Ο Γιώργος Δάσιος, πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Εξετάσεων, μιλάει στην Καθημερινή και τον Απόστολο Λακασά για το πώς επιλέγονται τα θέματα στις Πανελλαδικές, καθώς και για τη διαβλητότητα των εξετάσεων.
Η συνέντευξη του Γιώργου Δάσιου
«Ο Κώστας Γαβρόγλου είναι ο δέκατος ένατος υπουργός Παιδείας με τον οποίο συνεργάζομαι για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις. Ο πρώτος ήταν ο Γιώργος Σουφλιάς, με μία εξαίρεση επί υπουργίας Μαριέττας Γιαννάκου που ήμουν στο Κέμπριτζ», λέει ο Γιώργος Δάσιος, ο οποίος ενεπλάκη για πρώτη φορά με τις Πανελλαδικές το 1992, μετέχοντας στην Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων (ΚΕΕ), που κάθε χρόνο επιλέγει τα θέματα. Σήμερα βρίσκεται στη θέση του προέδρου του Εθνικού Οργανισμού Εξετάσεων.
Υπάρχει θέμα διαβλητότητας των εξετάσεων;
Ουσιαστικά, την περίοδο των εξετάσεων συνολικά 200 άνθρωποι περνούν από το… μπούνκερ του υπουργείου, όπως λέει ο ίδιος, για να επιλέξουν τα θέματα, σε συνθήκες άκρας μυστικότητας, διασφαλίζοντας το αδιάβλητο της διαδικασίας. Κάποιοι κλειστοφοβικοί δεν αντέχουν και παραιτούνται, η ένταση χτυπά κόκκινο, οι άνθρωποι της ΚΕΕ δεν επικοινωνούν με τον έξω κόσμο. Και η κορύφωση της αγωνίας; «Όταν πατηθεί το κουμπί για να φύγουν τα θέματα προς τα λύκεια – εξεταστικά κέντρα», απαντά.
«Οι εξετάσεις είναι σύνθετη διαδικασία. Μόνο οι εκλογές αναφέρονται σε ένα μεγαλύτερο δίκτυο ανθρώπων, οι οποίες ωστόσο πραγματοποιούνται κάθε τέσσερα χρόνια, και δεν έχουν ούτε εξεταστικά ούτε βαθμολογικά κέντρα», παρατηρεί ο κ. Δάσιος και ξεκινάει την περιγραφή των δεδομένων που καταδεικνύουν το μέγεθος του εγχειρήματος. «Για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις κινητοποιείται ένας τεράστιος μηχανισμός σε ολόκληρη τη χώρα, συν την αντίστοιχη Διεύθυνση του υπουργείου Παιδείας που εργάζεται σε ετήσια βάση για την προετοιμασία, με εξαιρετική αποτελεσματικότητα. Κάθε χρόνο υπάρχουν περίπου 100.000 υποψήφιοι, 1.100 εξεταστικά κέντρα, 20.000 εκπαιδευτικοί που εμπλέκονται, περίπου 50 μαθήματα που εξετάζονται και πάνω από 500.000 γραπτά. Η διαδικασία διαρκεί πάνω από δύο μήνες. Το κόστος υπολογίζεται στα 12 εκατομμύρια ευρώ. Πέρυσι μάλιστα ήταν μεταβατική χρονιά, καθώς εφαρμόστηκαν το παλιό σύστημα για τελευταία φορά και το νέο για πρώτη. Ετσι κατεγράφη ρεκόρ αφού, για τις διάφορες κατηγορίες υποψηφίων, επελέγησαν θέματα για 180 μαθήματα, οι εξετάσεις διήρκεσαν 47 ημέρες και δόθηκαν προς βαθμολόγηση πάνω από 1,3 εκατ. γραπτά. Το σύνολο των θεμάτων ήταν 720, τα οποία “έπιασαν” 1.000 σελίδες».
«Δεν υπάρχει καμία περίπτωση διαβλητότητας των εξετάσεων. Το σύστημα είναι οργανωμένο έτσι που δεν είναι δυνατόν να γίνει διαρροή θεμάτων», διαβεβαιώνει υποψηφίους και γονείς ο πανεπιστημιακός που έχει συνδεθεί περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο με τη διαδικασία των Πανελλαδικών από τη δεκαετία του ’90. «Από το 1837 στα τμήματα του Πανεπιστημίου Αθηνών είχαν δικαίωμα εγγραφής οι απόφοιτοι Γυμνασίου. Για πρώτη φορά εξετάσεις οργανώθηκαν στη Φυσικομαθηματική το 1924 και το 1926 γενικεύθηκαν. Οι ιστορικοί αναλυτές λένε ότι αυτό συνέβη εξαιτίας της ζήτησης από τους πρόσφυγες του 1922. Η Σμύρνη και το επίπεδο των Ποντίων μάς επέβαλαν τις εξετάσεις. Μέχρι το 1963 ίσχυε το σύστημα των εξετάσεων που οργανώνονταν από τις σχολές. Από το 1964 έως σήμερα οι εξετάσεις οργανώνονται με ευθύνη του υπουργείου».
«Δεν υπάρχει καμία περίπτωση διαβλητότητας των εξετάσεων. Το σύστημα είναι οργανωμένο έτσι που δεν είναι δυνατόν να γίνει διαρροή θεμάτων»
Ποια είναι η διαδικασία επιλογής των θεμάτων;
«Η ΚΕΕ συγκεντρώνεται σε ειδικό χώρο του υπουργείου. Είναι απομονωμένος, μέσα στους τοίχους έχει φύλλα μολύβδου, λειτουργεί κόφτης για τα κινητά τηλέφωνα, τα παράθυρα έχουν μεταλλικά ελάσματα που λειτουργούν ως ηλεκτρονικοί απομονωτές. Είναι σαν μπούνκερ. Γύρω στις 6 το απόγευμα της προηγούμενης ημέρας από την εξέταση, φθάνουν οι τέσσερις καθηγητές για να προετοιμάσουν θέματα σε κάθε μάθημα. Απαιτείται τα θέματα να συντάσσονται εκεί και να είναι διαβαθμισμένης δυσκολίας με τέσσερις βαθμίδες διαβάθμισης. Επίσης, προτείνονται αρκετά θέματα σε κάθε βαθμίδα. Κατόπιν, κατά τις 12, αναλαμβάνει ο λεγόμενος λύτης, ένας καθηγητής που διδάσκει το υπό εξέταση μάθημα, ο οποίος λύνει τα τελικά προτεινόμενα θέματα, για να τα αξιολογήσει και να υπολογίσει εάν μπορεί να λυθούν από τους μαθητές μέσα στο τρίωρο της εξέτασης. Έχοντας τη γνώμη του λύτη, γύρω στις 2 τα ξημερώματα οι τέσσερις καθηγητές καταθέτουν στην ΚΕΕ την εισήγησή τους. Εάν π.χ. το εξεταζόμενο μάθημα είναι τα Μαθηματικά, οι μαθηματικοί της ΚΕΕ αξιολογούν τα θέματα, τα οποία περνούν τελικά από όλα τα μέλη της Επιτροπής, ακόμη και από τους φιλολόγους που κρίνουν εάν είναι ορθά διατυπωμένα.Όλα αυτά τελειώνουν έως τις 7 το πρωί, λίγο πριν από την εξέταση.»
Τότε φεύγετε;
«Καθόλου! Παραμένουμε στο μπούνκερ, για τυχόν διευκρινίσεις προς τα εξεταστικά κέντρα. Πάντα, αφού δοθούν τα θέματα, υποψήφιοι ζητούν διευκρινίσεις. Υπάρχουν 20 υπάλληλοι που φέρνουν εγγράφως τα ερωτήματα, ρίχνοντάς τα κάτω από την πόρτα. Υπήρξε περίπτωση μαθήματος με 500 ερωτήματα. Αγωνιούμε μήπως έχει πάει κάτι στραβά. Τα περισσότερα ερωτήματα βέβαια είναι παιδιών που δεν είναι καλά προετοιμασμένα. Είναι πολύ ψυχοφθόρα διαδικασία. Πριν από 20 χρόνια, όταν το υπουργείο ήταν στην οδό Μητροπόλεως, φιλόλογος κατά την επιλογή των θεμάτων των Αρχαίων υπέστη καρδιακό επεισόδιο.»
«Η ΚΕΕ συγκεντρώνεται σε ειδικό χώρο του υπουργείου. Είναι απομονωμένος, μέσα στους τοίχους έχει φύλλα μολύβδου, λειτουργεί κόφτης για τα κινητά τηλέφωνα, τα παράθυρα έχουν μεταλλικά ελάσματα που λειτουργούν ως ηλεκτρονικοί απομονωτές. Είναι σαν μπούνκερ»