Γράφει ο Αποστόλης Ζυμβραγάκης *
Η έννοια της αθανασίας αποτελεί εδώ και πολύ καιρό ένα θέμα γοητείας και κερδοσκοπίας για την ανθρωπότητα. Ενώ οι σημαντικές πρόοδοι στην ιατρική επιστήμη και την τεχνολογία έχουν παρατείνει τη διάρκεια ζωής του ανθρώπου, το ερώτημα αν οι άνθρωποι θα μπορούσαν να γίνουν πραγματικά αθάνατοι παραμένει ένα πολύπλοκο και αμφιλεγόμενο ζήτημα. Σε αυτό το δοκίμιο, θα διερευνήσουμε τις δυνατότητες και τις προκλήσεις της ανθρώπινης αθανασίας.
Κατ' αρχάς, είναι σημαντικό να ορίσουμε τι εννοούμε με τον όρο αθανασία. Με την πιο κυριολεκτική της έννοια, η αθανασία θα απαιτούσε από ένα άτομο να μην βιώσει ποτέ τον θάνατο, τη φθορά ή τη γήρανση, πράγμα που σημαίνει ότι το σώμα και το μυαλό του θα έπρεπε να συνεχίσουν να λειτουργούν επ' αόριστον. Ενώ έχουν υπάρξει διάφορες θεωρίες και προτεινόμενες μέθοδοι για την επίτευξη της αθανασίας, όπως η κρυονική, η γενετική μηχανική και η τεχνολογία παράτασης της ζωής, καμία δεν έχει ακόμη αποδειχθεί επιτυχής για την επίτευξη πραγματικής αθανασίας.
Εξάλλου, υπάρχουν ηθικές και φιλοσοφικές εκτιμήσεις σχετικά με την έννοια της αθανασίας. Για παράδειγμα, η ικανότητα να ζει κανείς για πάντα θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιπτώσεις στους πόρους του πλανήτη, με έναν αθάνατο πληθυσμό να οδηγεί σε υπερπληθυσμό, εξάντληση των πόρων και περιβαλλοντική υποβάθμιση. Επιπλέον, η δυνατότητα της αθανασίας θα μπορούσε να επιδεινώσει τις κοινωνικές ανισότητες, καθώς μόνο οι πλούσιοι ή οι προνομιούχοι θα μπορούσαν να έχουν την οικονομική δυνατότητα ή την πρόσβαση σε μια τέτοια τεχνολογία. Οι ψυχολογικές επιπτώσεις της αθανασίας θα μπορούσαν επίσης να είναι σημαντικές, με την έλλειψη της αίσθησης της τελειότητας ή της ολοκλήρωσης να οδηγεί ενδεχομένως σε απώλεια του νοήματος και του σκοπού της ζωής.
Άλλωστε, οι βιολογικοί και φυσιολογικοί περιορισμοί των ανθρώπινων σωμάτων θα καθιστούσαν την πραγματική αθανασία εξαιρετικά δύσκολη να επιτευχθεί. Ενώ οι ιατρικές εξελίξεις έχουν επιτρέψει μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, η διαδικασία της γήρανσης και του θανάτου εξακολουθεί να αποτελεί φυσικό και αναπόφευκτο μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας. Τα σώματά μας είναι ευάλωτα σε μια σειρά ασθενειών και γενετικών μεταλλάξεων που περιορίζουν τις δυνατότητες αθανασίας.
Εν κατακλείδι, ενώ η ιδέα της αθανασίας είναι μια ενδιαφέρουσα και προκλητική ιδέα, παραμένει απίθανο οι άνθρωποι να γίνουν πραγματικά αθάνατοι. Οι προκλήσεις που παρουσιάζουν οι βιολογικοί περιορισμοί, οι ηθικοί προβληματισμοί και οι πιθανές ψυχολογικές επιπτώσεις της αθανασίας σημαίνουν ότι οποιαδήποτε προσπάθεια επίτευξης της αθανασίας θα απαιτούσε σημαντική έρευνα και καινοτομία για να ξεπεραστεί. Παρ' όλα αυτά, η συνεχής πρόοδος της ιατρικής επιστήμης και της τεχνολογίας σημαίνει ότι η ανθρώπινη διάρκεια ζωής είναι πιθανό να συνεχίσει να αυξάνεται και μαζί με αυτήν, η δυνατότητα των ατόμων να ζουν περισσότερο και υγιέστερα.
* Αποστόλης Ζυμβραγάκης, Φιλόλογος - M.Ed. Ειδικός Παιδαγωγός