Ένας άνθρωπος περπατούσε στα σοκάκια μιας επαρχιακής πόλης. Είχε χρόνο στη διάθεσή του και κοντοστεκόταν λίγο μπροστά σε κάθε βιτρίνα, σε κάθε κατάστημα, σε κάθε πλατεία.
Στρίβοντας σε μια γωνία βρέθηκε άξαφνα μπροστά σ’ ένα ταπεινό κατάστημα με λευκή την ταμπέλα του.
Περίεργος, πλησίασε στη βιτρίνα και κόλλησε το πρόσωπο στο σκούρο κρύσταλλο, μήπως καταφέρει να διακρίνει κάτι στο εσωτερικό…
Το μόνο που φαινόταν ήταν ένα αναλόγιο που στήριζε μια χειρόγραφη ταμπελίτσα.
Ήταν μια παράξενη επιγραφή: "Το μαγαζί της αλήθειας".
Ο άνθρωπος ξαφνιάστηκε και σκέφτηκε ότι, πράγματι, ήταν ένα ευφάνταστο όνομα καταστήματος, όμως, του ήταν αδύνατον να φανταστεί τι πουλούσε. Μπήκε μέσα, πλησίασε τη δεσποινίδα που στεκόταν στον πρώτο πάγκο και ρώτησε:
"Συγγνώμη. Εδώ είναι το μαγαζί της αλήθειας;"
"Μάλιστα κύριε. Τι λογής αλήθεια θέλετε; Αλήθεια μερική, αλήθεια σχετική, αλήθεια στατιστική, πλήρη αλήθεια;"
Πράγματι, πουλούσαν αλήθεια.
Ποτέ δεν είχε φανταστεί ότι κάτι τέτοιο ήταν δυνατόν. Να πηγαίνεις σ’ ένα μέρος και να αγοράζεις αλήθεια… Ήταν υπέροχο! "Θέλω πλήρη αλήθεια" αποκρίθηκε αταλάντευτα.
Είμαι τόσο απαυδισμένος από τα ψέματα και τα πλαστά λόγια, σκέφτηκε. "Δε θέλω άλλες γενικεύσεις, ούτε δικαιολογίες, δε θέλω απάτες, ούτε κοροϊδίες."
"Θέλω την απόλυτη αλήθεια!" διόρθωσε.
"Συγγνώμη… αλλά ξέρετε την τιμή;"
"Όχι, ποια είναι;" αποκρίθηκε αφηρημένα, γιατί στην πραγματικότητα ήξερε ότι θα πλήρωνε όσο-όσο για να έχει όλη την αλήθεια.
"Κοιτάξτε, όταν θα πάρετε όλη την αλήθεια" είπε η πωλήτρια, "το πιθανότερο είναι πως θα χάσετε για πολύ καιρό τον ύπνο σας."
Ένα ρίγος διέτρεξε τη ραχοκοκαλιά του κι έμεινε αρκετή ώρα σκεπτικός. Δε φανταζόταν ότι το κόστος θα ήταν τόσο υψηλό.
"Ευ… ευχαριστώ… Και με συγχωρείτε…" ψέλλισε τελικά, προτού φύγει από το κατάστημα με το βλέμμα στο πάτωμα.
Ένιωσε λίγο θλιμμένος όταν συνειδητοποίησε ότι δεν ήταν ακόμα έτοιμος για να δεχτεί την απόλυτη αλήθεια, ότι είχε ακόμα ανάγκη από ορισμένα ψέματα για να βρίσκει ανάπαυση, από ορισμένους μύθους και εξιδανικεύσεις για να μπορεί να κρύβεται.
Ήθελε κάποιες δικαιολογίες για να μην έχει να αντιμετωπίσει τον ίδιο του τον εαυτό…
"Ίσως αργότερα" σκέφτηκε, προσπαθώντας να απαλύνει την ντροπή που ένιωθε για τη δειλία του.
Έτσι φερόμαστε μερικές φορές. Τρέχουμε μακριά από αυτό που ξέρουμε πως είναι η αλήθεια.
Το σκάμε για να ηρεμήσουμε, για να μην ενεργήσουμε, μόνο και μόνο για να μην αντιμετωπίσουμε αυτό που μας πονάει ή για να υποβαθμίσουμε την ανικανότητά μας να δεχτούμε τις αντιφάσεις.
Είναι, πράγματι, πιο εύκολο να σπάσουμε τον καθρέφτη και να ξεχάσουμε την ασχήμια, παρά να δεχτούμε ότι μοιάζουμε με την ανεπιθύμητη εικόνα που μας αντανακλά.
Χόρχε Μπουκάι, Από την άγνοια στη σοφία