Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ, διεθνώς ADHD: Attention Deficit Hyperactivity Disorder) είναι μια από τις συχνότερες νευροαναπτυξιακές διαταραχές παγκοσμίως. Εμφανίζεται ως δυσκολία στη διατήρηση εστιασμένης προσοχής ή/και υπερκινητική -παρορμητική συμπεριφορά σε βαθμό ασύμβατο με το αναπτυξιακό στάδιο του παιδιού. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι εμφανή από την προσχολική ηλικία. Η διάγνωση και η κατάλληλη αντιμετώπιση εξαρτώνται από την ηλικία παραπομπής του ατόμου. Έτσι μπορεί να υπάρχει ελλιπής διάγνωση και θεραπεία ακόμη και σε ενήλικες.
Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) αποτελεί το συχνότερο πρόβλημα μάθησης και συμπεριφοράς της παιδικής ηλικίας. Παρουσιάζεται στο 5-7% των παιδιών παγκοσμίως και στις περισσότερες περιπτώσεις σημαντικά ελλείμματα παραμένουν στην εφηβεία και στην ενήλικη ζωή.
Η έγκαιρη αναγνώριση και αντιμετώπιση της ΔΕΠΥ είναι απαραίτητη για την πρόληψη των μακροχρόνιων επιδράσεων στην καθημερινή λειτουργικότητα και προσαρμογή των πασχόντων ατόμων στο σχολικό, οικογενειακό, επαγγελματικό και κοινωνικό περιβάλλον.
Υπάρχουν τρία κύρια συμπτώματα που καθορίζουν την Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ): η απροσεξία, η υπερκινητικότητα και η παρορμητικότητα. Τα συμπτώματα είναι αρκετά σοβαρά, ώστε να επηρεάζουν τη συμπεριφορά του παιδιού σε κοινωνικές καταστάσεις και στο σχολείο.
Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της ΔΕΠΥ αυξάνει την πιθανότητα μακροπρόθεσμης επιτυχούς θεραπείας για τα παιδιά με την διαταραχή. Μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπιστεί η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας, επειδή πολλά από τα συμπτώματά της θεωρούνται “αναμενόμενες συμπεριφορές” σε όλα τα παιδιά.
Στο βίντεο που ακολουθεί, θα δείτε ένα μοναδικό πείραμα. Η ψυχολόγος που ηγείται του πειράματος βάζει απέναντί της σε μια καρέκλα πολυθρόνα δύο παιδιά και απευθύνει στο καθένα ξεχωριστά τις ίδιες ακριβώς ερωτήσεις. Το ένα παιδί έχει διαγνωστεί με ΔΕΠΥ, ενώ το άλλο όχι.
Το βίντεο-παράδειγμα
Δείτε τις αντιδράσεις των δύο παιδιών, προσέξτε τις απαντήσεις τους και τον τρόπο που τις εκφέρουν (τόνος φωνής, αμεσότητα, διστακτικότητα κλπ) και προσπαθήστε να βρείτε ποιο από τα δύο παιδιά έχει Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας.
Τα παιδιά με ΔΕΠΥ εκδηλώνουν πολλές φορές συμπτώματα και από άλλες ψυχικές διαταραχές, όπως κατάθλιψη, άγχος και αντιθετική αρνητική διαταραχή. Επίσης, συχνά επιδεικνύουν χαμηλό επίπεδο αυτοπεποίθησης και μειωμένες κοινωνικές δεξιότητες. Πολλές φορές πέφτουν θύματα εκφοβισμού (bullying) στο σχολικό περιβάλλον και συμπεριλαμβάνονται πιο δύσκολα από τους συνομίληκούς τους σε κοινωνικές δραστηριότητες.
Τα παιδιά με ΔΕΠΥ είναι το ίδιο ευφυή και δημιουργικά παιδιά με τα άλλα παιδιά, αλλά συχνά οι γονείς πιστεύουν ότι η συμπεριφορά τους είναι “περίεργη” και “αλλοπρόσαλλη”. Αυτό είναι λάθος. Σε κάθε περίπτωση μην βγάζετε ποτέ μόνοι σας ένα τέτοιο βιαστικό συμπέρασμα. Αν υπάρχει κάτι που δεν καταλαβαίνετε στην συμπεριφορά του παιδιού, συμβουλευτείτε έναν εξειδικευμένο γιατρό. Τόσο η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας, όσο και ο αυτισμός, είναι διαταραχές που μπορεί να μην γίνουν εύκολα αντιληπτές από κάποιον που δεν ξέρει τι συμπτώματα παρουσιάζουν.