Γράφει ο Αποστόλης Ζυμβραγάκης *
Η διατήρηση της εμπιστοσύνης του κοινού στη δημοκρατία καθίσταται δυνατή χάρη στον ζωτικό ρόλο που διαδραματίζει η δημοσιογραφία. Είναι ευθύνη των δημοσιογράφων να παρέχουν στους πολίτες ακριβείς, αμερόληπτες πληροφορίες, ώστε να μπορούν να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις. Ωστόσο, μπορεί να υπάρξουν σοβαρές επιπτώσεις για τους πολίτες, όταν τα μέσα ενημέρωσης αποφασίζουν να αποκρύψουν κυβερνητικές ανεπάρκειες, να μην ασκούν έλεγχο στην κρατική εξουσία και να εργάζονται για ειδικά συμφέροντα.
Η αποκάλυψη των ελλείψεων της κυβέρνησης είναι ένα από τα σημαντικότερα καθήκοντα των δημοσιογράφων. Είναι ευθύνη των δημοσιογράφων να ελέγχουν την εξουσία και να καθιστούν υπεύθυνους τους κυβερνώντες, όταν αποτυγχάνουν να παρέχουν στους πολίτες βασικές ανέσεις, όπως οι κατάλληλες υποδομές. Οι δημοσιογράφοι που αποτυγχάνουν να το πετύχουν αυτό, απογοητεύουν τους πολίτες και δίνουν στους κυβερνητικούς αξιωματούχους την ευκαιρία να διαιωνίζουν την αδιαφορία και την ανεπάρκειά τους. Έτσι, οι πολίτες μπορεί να υποστούν τραυματισμούς ή ακόμη και θάνατο ως αποτέλεσμα της ανεπαρκούς δημόσιας υποδομής.
Επιπλέον, είναι καθήκον των δημοσιογράφων να απαιτούν λογοδοσία από τους ανθρώπους σε θέσεις εξουσίας. Αυτό σημαίνει ότι εκτός από το να αναφέρουν τι συμβαίνει, πρέπει επίσης να εξετάζουν την κατάσταση και να εντοπίζουν τυχόν παραπτώματα. Όταν οι δημοσιογράφοι δεν το κάνουν αυτό, η κρατική εξουσία αφήνεται να λειτουργεί ανεξέλεγκτα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε κατάχρηση εξουσίας και διαφθορά. Οι πολίτες μπορεί να υποφέρουν από σημαντικές επιπτώσεις, όπως άδικη μεταχείριση, απώλεια δικαιωμάτων ή ακόμη και θάνατο.
Επίσης, οι δημοσιογράφοι πρέπει να διατηρούν την αντικειμενικότητα και την ανεξαρτησία τους κατά τη σύνταξη των ρεπορτάζ. Χάνουν την αξιοπιστία και την ακεραιότητά τους, όταν ενεργούν προς την εξυπηρέτηση ειδικών συμφερόντων. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της εμπιστοσύνης του κοινού στα μέσα ενημέρωσης, γεγονός που μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στη δημοκρατία. Οι δημοσιογράφοι δεν ενεργούν προς το δημόσιο συμφέρον, όταν εκπροσωπούν ειδικά συμφέροντα. Αντιθέτως, βλάπτουν το κοινό, το οποίο βασίζεται στα μέσα ενημέρωσης για την παροχή πραγματικών και αμερόληπτων πληροφοριών.
Συνοψίζοντας, οι δημοσιογράφοι είναι σημαντικά μέλη της κοινωνίας. Είναι υπεύθυνοι για την αποκάλυψη της κυβερνητικής ανεπάρκειας, την απόδοση ευθυνών σε άτομα που κατέχουν θέσεις εξουσίας και την παροχή στο ευρύ κοινό αληθινών και αντικειμενικών πληροφοριών. Όταν δεν το κάνουν, οι επιπτώσεις είναι βαρυσήμαντες για τους ίδιους τους πολίτες. Οι δημοσιογράφοι πρέπει να διατηρούν την ανεξαρτησία, την αντικειμενικότητα και την αφοσίωσή τους στο κοινό που υπηρετούν. Τότε μπορούν να επιτελέσουν το καθήκον τους απέναντι στην κοινωνία και να εγγυηθούν ότι όσοι βρίσκονται σε θέσεις εξουσίας θα είναι υπεύθυνοι για τις πράξεις τους.
* Αποστόλης Ζυμβραγάκης, Φιλόλογος - M.Ed. Ειδικός Παιδαγωγός.
Περισσότερα ενδιαφέροντα κείμενα εδώ.