνειας και αντικειμενικότητας στο ελληνικό δημόσιο σχολείο. Επίσης, η αλήθεια είναι πως η χρήση καμερών στη σχολική αίθουσα, με τους όρους που επιβλήθηκε, καθίσταται προβληματική για την εκπαίδευση. Για την ακρίβεια, καθίσταται προβληματική για την ουσία της εκπαίδευσης, τη μάθηση, αφού αποκλείεται η πλέον σύγχρονη τάση της παιδαγωγικής, η μαθητοκεντρική προσέγγιση.
Η μαθητοκεντρική εκπαίδευση είναι η σύγχρονη τάση στην παιδαγωγική που θέλει τους μαθητές συνυπεύθυνους για τη μάθησή τους και τον καθηγητή καθοδηγητή στην προσπάθεια αυτή.
Η μαθητοκεντρική προσέγγιση αφενός εστιάζει στους μαθητές ατομικά, στα ταλέντα τους, τα ενδιαφέροντά τους, τις εμπειρίες τους, το υπόβαθρό τους, τις δυνατότητές τους και τις ανάγκες τους και αφετέρου εστιάζει σε διδακτικές πρακτικές που είναι πιο αποτελεσματικές για υψηλή παρακίνηση, ουσιαστική μάθηση και επιτυχία για όλους τους μαθητευόμενους.
Σε αυτήν την παιδαγωγική προσέγγιση η ουσία δεν είναι η διδασκαλία, αλλά η μάθηση, το επίκεντρο δεν είναι ο καθηγητής, αλλά ο μαθητής, ο οποίος καλείται να αυτενεργήσει, να στοχαστεί και να αλληλεπιδράσει με τους συμμαθητές του και τον εκπαιδευτικό του.
Απώτερος σκοπός είναι η παροχή των κατάλληλων ερεθισμάτων, ώστε να επιτευχθεί μια προσωπική ανάπτυξη που θα καταστήσει ικανό το άτομο να συνεχίσει τη δια βίου μάθηση με αυτό-κατευθυνόμενο τρόπο. Εξάλλου, η προτεραιότητα δίνεται στις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των παιδιών, αφού μαθαίνουν καλύτερα αυτό που επιθυμούν και χρειάζονται να μάθουν. Μάλιστα, η έμφαση δίνεται στην εσωτερική αξιολόγηση και όχι στην εφαρμογή συνεπειών από το περιβάλλον.
Έτσι οι μαθητές έχουν υποστηρικτικές σχέσεις, έχουν μία αίσθηση ελέγχου πάνω στη μαθησιακή διαδικασία και μπορούν να μάθουν μαζί και από άλλους σε ασφαλή και έμπιστα μαθησιακά περιβάλλοντα.
Μάλιστα, με τη συνεργατική μάθηση και την υποστήριξη των εκπαιδευτικών οι μαθητές μπορούν να παρουσιάσουν πρόοδο στις επιδόσεις τους, θετικότερη αυτοαντίληψη, καλύτερη συμπεριφορά, λιγότερες απουσίες, λιγότερα προβλήματα πειθαρχίας, περισσότερη δημιουργικότητα και αυθορμητισμό, υποστήριξη των συμμαθητών τους, αύξηση ενσυναίσθησης, χρήση υψηλών γνωστικών επιπέδων και άνοδο του δείκτη νοημοσύνης τους.
Η μαθητοκεντρική αγωγή είναι μία κατ' εξοχήν δημοκρατική διαδικασία που ακόμη δεν εφαρμόζεται στον βαθμό που θα έπρεπε, κάτι που σχετίζεται με τον φόβο της απώλειας δύναμης και ελέγχου, με την έλλειψη οικονομικών πόρων, με τη γραφειοκρατία, με την έλλειψη εμπειρίας και με την έλξη του ανθρώπου από την εξουσία.
Η χρήση των καμερών στη σχολική αίθουσα προβλέπει πως θα υπάρχει ζωντανή αναμετάδοση μόνο του καθηγητή και του πίνακα, προϋποθέτοντας ότι στην εκπαιδευτική διαδικασία δεν συμμετέχουν καθόλου τα παιδιά. Επομένως, οι κάμερες στην τάξη, όχι μόνο δεν μπορούν να θεωρηθούν επαναστατική εξέλιξη στην εκπαίδευση, αλλά επί της ουσίας γυρνούν πολλά χρόνια πίσω το εκπαιδευτικό σύστημα, υιοθετώντας πως η διδασκαλία αφορά μόνο τον εκπαιδευτικό-αυθεντία και αποκλείοντας απ' αυτήν κάθε συμμετοχή του μαθητή.
Περισσότερα άρθρα εδώ.