Παρέκκλιση
Αγάπησα τον εαυτό μου
από τότε που τον άγγιξες.
Πριν το άγγιγμα αυτό
ολόκληρος μια ματαιότητα έστεκα.
Κι οι πράξεις μου
πήγαιναν κι έρχονταν
σαν συρμός του Μετρό
προγραμματισμένες
χωρίς καμία έκπληξη
χωρίς καμία εκτροπή.
Ήρθε , όμως, η ψαύση
των θεσπέσιων δαχτύλων σου
συνοδευόμενη από την καύση
της μεθυστικής ανάσας σου
και όλα ανετράπησαν.
Μ’ ένα και μόνο χάδι
τα κάτω ήρθαν πάνω
και οι γραμμές
-αυτές οι κόκκινες γραμμές-
με μία και μόνο αναπνοή
κάηκαν και μετατράπηκαν
σε ρέουσα λάβα
που καίει όποιον τολμά
να αναζητά την πεπατημένη.
Έτσι, χωρίς γραμμές
πια πορεύομαι
κι ας παρεκτρέπομαι
-ας είναι-
προτιμότερη είναι
η αποχαλίνωση
από τον προκαθορισμό.
Έστω κι αν αυτό το άγγιγμα
-το ξέρω καλά-
δε θα το νιώσω ποτέ ξανά
ακόμα και η ανάμνησή του
με κάνει να με αγαπώ.
Αποστόλης Ζυμβραγάκης
«Επαναπροσδιορισμός»
ΘΕΜΑ Γ
Ποιο είναι , κατά τη γνώμη σας, το κύριο θέμα του ποιήματος; Ποια συναισθήματα σας δημιουργεί η ανάγνωσή του; Ποιο είναι το μήνυμα που επιθυμεί να μεταφέρει , κατά τη γνώμη σας, ο ποιητής; Να τεκμηριώσετε την άποψή σας, αξιοποιώντας τους κατάλληλους κειμενικούς δείκτες. (100-150 λέξεις)
Ενδεικτική απάντηση:
Το κύριο θέμα του ποιήματος, κατά τη γνώμη μου, είναι η καταλυτική επίδραση του έρωτα στη ζωή του ανθρώπου. Πρόκειται για την αναπόληση όλων εκείνων των συναισθημάτων που νιώθει κανείς όταν είναι ερωτευμένος. Όπως δηλώνει και ο τίτλος του ποιήματος «Παρέκκλιση», ο έρωτας είναι μια λοξοδρόμηση από τον ίδιο μας τον εαυτό. Το ποιητικό υποκείμενο δε διστάζει να παραδεχτεί υπερβάλλοντας , ενδεχομένως, ότι αγάπησε τον εαυτό του από τη στιγμή που τον/την άγγιξε ο/η αγαπημένος του/της (υπερβολή) («Αγάπησα …άγγιξες»). Από τη στιγμή αυτή, λοιπόν, όλα αλλάζουν. Το ποιητικό υποκείμενο αποκτά υπόσταση και λόγο ύπαρξης. Παύει πλέον να κινείται σαν συρμός του Μετρό (παρομοίωση) («Κι οι πράξεις μου…εκτροπή») κάνοντας προκαθορισμένες πράξεις, χωρίς καμία προσμονή, χωρίς καμία εκτροπή από το καθορισμένο. Τόσο μεγάλη είναι η αλλαγή που επιφέρει ο έρωτας στη ζωή του που επιλέγει πλέον να ακολουθεί το συναίσθημα του κι ας παρεκτρέπεται («…χωρίς γραμμές….προκαθορισμό»). Μέσα από την παρέκκλιση του έρωτα αγάπησε, εν τέλει, τον εαυτό του. Το ποίημα θυμίζει έντονα εσωτερικό μονόλογο με εξομολογητική διάθεση , γεγονός που επιβεβαιώνει η χρήση του α΄ και β΄ ρηματικού προσώπου («αγάπησα», «άγγιξες»). Έτσι, το ύφος αυτόματα καθίσταται άμεσο και οικείο . Τέλος, το μήνυμα που ενδεχομένως επιθυμεί να μεταφέρει ο δημιουργός του ποιήματος είναι η ελευθερία του ανθρώπου απέναντι στον έρωτα ως συναίσθημα που αναδύει στην επιφάνεια της ψυχής του την ανάγκη για αποχαλίνωση από καθετί που τον κρατά δέσμιο.
Επιπρόσθετοι κειμενικοί δείκτες:
- Προσωποποίηση: «Ήρθε η ψαύση των δακτύλων …» / «Οι πράξεις μου πήγαιναν κι έρχονταν»
- Μεταφορά: «μεθυστική ανάσα»
Συναισθήματα που προκαλεί η ανάγνωση του ποιήματος :
- συνειδητοποίηση της ανάγκης για ενσυναίσθηση
- διάθεση για απαγκίστρωση από την ύλη και υιοθέτηση αρχών που βασίζονται στη συλλογικότητα και τον ανθρωπισμό
- αφύπνιση συναισθημάτων που διαπνέονται από τη διάθεση για προσφορά
- ανάγκη να αγαπήσουμε τον εαυτό μας
Ηρακλής Καρακόλιος
Φιλόλογος, Φροντιστής, Συγγραφέας των σχολικών βοηθημάτων "Λατινικά Β' Λυκειου εκδόσεις ΖΗΤΗ", "Λατινικά Β-Γ Λυκείου (Τετράδιο ασκήσεων αυτοαξιολογησης) εκδόσεις 24 γράμματα" και "Λατινικά Γ' Λυκείου Α' Τεύχος (Ενότητες 16-32) - Όλη η ύλη των Λατινικών μέσα από 420+ ασκήσεις με τις απαντήσεις" εκδόσεις 24 γράμματα.
Περισσότερα αναλυμένα λογοτεχνικά κείμενα για το ΘΕΜΑ Γ εδώ.
