Η οινοχόη του Διπύλου
Η οινοχόη του Διπύλου που φιλοξενείται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, στην Αθήνα, φέρει την αρχαιότερη ελληνική επιγραφή μετά τις μυκηναϊκές πινακίδες. Βρέθηκε στον αρχαιολογικό χώρο του Διπύλου.
Η οινοχόη είναι διακοσμημένη με αγγειογραφία που εικονίζει μια φόρμιγγα. Αρχίζοντας αριστερά από την λαβή φέρει την εξής επιγραφή:(ΗΟΣΝΥΝΟΡΧΕΣΤΟΝΠΑΝΤΟΝΑΤΑΛΟΤΑΤΑΠΑΙΖΕΙΤΟΤΟΔΕΚΛΜΙΝ - ὃς νῦν | ὀρχη|στῶν πάν|των ἀτα|λώτατα | παίζει τῶ τόδε ...), που σημαίνει σήμερα, ότι «την κανάτα αυτή θα την πάρει ο χορευτής που θα χορέψει πιο χαριτωμένα». Ήταν δηλαδή έπαθλο χορευτικών αγώνων.
Η ανάγνωση και ερμηνεία της επιγραφής απασχολεί επιγραφικούς και φιλολόγους από το 1880.
Το αγγείο χρονολογείται στα 740 π.Χ. Η επιγραφή είναι χαραγμένη λίγο μετά από το ψήσιμο του αγγείου. Είναι ιστορικής σημασίας διότι καινοτομεί ως προς τα γράμματα. Το Χ πρωτοεμφανίζεται στο ελληνικό αλφάβητο, μαζί με το Φ και Ψ που είναι άγνωστα στο φοινικικό αλφάβητο. Το Η και το Ω αποδίδονται ως Ε και Ο.
Το κύπελλο του Νέστορος
Το κύπελλο του Νέστορος Bρέθηκε σε τάφο στις Πιθηκούσσες (αρχαία ελληνική αποικία που ίδρυσαν οι Ευβοείς το 740 π.Χ., σημερινή Ίσκια) και ένα από τα πρώτα δείγματα γραφής στο ελληνικό αλφάβητο.
Πρόκειται για μία από τις πιο παλιές επιγραφές που έχουμε στη διάθεσή μας. Είναι γραμμένη βουστροφηδόν, οι λέξεις χωρίζονται και αποτελείται από τρεις στίχους. Ο πρώτος στίχος είναι σε ιαμβικό τρίμετρο, ενώ οι στίχοι 2 και 3 είναι σε δακτυλικά εξάμετρα.
ΝΕΣΤΟΡΟΣ : Ε…: ΕΥΠΟΤ[ΟΝ] : ΠΟΤΕΡΙΟ[Ν] |
Μεταγραφή |
Απόδοση |
Εάν αφαιρέσουμε από την επιγραφή του κυπέλλου μερικά θραύσματα που χάθηκαν, τότε το κείμενο αναφέρεται στον Νέστορα που περιγράφει ο Όμηρος στην Ιλιάδα, ραψωδία Λ v. 632
| ΙΛΙΑΣ - ραψ Λ | Απόδοση |
|---|---|
| «τοῖσι δὲ τεῦχε κυκειῶ ἐϋπλόκαμος Ἑκαμήδη, 625 τὴν ἄρετ' ἐκ Τενέδοιο γέρων, ὅτε πέρσεν Ἀχιλλεύς, | Τότε η Εκαμήδη η καλοπλέξουδη πιοτό τους ετοιμάζει.625 |
Σήμερα το Κύπελλo του Νέστορος φυλάσσεται στο Museo Archeologico di Pitecusa στην Ίσκια.