Πριν από πάνω από 450 χρόνια, μια Ιταλίδα καλόγρια έγινε η πρώτη γυναίκα που ζωγράφισε την εμβληματική σκηνή.
Όταν οι μοναχοί του Τάγματος των Δομινικανών στη Σάντα Μαρία Νοβέλλα της Φλωρεντίας δεν ένιωθαν καλά και χρειάζονταν φαρμακευτικά βότανα, πήγαιναν στο φαρμακείο του μοναστηριακού συμπλέγματος -που θεωρείται το παλαιότερο φαρμακείο που λειτουργεί ακόμα στον κόσμο- κατά μήκος του τείχους της μονής. Όταν όμως ερχόταν η ώρα να πάρουν ένα γεύμα, πήγαιναν στην τραπεζαρία, έναν ορθογώνιο χώρο με κοινόχρηστη τραπεζαρία, ακριβώς έξω από το μεγάλο μοναστήρι.
Οι τραπεζαρίες είχαν να κάνουν με το φαγητό, ακόμα και τα έργα τέχνης στους τοίχους. Στην Φλωρεντία, ήταν συνήθως διακοσμημένες με μια τοιχογραφία του Μυστικού Δείπνου, μια εικόνα που ήταν ζωγραφισμένη απευθείας πάνω στον γύψο του τοίχου,ώστε να την βλέπουν και να αναλογίζονται οι μοναχοί κατά τη διάρκεια των γευμάτων.
Οι τραπεζαρίες είχαν να κάνουν με το φαγητό, ακόμα και τα έργα τέχνης στους τοίχους. Στην Φλωρεντία, ήταν συνήθως διακοσμημένες με μια τοιχογραφία του Μυστικού Δείπνου, μια εικόνα που ήταν ζωγραφισμένη απευθείας πάνω στον γύψο του τοίχου,ώστε να την βλέπουν και να αναλογίζονται οι μοναχοί κατά τη διάρκεια των γευμάτων.
Στο μουσείο της τραπεζαρίας της Σάντα Μαρία Νοβέλλα βρίσκεται ένας διαστάσεων περίπου 23x6,5 πόδια Μυστικός Δείπνος, που έφτιαξε το 1568 περίπου η μοναχή και καλλιτέχνις Plautilla Nelli. Σε αντίθεση με πολλές απεικονίσεις του Μυστικού Δείπνου, προκείται για μια ελαιογραφία σε καμβά. Αρχικά, δημιουργήθηκε για το μοναστήρι της μοναχής, το Santa Caterina da Siena, που κάποτε απείχε μόλις ένα μίλι μακριά.
Το πριν...
... και το μετά από την αποκατάσταση του έργου
Η μοναχή Nelli είναι η πρώτη γνωστή γυναίκα καλλιτέχνις που ζωγράφισε έναν Μυστικό Δείπνο μεγάλης κλίμακας, ένα έργο που απαιτούσε δεξιότητες και ήταν ακριβός καθώς απαιτούσε πολλά υλικά, ικριώματα και βοηθούς. Το μοναστήρι της, στο οποίο μπήκε στα 14 της, την ενθάρρυνε να ζωγραφίσει και της έδωσε τους πόρους για να δημιουργήσει έναν πίνακα για την ίδια και τις άλλες μοναχές. Ωστόσο, η Nelli δεν μπορούσε να μάθει την τεχνική της τοιχογραφίας, κάτι που τότε ήταν μόνο για άντρες. Αντ' αυτού, ζωγράφισε με λάδι σε καμβά.
Ωστόσο, αυτό ήταν που έσωσε και το έργο της από την καταστροφή, επιτρέποντας έτσι την αποκατάσταση και την μεταφορά του στο δημόσιο μουσείο της Σάντα Μαρία Νοβέλλα. Όταν στα τέλη του 18ου αιώνα ο Ναπολέων κατέκτησε την Ιταλία, έδωσε έμφαση στον πολιτική έναντι της θρησκευτικής εξουσίας, καταστέλλοντας τις θρησκευτικές τάξεις -συμπεριλαμβανομένων των Δομινικανών μοναχών της Santa Caterina da Siena. Το μοναστήρι της Nelli έκλεισε και αργότερα καταστράφηκε. Αν η μοναχή είχε κάνει το έργο της ως τοιχογραφία, σήμερα δε θα ήταν υπήρχε. Όμως, μιας και ζωγράφισε σε καμβά, αυτός αφαιρέθηκε, τυλίχτηκε και μεταφέρθηκε στη Σάντα Μαρία Νοβέλλα, όπου παρέμεινε ιδιωτικό μέχρι τον Οκτώβριο του 2019, πάνω από 450 χρόνια αφότου δημιουργήθηκε.