Zoom, WebEx, Teams, Skype κτλ κτλ. Τα πράγματα είναι απλά!
του Μάνου Παυλάκη*
Τους τελευταίους μήνες όλοι μας βρεθήκαμε συχνά να αναρωτιόμαστε πώς έχει αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε έννοιες, όπως επικοινωνία, συνεργασία, αλληλεπίδραση σε περιβάλλοντα διαφορετικά από αυτά στα οποία έως τότε είχαμε συνηθίσει. Ειδικά, όσοι ασχολούνται με την εκπαίδευση (σε οποιαδήποτε βαθμίδα) ή το management (έχοντας την ευθύνη ομάδων με συχνά meetings κτλ) νομίζω έχουν μια σχετική αίσθηση.
Το θέμα γίνεται, κατά τη γνώμη μου, λίγο πιο σύνθετο, καθώς ακούμε όρους που ίσως μπερδεύουν αρκετούς: video conference, teleconference, online learning, e-learning, virtual learning, blended learning και εργαλεία, όπως Zoom, WebEx, Teams, Skype κτλ κτλ. Τι είναι όλα αυτά, που επηρεάζουν πλέον τη ζωή μου, πώς μπορώ να κρίνω τι πραγματικά μπορώ να αξιοποιήσω και για ποιον λόγο;
Οι παραπάνω ίσως είναι μερικές σκέψεις που απασχολούν αρκετούς και με απασχόλησαν και μένα για μεγάλο διάστημα. Τι βρήκα ότι με βοήθησε; Είναι η απάντηση σ’ ένα ερώτημα που θέτω πλέον συχνά σε εκπαιδευτικούς και εκπαιδευτές που προβληματίζονται για το τι να κάνουν στις εξ αποστάσεως εκπαιδευτικές συναντήσεις τους:
Οι απαντήσεις ποικίλουν, αλλά είναι αναμενόμενες, όπως μπορείτε να σκεφτείτε. Μερικές από τις πιο ενδεικτικές είναι: brainstorming, συζητήσεις ή μικρές ομάδες εργασίας, βιωματικές ασκήσεις, παιγνίδια, χρήση οπτικοακουστικών μέσων (PowerPoint, video, εικόνες κτλ.), χρήση πίνακα για σημειώσεις, εργασίες για το σπίτι κτλ.
Τα πράγματα αρχίζουν τώρα να γίνονται πιο απλά. Αντί να μπερδεύομαι μεταξύ όρων και εργαλείων, ίσως είναι καλύτερο να σκεφτώ τι από τα παραπάνω μπορώ να αξιοποιήσω επαρκώς και σε ποιο βαθμό σε εξ αποστάσεως περιβάλλοντα. Κάπως έτσι, σκέφτηκα να μοιραστώ μερικές ιδέες για πράγματα που χρησιμοποιώ προσωπικά στις εκπαιδευτικές συναντήσεις μου, ελπίζοντας να σας φανούν χρήσιμα.
- Για ομάδες εργασίας, τα breakout rooms σε Zoom και WebEx, είναι απαραίτητα. Πρόσφατα, ανακοινώθηκε η έναρξη της λειτουργίας τους και στα Teams.
- Για παιγνίδια ρόλων, και πάλι τα breakout rooms, μόνο που αυτή τη φορά ζητώ από τους ‘ηθοποιούς’ μόνο να έχουν ανοικτές κάμερες (όλοι οι υπόλοιποι τις έχουν κλειστές), ώστε να πέφτουν τα φώτα στους ‘πρωταγωνιστές’.
- Για χρήση πίνακα, το Bamboo Slate μού φάνηκε η καλύτερη επιλογή που έκανα, καθώς ό,τι γράφω σε πραγματικό χαρτί, είναι ορατό (μέσω screen sharing) σε όλη την ομάδα. Υπάρχουν κι άλλες λύσεις, όμως, όπως ένα απλό .doc ή .ppt την εικόνα του οποίου επίσης μοιράζομαι με την ομάδα.
- Για να ‘πιάσω τον σφυγμό‘ της ομάδας, τα polls και το chat είναι μια χαρά προτάσεις, καθεμιά, βέβαια, εξυπηρετώντας διαφορετικούς στόχους. Ιδίως όσον αφορά τα polls, είναι σημαντικό να σχεδιαστούν οι ερωτήσεις πριν την έναρξη της συνάντησης.
- Πιο ‘προχωρημένες’ επιλογές για μεγαλύτερη συμμετοχή και συνεργασία όλων των μελών της ομάδας προσφέρουν εργαλεία και πλατφόρμες, όπως το https://mentimeter.com, το https://mural.co, το https://miro.com. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι, όμως, να υπάρχει μια έστω και μικρή εξοικείωση όλων των μελών της ομάδας, γιατί διαφορετικά θα δημιουργηθούν ανισότητες και δυσκολίες στην πρόσβαση.
Για το τέλος έχω να μοιραστώ μερικές σκέψεις, ως βασικές αρχές, που ίσως βοηθήσουν στην ψηφιακή αυτή μετάβαση:
- Αποδέχομαι ότι υπάρχουν περιορισμοί στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση (π.χ. τεχνικού τύπου, όπως ασταθής σύνδεση στο διαδίκτυο κτλ).
- Αναγνωρίζω δικούς μου πιθανούς περιορισμούς και προσπαθώ να βελτιώσω κάποιες αδυναμίες ή την έλλειψη γνώσης.
- Κατανοώ ότι οι σχέσεις σε μια ομάδα και η επαφή – αλληλεπίδραση των μελών της διαμορφώνονται σε ένα διαφορετικό πλαίσιο, στο οποίο η μη λεκτική επικοινωνία (γλώσσα σώματος και όχι μόνο) έχει μοιραία λιγότερο σημαντικό ρόλο.
- Συνειδητοποιώ ότι ο χρόνος υπολογίζεται διαφορετικά πλέον. Με άλλα λόγια, δεν μπορώ να έχω το ίδιο περιεχόμενο – την ίδια ύλη που είχα σε μια σχεδιασμένη διά ζώσης συνάντηση.
- Σχεδιάζω, επομένως, εξαρχής το περιεχόμενό μου. Αποφασίζω, επίσης, ποιο μέρος από το περιεχόμενο αυτό θα χρησιμοποιηθεί για ασύγχρονη και ποιο για σύγχρονη εκπαίδευση και για ποιον σκοπό.
- Τέλος, ειδικά σε μεγάλες σε χρόνο συναντήσεις, φροντίζω τα μέλη της ομάδας, άρα προϋπολογίζω χρόνο για διαλείμματα, ρωτάω πώς νιώθουν με τη διαδικασία και αποφεύγω να μονοπωλώ τη συζήτηση!
Καλές (εκπαιδευτικές) συναντήσεις!
* Ο Μάνος Παυλάκης (PhD Εκπαίδευσης Ενηλίκων) είναι πιστοποιημένος Εκπαιδευτής Εκπαιδευτών Ενηλίκων. Διατηρεί προσωπικό blog (learningbites.gr) για θέματα εκπαίδευσης και προσωπικής ανάπτυξης.
Περισσότερα εκπαιδευτικά νέα εδώ.