Δραματική έκρηξη της έντασης μεταξύ του επικεφαλής της Wager, Γεβγένι Πριγκόζιν και του ρωσικού αμυντικού κατεστημένου σημειώθηκε την Παρασκευή. Ο επικεφαλής της εταιρείας μισθοφόρων υποσχέθηκε να τιμωρήσει τους Ρώσους στρατιωτικούς ηγέτες, λέγοντας ότι ο υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σόιγκου ενορχήστρωσε μια επίθεση με πυραύλους που σκότωσε «τεράστιους» αριθμούς μαχητών του. Το Κρεμλίνο απάντησε γρήγορα, αρνούμενο την επίθεση και κατηγορώντας τον Πριγκόζιν για ανταρσία.
Σύμφωνα με το Bloomberg, η εσωτερική σύγκρουση είναι η μεγαλύτερη δοκιμασία για την εξουσία του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν από τότε που έστειλε στρατεύματα στην Ουκρανία, πριν από 16 μήνες. Σε μια ένα σύντομο διάγγελμά του προς τους Ρώσος, το Σάββατο, ο Πούτιν χαρακτήρισε την εξέγερση των δυνάμεων της Wagner και του ηγέτη της σαν «προδοσία» και υποσχέθηκε σκληρή τιμωρία.
Τι είναι το Wagner Group;
Ο οργανισμός που ιδρύθηκε από τον Πριγκόζιν το 2014 είχε στο αποκορύφωμά του περίπου 50.000 μισθοφόρους -πολλοί από τους οποίους ήταν πρώην κρατούμενοι— που πολεμούσαν στην Ουκρανία. Οι ΗΠΑ χαρακτήρισαν την Wagner ως διεθνική εγκληματική οργάνωση νωρίτερα μέσα στο έτος, ενώ η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Ιαπωνία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ευρωπαϊκή Ένωση της έχουν επιβάλει κυρώσεις. Η ομάδα δραστηριοποιείται εδώ και χρόνια σε πεδία μάχης στη Μέση Ανατολή, την Αφρική και τη Λατινική Αμερική, όπου κατηγορείται ότι διαπράττει εκτεταμένες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η Wagner λειτουργεί κάτω από ένα θολό νομικό καθεστώς και οι μισθοφόροι είναι τεχνικά παράνομοι στη Ρωσία. Η ομάδα λειτουργεί ανεξάρτητα από τις επίσημες ένοπλες δυνάμεις της Ρωσίας και πρόσφατα απέρριψε τις απαιτήσεις της Μόσχας να υπογράψουν οι στρατιώτες της επίσημες συμβάσεις με τον στρατό.
Ποιος είναι ο Πριγκόζιν και ποια είναι η σχέση του με τον Πούτιν;
Ο 62χρονος Γεβγένι Προγκόζιν είναι ένας Ρώσος επιχειρηματίας και πρώην κατάδικος. Τον αποκαλούν και «σεφ του Πούτιν» λόγω των συμβάσεων των εταιρειών εστίασής του με το Κρεμλίνο και των μακροχρόνιων δεσμών του με τον πρόεδρο. Σύμφωνα με τις αμερικανικές αρχές, ήλεγχε μια «φάρμα τρολ», γνωστή ως Internet Research Agency, η οποία παρενέβη στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ το 2016. Το 2022, ο Πριγκόζιν επιβεβαίωσε ότι δημιούργησε την Wagner, παρότι για χρόνια αρνούνταν ότι έχει οποιαδήποτε σχέση με την ομάδα.
Θεωρείται εδώ και καιρό άνθρωπος-δεξί χέρι του Πούτιν, όμως οι εντάσεις με την στρατιωτική ηγεσία της Ρωσίας όλο και μεγαλώνουν, καθώς αυξάνονται οι απώλειες ανάμεσα στους στρατιώτες της Wagner. Ο Πριγκόζιν κατηγορούσε επί μήνες το υπουργείο Άμυνας ότι δεν υποστήριξε επαρκώς τις δυνάμεις του, συχνά με βίντεο που δημοσιεύονταν στα social media. Τον Μάιο, απείλησε να αποσύρει τα στρατεύματά του από την επιχείρηση εάν δεν λάμβαναν προμήθειες – ειδικά πυρομαχικά – αλλά αργότερα υποχώρησε.
Γιατί εμπλέκεται η Wagner στην εισβολή του Πούτιν;
Ο Πούτιν έχει εκτιμήσει τη βοήθεια της Wagner. Μόλις αυτόν τον μήνα, ο Ρώσος πρόεδρος αναγνώρισε ότι οι ρωσικές δυνάμεις που πολεμούν στην Ουκρανία δεν διαθέτουν επαρκή προηγμένο οπλισμό, παρά τον τριπλασιασμό της παραγωγής όπλων. Η Ρωσία έχει υποστεί μεγάλες απώλειες στρατιωτών, πολλοί από τους οποίους είναι ελάχιστα εκπαιδευμένοι και συχνά ανεπαρκώς οπλισμένοι, αν και ο ακριβής αριθμός των θυμάτων για τους 16 μήνες της εισβολής είναι ασαφής. Οι δυνάμεις της Wagner έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη χερσαία επίθεση της Ρωσίας. Η Wagner πήρε τον έλεγχο της πόλης Μπαχμούτ της ανατολικής Ουκρανίας τον Μάιο, μετά από περισσότερες από 220 ημέρες μαχών.
Ποια είναι η επόμενη κίνηση της Wagner;
Αργά την Παρασκευή, ο Πριγκόζιν κατηγόρησε το ρωσικό υπουργείο Άμυνας για επίθεση με πυραύλους σε στρατόπεδο προσωπικού της Wagner. Σε ένα ηχητικό μήνυμα που δημοσιεύτηκε αργότερα, είπε ότι 25.000 από τους άνδρες του ήταν έτοιμοι να «δώσουν τέλος σε αυτό το χάος» και να συγκρουστούν με τον ρωσικό στρατό, εάν αντιμετωπίσουν αντίσταση. Ο αρχηγός των μισθοφόρων είπε ότι αυτός και οι μαχητές του είχαν εισέλθει στο Ροστόφ-ον-Ντον, μια πόλη στη νότια Ρωσία κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία, που αποτελεί στρατηγική στρατιωτική βάση διοίκησης.
Πώς αντέδρασε η Ρωσία;
Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας αρνήθηκε ότι οι δυνάμεις του επιτέθηκαν στις δυνάμεις της Wagner. Οι εισαγγελείς άνοιξαν γρήγορα μια ποινική έρευνα εναντίον του Πριγκόζιν, βάσει των νόμων που απαγορεύουν την «ένοπλη ανταρσία» και η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας είπε ότι επιδιώκει να τον συλλάβει, ενώ έκανε έκκληση στα στρατεύματά του να μην υπακούουν σε «εγκληματικές εντολές».
Ποια είναι η αντίδραση από το εξωτερικό;
Μέχρι στιγμής, οι ξένες χώρες τηρούν στάση αναμονής. Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είπε ότι το θέμα είναι «ένα εσωτερικό ζήτημα της Ρωσίας», το οποίο παρακολουθείται προσεκτικά. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν ενημερώθηκε για την κατάσταση, ενώ στην Ουάσιγκτον παρακολουθούν στενά αυτό που χαρακτηρίζουν σαν μια σημαντική εσωτερική σύγκρουση μεταξύ των ρωσικών δυνάμεων.
Τι σημαίνει αυτό για τον Πούτιν;
Η διαμάχη είναι εξαιρετικά επιζήμια, πολιτικά, για το καθεστώς του Πούτιν, όπως λέει στο Bloomberg ο Μάθιου Σάσεξ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Γκρίφιθ στην Αυστραλία. Αυτό είναι πιθανό να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην πολεμική προσπάθεια, η οποία στηρίχθηκε στην προπαγάνδα για να ενισχύσει την υποστήριξη για την εισβολή. «Θα πλήξει το ηθικό των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων και θα πλήξει το ηθικό της Wagner», είπε ο καθηγητής, προσθέτοντας ότι εάν ο Πριγκόζιν επιχειρήσει οποιαδήποτε πορεία προς την Μόσχα και αποτύχει, «θα υπάρξουν τεράστιες εκκαθαρίσεις μέσα στον ρωσικό στρατό, εναντίον εκείνων που είναι ύποπτοι για συμπάθεια προς την Wagner». Το υπουργείο Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου δήλωσε ότι η κρίση αυτή «αντιπροσωπεύει την πιο σημαντική πρόκληση για το ρωσικό κράτος τον τελευταίο καιρό».
moneyreview.gr