Τηλεργασία - Κριτήριο αξιολόγησης με συνεξέταση Γλώσσας - Λογοτεχνίας Γ' Λυκείου

ΚΕΙΜΕΝΟ 1: Τα πλεονεκτήματα της τηλεργασίας

Οι αποφάσεις για τον περιορισμό της πανδημίας που έχουν ληφθεί σε πολλές χώρες μας δίνουν πλέον καθαρή εικόνα για τα μέτρα που πρέπει να υιοθετήσουμε και τις προσαρμογές στις οποίες θα πρέπει να προχωρήσουμε. Πέρα, όμως, από τη δημόσια υγεία, o κορωνοϊός επηρεάζει αρνητικά και την παραγωγική δραστηριότητα.

[...]. Η προσαρμογή μάς δίνει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε τα νέα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας, με την τηλεργασία να αποτελεί το πλέον χαρακτηριστικό.

Παρότι αρκετές επιχειρήσεις εφαρμόζουν, ήδη, την τηλεργασία, η μορφή αυτή οργάνωσης εργασίας δεν είναι αρκετά εκτεταμένη και σύμφωνα με την έρευνα του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας (ILO) και του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας (Eurofound), οι τακτικά τηλεργαζόμενοι αποτελούν το 8,3% του συνόλου των μισθωτών στην Ε.Ε. με πλέον εκτεταμένη χρήση στη Δανία (19.8%). Αντιστοίχως, η Ελλάδα, "παραμένει ουραγός" με 5%, αφού βρίσκεται στη 18η θέση.

Η χρήση της τηλεργασίας απαιτεί ενίσχυση των τεχνολογικών υποδομών των επιχειρήσεων με ιδιαίτερη έμφαση στο θέμα της ασφάλειας των δεδομένων. Ωστόσο, δεν είναι κοστοβόρα διαδικασία, καθώς σύγχρονα εργαλεία χαμηλού κόστους (cloud) ή/και δωρεάν (βασικές εφαρμογές τηλεργασίας) απαλύνουν σημαντικά τα κόστη προσαρμογής.

Η ενίσχυση της τηλεργασίας αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας, η οποία στη χώρα μας σημείωσε πτώση κατά 12% στα χρόνια της κρίσης. Τα οφέλη είναι σημαντικά και αμοιβαία για επιχειρήσεις και εργαζομένους. Σύμφωνα με μελέτη της Deloitte αλλά και του Eurofound της Ε.Ε., τα κέρδη για τις επιχειρήσεις είναι ότι μπορεί να αυξήσει την παραγωγικότητα έως και 50%, να συμβάλει στην προσέλκυση και διατήρηση προσωπικού νεότερων ηλικιών και να μειώσει τα λειτουργικά έξοδα.

Για το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο, εκτός από την προστασία της δημόσιας υγείας στην παρούσα συγκυρία, η τηλεργασία αυξάνει τις ευκαιρίες απασχόλησης για κοινωνικές ομάδες όπως ΑμεΑ, νέες μητέρες, αλλά και για όσους ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές. Παράλληλα, ωφελεί το περιβάλλον. [...]

Κωνσταντίνος  Μπίτσιος, αντιπρόεδρος του ΣΕΒ, εφημερίδα "Καθημερινή", 25/03/2020, διασκευή

ΚΕΙΜΕΝΟ 2: Τα μειονεκτήματα της τηλεργασίας

Μειονεκτήματα για τους εργοδότες:

Tο κόστος εκκίνησης και λειτουργίας των εφαρμογών της τηλεργασίας είναι χαρακτηριστικά υψηλό καθώς περιλαμβάνει την εκπαίδευση των εργαζομένων και των προϊσταμένων τους, τη δημιουργία εταιρικής πολιτικής, την τεχνολογική υποδομή, την οργανωτική αναδιάρθρωση καθώς και την αξιολόγηση. Ακόμα η εφαρμογή της τηλεργασίας είναι πιθανό να δημιουργήσει δυσκολίες στο συντονισμό και την επίβλεψη της εργασίας από τους προϊστάμενους, λόγω της διάσπασης του ενιαίου εργατικού χώρου που αποδυναμώνει τον άμεσο έλεγχο. Επιπρόσθετως υπάρχει  κίνδυνος διόρυξης των δεσμών των εργαζομένων με την επιχείρηση εξαιτίας της διασποράς του εργατικού δυναμικού, που έχει ως αποτέλεσμα να τίθενται εμπόδια στην ανάπτυξη εργασιακής κουλτούρας. [...]. Τέλος μπορεί να υπάρξει πρόβλημα συνεργασίας και ομαδικού πνεύματος διότι στην περίπτωση που ο τηλεργαζόμενος  καλείται να αντιμετωπίσει μέρος ενός έργου στο οποίο συμμετέχουν και συνεργάζονται και άλλοι τηλεργαζόμενοι υπάρχει κίνδυνος να λειτουργήσουν αποσπασματικά και είτε να επεκταθούν σε ζητήματα που έχουν αναλάβει οι συνάδελφοι τους είτε να μην καλύψουν όλες τις παραμέτρους του θέματος που τους έχει  ανατεθεί.

Μειονεκτήματα για τους εργαζομένους:

Όσον αφορά τους εργαζομένους εκτός από τα οφέλη που τους προσφέρει, εγκυμονεί και κινδύνους που σχετίζονται με τον αποκλεισμό ορισμένων τηλεργαζόμενων από την προστασία του εργατικού δικαίου με τη σύναψη συμβάσεων ανεξάρτητης εργασίας που υποκρύπτουν όμως εξαρτημένη εργασία. Ταυτόχρονα υπάρχει κίνδυνος μειωμένης προστασίας των τηλεργαζόμενων καθώς παρατηρείται το φαινόμενο καταστρατήγησης ορισμένων ασφαλιστικών και εργασιακών δικαιωμάτων. Ένα ακόμα μειονέκτημα για τον τηλεργαζόμενο είναι η απομάκρυνση του από την συνδικαλιστική δράση. [...]. Επιπρόσθετα η τηλεργασία δεν διαχωρίζει διακριτά την επαγγελματική με την ιδιωτική ζωή με αποτέλεσμα να δημιουργεί σύγχυση  στον εργαζόμενο. Η τηλεργασία προσφέρει μεν στους εργαζόμενους ευελιξία στην διαχείριση του χρόνου εργασίας, παραμονεύει όμως ο κίνδυνος να μην είναι ορατά τα όρια ανάμεσα στον ελεύθερο χρόνο και την ώρα της δουλειάς. Η ευρεία δυνατότητα τηλεργασίας ενέχει τον κίνδυνο μείωσης του χρόνου αμειβόμενης εργασίας και διεύρυνσης του χρόνου δέσμευσης του εργαζομένου [...]. Ακόμα μπορεί να παραβιαστούν και άλλα δικαιώματα των εργαζομένων όπως άδειες  ασθένειας, κύησης, άδειας  διακοπών, αργίες. [...].

https://sites.google.com/site/telergasia/home/meionektemata-telergasias

ΚΕΙΜΕΝΟ 3: Στον υπολογιστή μου

Κάθισα και σήμερα στον υπολογιστή μου. Τον λατρεύω, αλλά είναι ο μοναδικός υπαίτιος, που έχω κλειστεί στο σπίτι, από την «καραντίνα», λόγω του κορονοϊού, μέχρι και σήμερα. Δηλαδή, όχι μόνο δεν βγαίνω έξω, αλλά έχω διαπιστώσει, ότι με γυροφέρνουν και σημάδια αγοραφοβίας. Κάθισα στον υπολογιστή μου, ανοίγοντας τον υπερσύγχρονο κειμενογράφο που του έχω χαρίσει, για να με εξυπηρετεί στις «μάχες» που δίνω με τις λέξεις, όταν χάνομαι στους δαιδαλώδεις «ατραπούς» των γραπτών μου. Σε λίγο το πρόγραμμα, που έχω για να με προστατεύει από «κακόβουλο λογισμικό», άρχισε τις προειδοποιήσεις.

– «Έχεις πολύ μικρή ταχύτητα. Είναι ανάγκη να «σκουπίσω» και να «σφουγγαρίσω» τον σκληρό δίσκο. Σταμάτα για λίγο! Μερικά λεπτά θα κάνω. Μέχρι να πας να φτιάξεις ένα καφεδάκι, θα στον έχω έτοιμο και μάλιστα με πολλαπλάσια ταχύτητα». Είπα να τον στείλω από εκεί που ήλθε, αλλά αποφάσισα διαφορετικά.

– «Θα τσιμπήσω κάτι», είπα μέσα μου, και πατώντας κάποιο κουμπί, εξαφανίστηκα στην κουζίνα. […]. Ήταν λοιπόν ο καιρός να ξαναγυρίσω στη θέση μου και να χαθώ μέσα στις λέξεις του κειμένου, που είχα ήδη αρχίσει.

– «Μη με πειράζεις και μην με απενεργοποιήσεις, γιατί κάνω ενημερώσεις. Περίμενε» ήταν το μήνυμα στην οθόνη του υπολογιστή μου. Άναψα ένα τσιγάρο και επικεντρώθηκα στις ειδήσεις, χωρίς να καταλάβω και πολλά, μια και το μυαλό μου, ήταν στον υπολογιστή.

[...]

Βγήκα στο μπαλκόνι μου και παρατήρησα για πρώτη φορά το «petrol» χρώμα, που είχε εκείνη την στιγμή η θάλασσα. Είχα θέα και δεν την έβλεπα σχεδόν ποτέ. Ντύθηκα, πήρα την σκυλίτσα μου την Αύρα, που ερχόταν βαριεστημένα κοντά μου, μια και μόλις είχε ξυπνήσει και κατέβηκα από το σπίτι, με σκοπό να βρεθώ στην παραλία.

Δύο γείτονες βρέθηκαν στο δρόμο μου και βρήκα την ευκαιρία να ανταλλάξω μερικές κουβέντες μαζί τους. Η τελική τους «καλημέρα», ένιωσα ότι ήταν μια θερμή ευχή, για το υπόλοιπο της ημέρας μου.

Πριν φτάσω στον προορισμό μου, μια γνωστή κάτοικος στην συνοικία, η Ελένη, με σταμάτησε για μερικές τυπικές ερωτήσεις των γειτόνων. Μου δόθηκε η ευκαιρία να την «σκανάρω» προσεκτικά, αν και την είχα συναντήσει εκατοντάδες φορές. [...]. Ήταν όμορφη και ζωντανή μπροστά μου, χωρίς την απόμακρη εικόνα των ψηφιακών θηλυκών. [...]. Μετά από το κλασικό «τα λέμε», μαζί με ένα υπέροχο χαμόγελο, που πράγματι το εννοούσε, χωρίσαμε.

[…]

Έφτασα στην παραλία και κάθισα κάτω στα βότσαλα. Ένιωσα και πάλι, αυτό το περίεργο μείγμα, να ακουμπάει όλες μου τις αισθήσεις. Η αύρα της θάλασσας, μπερδεύτηκε με την σκυλίτσα μου, που είχε καθίσει πάνω μου και άρχισαν η πρώτη να με χαϊδεύει και η δεύτερη να μου γλείφει τα δάχτυλα. Ένιωσα ότι με αγαπούσαν και αισθάνθηκα την ευτυχία, να με αγκαλιάζει απόλυτα.

– «Ευτυχώς Θεέ μου, υπάρχει ελπίδα. Δεν έγινα ακόμα «τσιπάκι» σε κάποιον υπολογιστή, έστω κι αν είναι ο δικός μου. Η ζωή ολόκληρη ήταν πάντα εδώ έξω και με περίμενε πολύ καιρό να την περπατήσω και έχω αργήσει απελπιστικά. Έμαθα ότι για να καταλαβαίνεις ότι ζεις, αρκεί ένα αεράκι, μια πιστή Αύρα, δυο θερμές καλημέρες και η εικόνα μιας ερωτικής Ελένης. […]».

Κώστας Δεληγιάννης, "Στον υπολογιστή μου".

ΘΕΜΑΤΑ

Α. Να αποδώσετε συνοπτικά τα μειονεκτήματα της τηλεργασίας για τους εργαζόμενους, που αναφέρονται στο Κείμενο 2 (50-60 λέξεις).

Μονάδες 15

Β1. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω δηλώσεις ως "Σωστές" ή "Λανθασμένες" και να τεκμηριώσετε τις επιλογές σας με βάση το περιεχόμενο των Κειμένων 1 και 2.

α. Η τηλεργασία είναι η πιο εκτεταμένη μορφή εργασίας (Κείμενο 1).

β. Η τηλεργασία παρέχει περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης για τους ανθρώπους (Κείμενο 1).

γ. Το κόστος της τηλεργασίας είναι υψηλό για την επιχείρηση (Κείμενο 2).

δ. Μία από τις ευκολίες της τηλεργασίας είναι η αυξημένη επίβλεψη που επιτυγχάνεται μέσω της τεχνολογίας (Κείμενο 2).

ε. Τα εργατικά δικαιώματα παραμένουν απαραβίαστα σε κάθε μορφή εργασίας (Κείμενο 2).

Μονάδες 10

Β2α. Ποιος είναι ο ισχυρισμός του συγγραφέα του Κειμένου 1 στην τρίτη παράγραφο ("Παρότι...18η θέση") και πώς τον ενισχύει;

Μονάδες 10

Β2β. Ποιος είναι ο σκοπός του συγγραφέα του Κειμένου 1 στην έκτη παράγραφο ("Για το ευρύτερο...περιβάλλον"); Πώς οι τρόποι με τους οποίους επιλέγει να αναπτύξει την παράγραφο εξυπηρετούν τον σκοπό του;

Μονάδες 10.

Β3.  "Αντιστοίχως, η Ελλάδα, "παραμένει ουραγός" με 5%, αφού βρίσκεται στη 18η θέση". Το συγκεκριμένο απόσπασμα ανήκει στο είδος της είδησης και αποτελείται από το γεγονός (αντικειμενικό στοιχείο) και το σχόλιο (υποκειμενικό στοιχείο). Να τα διακρίνετε και να τα καταγράψετε. Στη συνέχεια, να αναφερθείτε στη λειτουργικότητα του σχολίου.

Μονάδες 10.

Γ.  Ο ήρωας του Κειμένου 3 εργάζεται με τηλεργασία. Ποια είναι η συναισθηματική κατάσταση που παρουσιάζεται να έχει εξαιτίας αυτού του γεγονότος; Ποιες σκέψεις και συναισθήματα σάς προκαλούνται; (150-200 λέξεις)

Μονάδες 15

Δ. Στο επόμενο τεύχος της σχολικής σας εφημερίδας υπάρχει αφιέρωμα στην τηλεργασία. Με αφόρμηση τα κείμενα 1 και 2, αναλαμβάνετε να συντάξετε ένα άρθρο με το οποίο να εκφράζετε τις προσωπικές απόψεις για την τηλεργασία, απαντώντας στο ερώτημα αν είναι τελικά ωφέλιμη ή ζημιογόνα.

Μονάδες 30

Επιμέλεια διαγωνίσματος, για το e-didaskalia.blogspot.gr: Αποστόλης Ζυμβραγάκης, Φιλόλογος M.Ed. Ειδικός Παιδαγωγός.

Περισσότερα κριτήρια αξιολόγησης με συνεξέταση Γλώσσας - Λογοτεχνίας εδώ.