KEIMENO 1
Τι κάνει τελικά ένας influencer;
Καθώς το internet έχει παρεισφρήσει σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας και αφού η πληροφορία αλλά και η διαφήμιση έχει γίνει τόσο άμεση, ήταν λογικό να δημιουργηθεί μια νέα πραγματικότητα η οποία θα δάμαζε αυτή τη δύναμη προς όφελός της. Φυσικά ο λόγος για τους γνωστούς σε όλους, πλέον, influencers. Οι influencers, με τα σημερινά δεδομένα, είναι ένας ευρύς επαγγελματικός κλάδος, έχει αρκετές πτυχές ανάλογα με την πλατφόρμα απασχόλησης του καθενός και απασχολεί μια ικανοποιητική μερίδα ανθρώπων οι οποίοι μπορούν να συντηρούνται με αυτή τους την ασχολία.
Αρχικά, το “influencing”, από το οποίο βγαίνει και ο όρος “influencer”, σημαίνει «επηρεάζω». Γίνεται αμέσως αντιληπτό ότι ο κλάδος αυτός σχετίζεται με την επιρροή που ασκούν αυτά τα πρόσωπα, στο κοινό που τους ακολουθεί. Απαραίτητη προϋπόθεση για να γίνει κάποιος influencer είναι να έχει κάποιο κοινό, τους ακολούθους του, δηλαδή, όπως και ένα μέσο -μια πλατφόρμα- στην οποία θα αλληλεπιδρά με το κοινό του. Ακόμα και η ανάρτηση περιεχομένου η οποία αναλογεί στα αντίστοιχα likes, τα οποία μεταφράζονται στην απήχηση που είχε το περιεχόμενο στο κοινό που προσέγγισε, εμπεριέχεται στην αλληλεπίδραση με τους ακολούθους.
Η άσκηση επιρροής δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο. Οι άνθρωποι έχουν την τάση να επηρεάζουν τους γύρω τους -είτε θετικά, είτε αρνητικά- κι αυτό ανεβάζει την ψυχολογία και τις φιλοδοξίες τους. Μερικά πολύ απλά παραδείγματα άσκησης επιρροής είναι το πολίτευμα της βασιλείας, ο σεβασμός και φόβος που αποπνέει το θρησκευτικό ιερατείο, καθώς και η μίμηση και αντιγραφή των αγαπημένων διάσημων προσώπων του καθενός. Ενώ όλα τα παραδείγματα είναι εντελώς ανεξάρτητα μεταξύ τους και σχετίζονται με διαφορετικές εποχές, κοινό και πεποιθήσεις, έχουν ένα κοινό σημείο -έναν άξονα αναφοράς- τους ακόλουθους και την επιρροή που τους ασκούν.
Μέσω αυτής της επίκτητης, θα έλεγε κανείς, ανάγκης του ανθρώπου να ακολουθεί πρότυπα, ίσως για να γίνεται αρεστός από τον περίγυρό του ή για να έχει ένα σημείο αναφοράς και προσέγγισης τρίτων ατόμων, αυτό που σήμερα ονομάζεται “influencing” είναι γεγονός. Πλέον, δε χρειάζεται να είσαι διάσημος με τη κλασική έννοια (ηθοποιός, τραγουδιστής, μοντέλο, πολιτικό πρόσωπο κ.α.) για να γίνεις influencer αρκεί το περιεχόμενο που αναρτείς ανάλογα με την πλατφόρμα απασχόλησής σου να είναι πρωτότυπο κι αποδεκτό.
Το περιεχόμενο που προωθεί ο κάθε influencer σχετίζεται πάντα με την πλατφόρμα δράσης του. Είναι λογικό, όσοι δρουν σε social media όπως το instagram να βασίζουν το περιεχόμενό τους σε εικόνες, δημιουργώντας μια αξιοζήλευτη περσόνα που παρουσιάζει ένα lifestyle αντίστοιχο με αυτό που αναζητούν οι ακόλουθοι. Στην κατηγορία εκείνων που χρησιμοποιούν την εικόνα ως μέσο επικοινωνίας απαριθμούνται κατηγορίες όπως οι fashion bloggers που σχετίζονται με την προώθηση ρούχων, καλλιτέχνες που επιθυμούν να αναδείξουν τη δουλειά τους καθώς και πολλοί άλλοι. Αντίστοιχα, σε πλατφόρμες που σχετίζονται με το βίντεο, όπως το YouTube, οι vloggers χτίζουν περσόνες βασισμένοι στο χιούμορ τους, τις πικάντικες -ή μη- ιστορίες που πολλοί θα ήθελαν να ζήσουν ή ακόμα και στον καυστικό σχολιασμό τους. Παράλληλα και σε αυτή τη κατηγορία υπάρχουν influencers που τραβούν την προσοχή του κοινού, μέσα από τις αρτιστικές ανησυχίες τους.
Γίνεται κατανοητό, ότι το κοινό διαθέτει μια μεγάλη γκάμα από influencers να διαλέξει, ανάλογα πάντα με τα ενδιαφέροντά του. Το γεγονός αυτό δεν έχει περάσει απαρατήρητο από τον κλάδο του marketing. Ο μέσος καταναλωτής έχει πάψει να επηρεάζεται από τις πατροπαράδοτες διαφημίσεις, τόσο της τηλεόρασης, του ραδιοφώνου καθώς και εκείνων των διαφημίσεων που ξεπετάγονται σε πάμπολλα σάιτ του διαδικτύου κι αυτό φαίνεται από τη χρήση ad-blocker, εφαρμογών δηλαδή που σταματούν κι απαγορεύουν τη προβολή διαφημίσεων. Λόγω του κοινού που διαθέτουν οι influencers είναι ένας καλός τρόπος marketing για τη διαφήμιση προϊόντων, ανάλογων του περιεχομένου που πρεσβεύουν.
Το Influencer marketing όπως αποκαλείται, είναι η διαφήμιση προϊόντων, μαγαζιών ή ακόμα και εφαρμογών από τους ίδιους τους influencers. Σύμφωνα με έρευνα στο Forbs, φαίνεται ότι ο καταναλωτής θα επιλέξει πολύ πιο εύκολα το διαφημιζόμενο προϊόν από έναν influencer παρά από μια κοινή διαφήμιση. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας της αμεσότητας και του κλίματος εμπιστοσύνης που σταδιακά έχει χτίσει ο εκάστοτε influencer με το κοινό του. Το influencing marketing είναι και μια πηγή εσόδων για τον influencer.
Καθώς οι influencers, βρίσκονται αυτή τη στιγμή στο απόγειό τους και επειδή μπορεί να γίνει ο καθένας, ακόμα και το άτομο της διπλανής πόρτας, αρκεί να έχει κάτι να δείξει, όλο και περισσότερα άτομα αγωνίζονται καθημερινά να αποκτήσουν ένα κοινό -ένα βήμα. Έτσι προσπαθούν να χτίσουν μια περσόνα, ένα προσωπείο, συχνά μη αντιπροσωπευτικό της ταυτότητάς τους, ώστε να κερδίσουν την εύνοια του κοινού και να ανεβάσουν τους followers τους. Επειδή το κοινό δεν είναι χαζό και μπορεί να αντιληφθεί τη στημένη και μη πραγματική εικόνα, αυτή η υπερπροσπάθεια που καταβάλει αυτό το άτομο ξενίζει και έχει ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα. Βέβαια και η δυσφήμηση ένα μέσο διαφήμισης είναι, να τα λέμε κι αυτά.
Αντώνης Ανδρόνικος, pillowfights.gr
ΚΕΙΜΕΝΟ 2
Influencers, η αποκαθήλωση
Η ιστορία με τον τύπο που έκανε fat shaming την προηγούμενη εβδομάδα έφερε στην επιφάνεια μια συζήτηση για το ποιους κάνουμε «φίρμες», για το ποιοι είναι influencers και άλλα αντίστοιχα.
Ειδικά ο όρος του influencer όμως, είναι μάλλον από συνήθεια δίπλα στα περισσότερα ονόματα στα οποία αναφερόμαστε καθώς αν το καλοσκεφτούμε, τι και αν τους ακολουθούμε; Σημαίνει αυτό αυτόματα ότι επηρεάζουν και την άποψή μας με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο;
Αυτό ακριβώς έχουμε την τάση να ξεχνάμε. Πριν από κάποια χρόνια, που τα social media ήταν ακόμα «νεαρά» στην Ελλάδα, ήρθε και η μόδα με τους ανθρώπους που δούλεψαν σωστά τη φήμη τους και μπόρεσαν να βγάλουν χρήματα, να κάνουν συνεργασίες, να πουν σε περισσότερο κόσμο αυτά που πίστευαν.
Με το πέρασμα όμως των χρόνων άρχισε η ιστορία αυτή να ξεφτίζει. Οι influencers ξεκίνησαν να «παρα-προωθούν» τα προϊόντα. Απανωτά, «ξεδιάντροπα», το ένα σχεδόν σε αντίθεση με το άλλο και, το σημαντικότερο, χωρίς να ανταποκρίνονται στην πραγματική τους εικόνα, στη ζωή τους και στα πιστεύω τους.
Από εκεί και πέρα, αρχίζει η αποκαθήλωση. Το ότι ακολουθούμε έναν άνθρωπο στα social media (οπότε και αυξάνονται οι ακόλουθοι και μπαίνουμε σε μια λογική να μιλάμε για influencer) δεν σημαίνει ότι μας αρέσουν οι απόψεις του. Μπορεί να τον ακολουθούμε για 1002 λόγους, να κάνουμε λάικ και μόλις περνάμε στο επόμενο στόρι ή στην επόμενη φωτογραφία να μη θυμόμαστε καν σε τι κάναμε λάικ, τι είχε ανεβάσει ο τύπος αυτός.
Η τάση στην επικοινωνία άλλωστε είναι να αφήσουμε τους mega-influencers στους θρόνους τους. Τα νούμερα δείχνουν ότι η αλληλεπίδραση με το κοινό τους, η πραγματική αλληλεπίδραση, είναι πολύ χαμηλή. Πλέον πάμε στους «μικρούς», στους nano, που έχουν μέχρι 5000 άτομα και είναι υπέρ-εξειδικευμένοι σε ένα θέμα.
Έχουν λίγους ακολούθους που όμως ενδιαφέρονται πραγματικά για το εξειδικευμένο θέμα με το οποίο ασχολούνται. Και αφού ενδιαφέρονται πραγματικά, αλληλεπιδρούν και πολύ περισσότερο.
Ταυτόχρονα, ένα άλλο θέμα που αναδύεται, όπως για παράδειγμα στις περίπτωσεις του Πετρούνια και του Τσιτσιπά, είναι το γεγονός ότι επειδή ένας άνθρωπος είναι καλός σε κάτι (π.χ. αθλητής) τότε αναμένουμε να είναι καλός και σε όλα τα υπόλοιπα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να «πέφτουμε» από τα σύννεφα κάθε φορά που σκάει μια ρουκέτα στα social media ή σε κάποια ζωντανή δήλωση. Από πότε αποκτήσαμε τόσες προσδοκίες από ανθρώπους που δεν ξέρουμε ούτε στο ελάχιστο; Και από πότε η άποψη ενός ανθρώπους τυχαίου, που απλά τυχαίνει να είναι καλός σε κάτι, έχει μεγαλύτερη σημασία/βαρύτητα από τη δική μας που, στην τελική, μπορεί να είμαστε αντίστοιχα καλοί σε κάτι άλλο;
Θέλει προσοχή το θέμα των influencers. Δεν χρειάζεται να φουσκώνουμε την αξία τους και να δημιουργούμε θέματα εκεί που δεν υπάρχουν. Ναι, στα social media μπορείς να βρεις ένα βήμα να λες την άποψή σου, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι όλοι όσοι σε ακολουθούν την ασπάζονται κιόλας ή αλλάζουν τη δική τους για να ταιριάζουν μαζί σου. Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει, ελάχιστοι το κάνουν. Επίσης ο δημόσιος λόγος έχει τα θετικά, έχει και τα αρνητικά του. Η αποθέωση μπορεί να είναι γρήγορη και μεγάλη, αλλά η αποκαθήλωση μπορεί να είναι γρηγορότερη, αντίστοιχα μεγάλη και, επιπλέον, εντελώς επίπονη.
Έτσι και αλλιώς, η φήμη αυτού του είδους είναι πρόσκαιρη, είναι τα αντίστοιχα 15 λεπτά δημοσιότητας που λέγαμε πάντα ότι αναλογούν σε όλους. Μην την κάνουμε κάτι περισσότερο από ό,τι είναι. Αργά ή γρήγορα έτσι κι αλλιώς, πάντα φαίνονται οι φελλοί, επιπλέουν για να «βγαίνουν» εύκολα.
Ελένη-Ρεβέκκα Στάιου, 8/11/2021, neolaia.gr
ΚΕΙΜΕΝΟ 3Α. Να αποδώσετε περιληπτικά το περιεχόμενο της 2ης, της 3ης και 4ης παραγράφου του κειμένου 1 (60-70 λέξεις).
Μονάδες 15
Β1. Στην 7η παράγραφο ("Το Influencer marketing...influencer") ο συντάκτης του κειμένου 1 ισχυρίζεται πως το Influencer marketing είναι πιο αποδοτικό από τη διαφήμιση στα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης. Να καταγράψετε τον τρόπο που οργανώνει το επιχείρημά του.
Μονάδες 10
Β2α. Με ποιες γλωσσικές επιλογές επιχειρεί η συντάκτρια του κειμένου 2 στην 8η παράγραφο ("Ταυτόχρονα...κάτι άλλο;") να προβληματίσει για την ποιότητα των influencers; Να καταγράψετε τρεις γλωσσικές επιλογές και να τεκμηριώσετε την απάντησή σας.
Μονάδες 10
Β2β. Στην 9η παράγραφο του κειμένου 2 ("Θέλει...επίπονη") η συντάκτρια εναλλάσσει τα ρηματικά πρόσωπα (α, β, γ). Να εξηγήσετε τους λόγους που κάνει αυτή την εναλλαγή.
Μονάδες 10
Β3. Να σχολιάσετε την επικοινωνιακή αποτελεσματικότητα του τίτλου του κειμένου 1.
Μονάδες 10
Γ. Να αναπτύξετε το κεντρικό, κατά τη γνώμη σας, θέμα του κειμένου 3, τεκμηριώνοντας την ερμηνευτική σας προσέγγιση με τρεις κειμενικούς δείκτες (150-200 λέξεις).
Μονάδες 15
Δ. Τα κείμενα που σας δόθηκαν δημοσιεύτηκαν στο ιστολόγιο του σχολείου σας και προκάλεσαν συζήτηση στην τάξη σας. Συμμετέχετε στη συζήτηση αυτή με μία ομιλία, στην οποία παρουσιάζετε τις αρνητικές πτυχές που έχει η ανάδειξη «influencers» από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καθώς και την προσωπική σας στάση απέναντι στα πρόσωπα αυτά.
Μονάδες 30
Περισσότερα κριτήρια αξιολόγησης εδώ.
Επιμέλεια: Αποστόλης Ζυμβραγάκης, φιλόλογος - M.Ed. ειδικός παιδαγωγός, συγγραφέας.
