Σας φαίνονται ακαταλαβίστικα και ασυνάρτητα τα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς;
Αυτό είναι φυσιολογικό, καθώς επί της ουσίας τα κάλαντα αυτά είναι ένα περίτεχνο μπλέξιμο θρησκευτικών και κεκαλυμμένων ερωτικών στίχων. Πιο συγκεκριμένα, τα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς ήταν μια καλή ευκαιρία για τους νεαρούς άνδρες της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας να μπουν στα σπίτια των κοριτσιών που ποθούσαν και να τους εκφράσουν τον ερωτικό τους πόθο. Έτσι, ανάμεσα στους θρησκευτικούς στίχους που ήταν αφιερωμένοι στην αρχή του έτους, στον Χριστό και στον Άγιο Βασίλη έκρυβαν ερωτικά λογάκια που ήταν αφιερωμένα στο κορίτσι. Μάλιστα, όλο αυτό το μπλέξιμο το έκαναν για να εκφράσουν τον έρωτά τους, αλλά να μην «καρφωθούν».
Ωστόσο, αν απομονώσουμε τους στίχους που είναι αφιερωμένοι στο κορίτσι έχουμε το απόλυτο ερωτικό νόημα:
Ψηλή μου δεντρολιβανιά = κορίτσι ψηλό σαν δεντρολιβανιά
Εκκλησιά με τ’ άγιο θόλος = κορίτσι ψηλό σαν θόλος εκκλησίας
Και δε μας καταδέχεται = κορίτσι που δε μας καταδέχεται
Συ ‘σαι αρχόντισσα κυρία = εσύ είσαι αρχόντισσα κυρία
Ζαχαροκάντιο ζυμωτή = κορίτσι φτιαγμένο από ζάχαρη
ζαχαροκάλαμου
Δες και με το παλικάρι = δες κι εμένα το παλικάρι
Έτσι, μέσα στους θρησκευτικούς στίχους κρύβεται το εξής ερωτικό τραγούδι:
Κορίτσι ψηλό σαν δεντρολιβανιά, ψηλό σαν θόλος εκκλησίας, που δε μας καταδέχεται γιατί είσαι αρχόντισσα κυρία, φτιαγμένη από ζάχαρη ζαχαροκάλαμου, δες κι εμένα το παλικάρι.
Αποστόλης Ζυμβραγάκης, Φιλόλογος-M.Ed.
Περισσότερα εκπαιδευτικά βίντεο εδώ.