ΚΕΙΜΕΝΟ 1
Η βία κατά των γυναικών δεν αντιμετωπίζεται με
ευχολόγια
Από την κακοποίηση μέσα στην οικογένεια μέχρι το βιασμό σε μια σουίτα
ξενοδοχείου, το νήμα είναι κοινό: η βία κατά των γυναικών.
Όχι η βία γενικά. Η βία κατά των γυναικών. Η βία που ασκούν άντρες σε βάρος
των γυναικών. Η βία που ασκούν άντρες σε βάρος γυναικών, επειδή πιστεύουν ότι ο
άντρας έχει δικαίωμα να αποφασίζει αυτός τι θέλει μια γυναίκα. Και υπάρχουν
πολλοί άντρες που πιστεύουν ότι έχουν δικαίωμα αυτοί να αποφασίζουν τι θέλει
μια γυναίκα.
Γιατί η κοινωνία μας εξακολουθεί να τους διαπαιδαγωγεί έτσι. Στην
οικογένεια, στο σχολείο, στα μέσα ενημέρωσης. Και γιατί μέχρι τώρα ήξεραν ότι
μπορούσαν να μένουν ατιμώρητοι. Γιατί οι διωκτικές αρχές θα προσπερνούσαν τις
καταγγελίες που γίνονταν για την ενδοοικογενειακή βία. Γιατί οι ποινικές
διερευνήσεις βιασμών ισοδυναμούσαν με δεύτερο βιασμό του θύματος. Γιατί θα
κυριαρχούσε η αντίληψη ότι «τον προκάλεσε».
Έτσι φτάσαμε να μετράμε κάθε χρόνο γυναικοκτονίες, πολύ περισσότερους
τραυματισμούς, και μεγάλο αριθμό βιασμών, οι περισσότεροι εκ των οποίων δεν
φτάνουν καν στη δικαιοσύνη. Αυτή είναι η πραγματικότητα και πρέπει να την
κοιτάξουμε κατάματα.
Εάν δεν υπάρξει μια πραγματική και βαθιά «πολιτιστική επανάσταση» στις
αντιλήψεις του ανδρικού πληθυσμού της χώρας για τους έμφυλους ρόλους, έτσι ώστε
να ξεριζωθούν πατριαρχικές αντιλήψεις, τότε θα συνεχίσουμε να μετράμε
περιστατικά βίας.
Και εάν δεν υπάρξει μια πραγματική τομή στην τωρινή συνθήκη ατιμωρησίας,
εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου που ήδη είναι σε ισχύ και αλλαγή του τρόπου που
αντιλαμβάνονται αυτά τα αδικήματα οι διωκτικές αρχές, τότε θα συνεχίσουμε να
μετράμε θύματα.
Μόνο με αυτούς τους τρόπους θα μπορέσει να εμπεδωθεί ως πραγματικό βίωμα
και όχι ως απλή διακήρυξη η απλή αρχή ότι «το σεξ χωρίς συναίνεση είναι
βιασμός», ότι «όχι σημαίνει όχι», ότι φράσεις όπως «ήταν προκλητική» απλώς δεν
πρέπει να ακουστούν ξανά ποτέ, ότι η βία δεν μπορεί να αποτελεί, με κανέναν
τρόπο, τμήμα της «οικογενειακής ζωής» και ότι δεν υπάρχουν «εγκλήματα πάθους»
παρά μόνο βάναυσες γυναικοκτονίες. Και τότε τα πράγματα θα γίνουν κάπως
καλύτερα…
Λευτέρης Χαραλαμπόπουλος, "Το Βήμα",
17/01/2022.
ΚΕΙΜΕΝΟ 2
Σεξουαλική αγωγή
Σκόρπιες σκέψεις και διάσπαρτες απορίες για το lifestyle των ερωτικών περιπτύξεων που αφορούν το #Μetoo και άτομα της μιντιακής σφαίρας προσγειώνονται καθημερινά στις ζωές μας. Με το ιδιωτικό των ηδονών και των απολαύσεων ολοένα να εκπίπτει σε «δημοσιογραφικού ενδιαφέροντος» υλικό. Με τους θεατές, ακροατές, χρήστες social media να εθίζονται σε ανοίκειο μπανιστήρι μίας κατάπτυστης πορνογραφίας. Τελεία και ο νοών/νοήσασα, νοείτω.
Ομως τόσος λόγος για το σεξ έχει και συνέπειες. Μήπως να δούμε ότι η ερωτική συμπεριφορά ακολουθεί τις «διδαχές» των στερεοτυπικών σκηνών από ταινίες πορνό που σκηνοθέτησαν λευκοί μεσήλικες άνδρες και τις οποίες οι θεατές τους μιμούνται ασύστολα; Σε αυτά τα κλισέ του κυριαρχικού αρσενικού με ασίγαστη ορμή στη γενετήσια περιοχή του, να προσθέσουμε την αμφιλεγόμενη συναισθηματική ωριμότητά τους μέσω του υμνολόγιου για sex drugs & rock n’ roll των golden boys που προώθησαν εγχώρια ανδρικά περιοδικά και ταινίες του Χόλιγουντ;
Οι άκαμπτοι κανόνες φύλου έχουν επιβληθεί από την πατριαρχία: τα Αλφα θηλυκά θέλουν Αλφα αρσενικά, θα παραδεχτεί με ειλικρίνεια η νεαρή φιλόσοφος Αμια Σρινιβάσαν, καθηγήτρια κοινωνικής και πολιτικής θεωρίας στο All Souls College της Οξφόρδης. Η Σρινιβάσαν είναι ήδη περίπτωση από μόνη της. Πρόκειται για το νεαρότερο άτομο, την πρώτη γυναίκα, αλλά και το πρώτο μη λευκό άτομο που κατέχει τη συγκεκριμένη έδρα στην Οξφόρδη. Με τα δοκίμιά της στο βιβλίο της «The right to sex» προσφέρει μία άλλη ματιά στην πολιτική κριτική της επιθυμίας θίγοντας θέματα σχετικά με την πορνογραφία, το σεξ και τη συναίνεση, την απελευθέρωση των γυναικών, την εργασία στον χώρο του σεξ, τις σχέσεις μαθητών – καθηγητών, τη σχέση του βιασμού και της φυλετικής καταπίεσης.
Εκείνη λοιπόν θα επισημάνει πως για λόγους καλής πολιτικής, αντιμετωπίζουμε τις προτιμήσεις των άλλων «ως ιερές: δικαίως είμαστε επιφυλακτικοί σχετικά με το τι θέλουν πραγματικά οι άνθρωποι ή τι θα ήθελε κάποια εξιδανικευμένη εκδοχή τους. Και μετά εμφανίζεται ο αυταρχισμός. Αυτό ισχύει, κυρίως, στο σεξ, όπου οι επικλήσεις πραγματικών ή ιδανικών επιθυμιών έχουν χρησιμοποιηθεί από καιρό ως κάλυψη για τον βιασμό γυναικών και ομοφυλόφιλων ανδρών. Αλλά το γεγονός είναι ότι οι σεξουαλικές μας προτιμήσεις μπορούν και αλλάζουν, μερικές φορές υπό τη λειτουργία της δικής μας θέλησης – όχι αυτόματα, αλλά ούτε και απίθανα».
Έφη Φαλίδα, in.gr, 20/01/2022
ΚΕΙΜΕΝΟ 3
ΟΧΙ
Λάθος αρχίζει η αλφαβήτα
με Α, Β, Γ.
Με Ο, Χ, Ι έπρεπε
να έχουμε σαν βασική αρχή
το ΟΧΙ τι σημαίνει.
Αποστόλης Ζυμβραγάκης
ΘΕΜΑΤΑ
Α. Να αποδώσετε συνοπτικά τις τρεις τελευταίες παραγράφους του κειμένου 1 ("Εάν δεν υπάρξει...καλύτερα") σε 50-60 λέξεις.
Μονάδες 15
Β1α. Να σχολιάσετε τον τίτλο του κειμένου 1 ως προς τη σχέση του με το περιεχόμενο του κειμένου.
Μονάδες 5
Β1β. Στη δεύτερη παράγραφο του κειμένου 1 ("Όχι η βία...γυναίκα") ο συντάκτης επιλέγει ως εκφραστικό μέσο τις επαναλήψεις. Να τις εντοπίσετε και να δικαιολογήσετε τους λόγους της επιλογής τους.
Μονάδες 5
Β2α. Να σχολιάσετε τη λειτουργία των ερωτημάτων στη δεύτερη παράγραφο του κειμένου 2 ("Όμως...Χόλιγουντ")
Μονάδες 5
Β2β. Γιατί η αρθρογράφος του κειμένου 2 επικαλείται τη φιλόσοφο "Άμια Σρινιβάσαν". Να δικαιολογήσετε την αναφορά στα λόγια της ("ως ιερές...απίθανα").
Μονάδες 5
Β3α.Να σχολιάσετε την εναλλαγή του α' πληθυντικού ρηματικού προσώπου και του γ' ρηματικού προσώπου στην τελευταία παράγραφο του κειμένου 2 ("Εκείνη...απίθανα").
Μονάδες 5
Β3β. Να βρείτε το σημείο σύγκλισης των κειμένων 1 και 2 και να το αναπτύξετε σε μία παράγραφο 80-90 λέξεων.
Μονάδες 5
Γ. Ποιο είναι κατά τη γνώμη σας το θέμα του κειμένου 3; Να γράψετε ένα ερμηνευτικό σχόλιο 150-200 λέξεων στο οποίο να αναπτύσσεται και η προσωπική σας τοποθέτηση.
Μονάδες 15
Δ. Οι αυξανόμενοι βιασμοί των γυναικών έχουν προκαλέσει την έντονη ανησυχία της εκπαιδευτικής κοινότητας. Σε μία ημερίδα που διοργανώνει το σχολείο σου, αναφέρεσαι στους τρόπους με τους οποίους μπορεί να αντιμετωπιστεί η σεξουαλική κακοποίηση (350-400 λέξεις).
Μονάδες 30
Περισσότερα κριτήρια αξιολόγησης εδώ.
Επιμέλεια: Αποστόλης Ζυμβραγάκης, φιλόλογος - M.Ed. ειδικός παιδαγωγός, συγγραφέας.
