Κείμενο 1
Η Δημοκρατία δεν είναι μόνο ένα πολίτευμα, είναι αξία
Η Δημοκρατία, που θεμελιώνεται στην αρχή της λαϊκής κυριαρχίας, είναι το πολίτευμα του σεβασμού, της διαφορετικότητας, της ισότητας, της αξιοκρατίας, της ελεύθερης και άφοβης βούλησης και έκφρασης, της ευνομίας, της δικαιοσύνης, του κοινωνικού συμφέροντος και της συνεργασίας. Είναι το πολίτευμα που θέτει τον κάθε άνθρωπο υπεύθυνο για την εφαρμογή του και την προστασία του και είναι το πιο ανθρώπινο. Είναι το πολίτευμα που δεν αφήνει κανένα χώρο στα αδιέξοδα, στο μίσος, στο διχασμό και στην υποτίμηση της ανθρώπινης αξίας.
Η Ελλάδα, η «γενέτειρα» της Δημοκρατίας, την περίοδο της Χούντας τη στερήθηκε και οι Έλληνες ξέρουν καλά τι θα πει να μην έχουν Δημοκρατία. Η Ελλάδα είναι μια χώρα που πληγώθηκε από τον απολυταρχισμό, το διχασμό και τη μισαλλοδοξία και οι Έλληνες μέτρησαν απώλειες και έχουν πολλές πικρές θύμησες από τις σκοτεινές εποχές του παρελθόντος.
Ωστόσο, η Ελλάδα αυτή η πληγωμένη χώρα έκανε μια αξιοθαύμαστη μετάβαση από τη Δικτατορία στη Δημοκρατία και σημείωσε μια εντυπωσιακή πορεία, με ένα λαό έτοιμο να αναλάβει τις ευθύνες που του αναλογούσαν, να προστατεύσει το πολίτευμά του παντί τρόπω και να μην επιτρέψει σε κανέναν από εδώ και στο εξής να το προσβάλλει και να το σφετεριστεί. Αξίζει να τονιστεί ότι παρά τα σημαντικά λάθη που μπορεί να σημειώθηκαν μετά τη Μεταπολίτευση, η Δημοκρατία λειτούργησε ως σύστημα διακυβέρνησης, λειτούργησε στην πράξη και αυτή ήταν, είναι και θα είναι η «γοητεία» της ότι επιτρέπει τα λάθη και ότι μπορούν να διορθωθούν στο πλαίσιο της, γιατί είναι ένα πολίτευμα δράσης και μόνο όποιος δρα μπορεί να κάνει και λάθη.
Πρέπει να θυμόμαστε ότι η Δημοκρατία δεν ήταν ούτε είναι δεδομένη και αυτονόητη, αλλά κερδήθηκε με αγώνες, θυσίες και μεγάλη προσπάθεια για να λειτουργήσει ουσιαστικά κατ' εφαρμογή και όχι κατ' επίφαση. Γι'αυτό και είναι θλιβερό, όταν μερίδα πολιτών και ιδίως νέων ανθρώπων αμφισβητεί την αξία της Δημοκρατίας, εξαιτίας της πολυεπίπεδης κρίσης που διανύουμε και των παθογενειών κοινωνίας και κράτους.
Είναι επιτακτικό αίτημα όλοι οι πολίτες και μάλιστα οι νέοι να πιστέψουμε στη συλλογική δύναμη. Η Δημοκρατία, ως ένα ζωντανό πολίτευμα που εξελίσσεται συνεχώς, προϋποθέτει την ενεργή συμμετοχή των πολιτών και τη συσπείρωση όλων στον κοινό σκοπό που είναι δεν είναι άλλος από το να γίνει σαφές χωρίς περιθώρια αμφιβολιών, ότι η Δημοκρατία δεν είναι απλά ένα σύστημα διακυβέρνησης, αλλά υπέρτατη αξία του ανθρώπου.
Είναι ευθύνη και χρέος όλων μας, ιδίως στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε ο διαρκής και αταλάντευτος αγώνας για να προασπίσουμε τη Δημοκρατία και να ριζώσει όλο και περισσότερο, όλο και πιο ουσιαστικά στον τόπο μας, σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, αλλά κυρίως να ριζώσει μέσα μας και να είναι αδιαπραγμάτευτη.
Στη Δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα, άλλωστε είναι περισσότερα αυτά που μας ενώνουν από αυτά που μας χωρίζουν. Ας μην ξεχνάμε ότι όπου ευδοκιμεί ό,τι εκφυλίζει τη Δημοκρατία και τους Δημοκρατικούς θεσμούς υφαρπάζονται «βίαια» και η τελευταία αξία και ελπίδα της κάθε κοινωνίας.
Συμφωνείς ή διαφωνείς; Χαίρομαι και για τα δύο, γιατί αυτό είναι η Δημοκρατία, η γιορτή της ελευθερίας σου, της ελευθερίας μου, της ελευθερίας όλων μας να διαφωνούμε και να συμφωνούμε για το πώς θα χτίσουμε ένα καλύτερο αύριο...και παραφράζοντας τον Ρήγα Φεραίο να θυμάσαι ότι όποιος συλλογάται δημοκρατικά, συλλογάται καλά.
[Φροσούλα Κίτσιου, lifo.gr]
Κείμενο 2
«Το πολίτευμά μας λέγεται Δημοκρατία, επειδή την εξουσία δεν την ασκούν λίγοι πολίτες, αλλά όλος ο λαός. Όλοι οι πολίτες είναι ίσοι μπροστά στον νόμο για τις ιδιωτικές τους διαφορές. Για τα δημόσια αξιώματα προτιμώνται εκείνοι που είναι ικανοί και τα αξίζουν και όχι εκείνοι που ανήκουν σε μια ορισμένη τάξη. Κανείς, αν τύχει και δεν έχει κοινωνική θέση ή αν είναι φτωχός, δεν εμποδίζεται γι’ αυτό να υπηρετήσει την πολιτεία, αν έχει κάτι άξιο να προσφέρει. Στη δημόσια ζωή μας είμαστε ελεύθεροι, αλλά και στις καθημερινές μας σχέσεις δεν υποβλέπομε ο ένας τον άλλο, δεν θυμώνουμε με τον γείτονά μας αν διασκεδάζει και δεν του δείχνουμε όψη πειραγμένου πού, αν ίσως δεν τον βλάπτει, όμως τον στενοχωρεί. Αν, ωστόσο, η αυστηρότητα λείπει από την καθημερινή μας ζωή, στα δημόσια πράγματα, από εσωτερικό σεβασμό, δεν παρανομούμε. Σεβόμαστε τους άρχοντες, πειθαρχούμε στους νόμους, και, μάλιστα, σε όσους έχουν γίνει για να προστατεύουν τους αδυνάτους και όσους που, αν και άγραφοι, είναι ντροπή να τους παραβαίνει κανείς.»
[Θουκυδίδη, Περικλέους Επιτάφιος, Κεφ. 37]
Κείμενο 3
Θέματα
Α. Να αποδώσεις συνοπτικά τα χαρακτηριστικά του δημοκρατικού πολιτεύματος, σύμφωνα με το κείμενο 2 σε 70-80 λέξεις.
Μονάδες 20
Β1. Να σχολιάσετε την αλληλουχία ανάμεσα στην δεύτερη και την τρίτη παράγραφο του κειμένου 1 ("Η Ελλάδα...λάθη").
Μονάδες 10
Β2α. Να σχολιάσετε τη λειτουργία του ερωτήματος στην τελευταία παράγραφο του κειμένου 1 ("Συμφωνείς ή διαφωνείς;").
Μονάδες 6
Β2β. Στην τελευταία παράγραφο του κειμένου 1 ("Συμφωνείς...κανείς") η συντάκτρια εναλλάσσει ποικίλα ρηματικά πρόσωπα. Να τα εντοπίσεις και να εξηγήσεις τη λειτουργία τους στο συγκεκριμένο απόσπασμα.
Μονάδες 9
Β3. "Η Δημοκρατία προϋποθέτει την ενεργή συμμετοχή των πολιτών και τη συσπείρωση όλων στον κοινό σκοπό". Να μετατρέψετε το υπογραμμισμένο ονοματικό σύνολο σε ρηματικό (5 μονάδες) και να καταγράψετε τις διαφορές στο επικοινωνιακό αποτέλεσμα (5 μονάδες).
Μονάδες 10
Γ. Ποιο είναι κατά τη γνώμη σας το μήνυμα που μεταδίδει το ποιητικό υποκείμενο στο κείμενο 3; Ποιες σκέψεις και συναισθήματα σας γεννιούνται; Να απαντήσετε αξιοποιώντας τουλάχιστον τρεις κειμενικούς δείκτες σε 150-200 λέξεις.
Μονάδες 15
Δ. "Στη Δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα". Με αφόρμηση τα κείμενα αναφοράς να καταγράψετε την προσωπική σας γνώμη σχετικά με την προσφορά της Δημοκρατίας στη ζωή των ανθρώπων. Πιστεύετε πως υπάρχουν αδιέξοδα; Αν ναι, πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν; Αν όχι, γιατί συμβαίνει αυτό; (350-400 λέξεις).
Μονάδες 30
Επιμέλεια: Αποστόλης Ζυμβραγάκης, φιλόλογος - M.Ed. ειδικός παιδαγωγός, συγγραφέας.
Αναζητήστε το βιβλίο του: Όλη η ύλη των Νέων Ελληνικών Γ' Λυκείου μέσα από 100+ ερωτήσεις και απαντήσεις, Αποστόλης Ζυμβραγάκης, εκδόσεις 24 γράμματα, ISBN: 978-618-201-134-8, μέσα από το οποίο μπορείτε να βρείτε οδηγίες για το πώς απαντιούνται τα συγκεκριμένα ερωτήματα.
Στο βιβλίο που κυκλοφορεί παρουσιάζεται με έναν ευρηματικό τρόπο όλη η ύλη των Νέων Ελληνικών Γ' Λυκείου (συνεξέταση γλώσσας και λογοτεχνίας) μέσα από 100+ ερωτήσεις και απαντήσεις.
Πρόκειται για έναν πλήρη οδηγό, στον οποίο θα βρείτε με σαφή και εύστοχο τρόπο απαντήσεις και οδηγίες για όλα τα πιθανά θέματα των πανελλαδικών εξετάσεων στο μάθημα των Νέων Ελληνικών, πρακτικό οδηγό για πετυχημένη περίληψη, πρακτικό οδηγό για πετυχημένο ερμηνευτικό σχόλιο λογοτεχνίας, πρακτικό οδηγό για πετυχημένη παραγωγή λόγου σε κάθε επικοινωνιακή περίσταση, καθώς και όλα τα νέα κριτήρια αξιολόγησης του ΙΕΠ με τις απαντήσεις τους.
Είναι σίγουρο πως αυτός ο πρακτικός οδηγός Νέων Ελληνικών θα γίνει ένα απαραίτητο εργαλείο για εκπαιδευτικούς και υποψήφιους πανελλαδικών εξετάσεων.
Βρείτε το βιβλίο στην "Πολιτεία" με έκπτωση: https://www.politeianet.gr/books/9786182011348-zumbragakis-apostolis-24-grammata-oli-i-uli-ton-neon-ellinikon-g-lukeiou-mesa-apo-100-erotiseis-kai-apantiseis-319288
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα: Ο Αποστόλης Ζυμβραγάκης είναι ένας από τους πλέον αναγνωρισμένους φιλολόγους της γενιάς του, δημιουργός του δημοφιλούς εκπαιδευτικού ιστολογίου "Ηλεκτρονική Διδασκαλία" (e-didaskalia.blogspot.gr), μέσα από το οποίο παρέχεται εκπαιδευτικό υλικό για όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες της χώρας. Όλη αυτή η γνώση πλέον συμπυκνώνεται σε έναν πλήρη και ταυτόχρονα πρακτικό οδηγό Νέων Ελληνικών -απαραίτητο μετά τις τελευταίες αλλαγές- για εκπαιδευτικούς και υποψήφιους πανελλαδικών εξετάσεων.
.png)