Μερικά παιδιά προβληματίζουν έντονα τους γονείς τους και τους δασκάλους τους, γιατί ενώ φαίνονται έξυπνα, δεν τα πάνε καλά με τα μαθήματά τους. Σιγά σιγά, αν οι δυσκολίες αυτές δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα και σωστά, χάνουν την αυτοεκτίμησή τους, μειώνεται το αυτοσυναίσθημά τους και, μερικές φορές, όταν δέχονται πίεση από το σχολείο και τους γονείς τους καταφεύγουν σε μηχανισμούς άμυνας, προσπαθώντας να αποφύγουν τις σχολικές τους εργασίες.
Παράλληλα, προσπαθώντας να αντισταθμίσουν τις δυσκολίες τους, αναπτύσσουν ποικίλα συμπεριφορικά πρότυπα.
Υπάρχουν σημάδια και χαρακτηριστικά σημεία σε κάθε ηλικία που μπορούν να υποψιάσουν τους γονείς ότι το παιδί τους μπορεί να έρθει αντιμέτωπο στη σχολική του ζωή με δυσκολίες στη μάθηση. Παρά το γεγονός ότι η διάγνωση μαθησιακών δυσκολιών γίνεται σε μεγαλύτερη ηλικία, ο έγκαιρος εντοπισμός και η παροχή κατάλληλης και σωστής βοήθειας μπορεί να βοηθήσει σημαντικά το παιδί να ανταπεξέλθει στις σχολικές απαιτήσεις με μικρότερο κόστος. Ενδεικτικά αναφέρονται κάποια από τα σημάδια που μπορούμε να εντοπίσουμε στην προσχολική ηλικία.
Ηλικιακή ομάδα 3-5 ετών:
- Δυσκολεύεται να απομνημονεύσει ποιήματα ή τραγουδάκια.
- Υπάρχει καθυστέρηση στην ομιλία και δυσκολία στην προφορά λέξεων, που επιμένουν με την πάροδο του χρόνου.
- Συγχέει λέξεις που έχουν ακουστικές ομοιότητες.
- Αδιαφορεί για δραστηριότητες που απαιτούν ακουστική κατανόηση και συζήτηση.
- Δυσκολεύεται στη χρήση λέξεων που δηλώνουν κατεύθυνση στο χώρο.
- Δυσκολεύεται να ακολουθήσει και να εκτελέσει εντολές.
- Δυσκολεύεται να αναγνωρίσει και να ονοματίσει γνωστά αντικείμενα.
- Μειωμένη ικανότητα μίμησης.
- Δυσκολεύεται να μείνει συγκεντρωμένο για μεγάλο χρονικό διάστημα.
- Δυσκολεύεται να μάθει νέα πράγματα, όπως χρώματα, σχήματα, αριθμούς, λέξεις, ημέρες.
- Δυσκολεύεται να ανακαλέσει προσωπικές πληροφορίες.
- Δυσκολεύεται να κατηγοριοποιήσει και να αναγνωρίσει κατηγορίες αντικειμένων.
- Χαμηλή μνημονική ικανότητα.
- Δυσκολεύεται να ανακαλέσει και να αφηγηθεί μια ιστορία ή την καθημερινότητα του.
Κάποια από αυτά τα σημάδια σε παιδιά ηλικίας 5-7 ετών είναι τα εξής:
- Δυσκολεύεται να προφέρει λέξεις και οι προτάσεις του δεν έχουν σωστή σύνταξη.
- Δυσκολεύεται να αναγνωρίσει το αρχικό ή το τελικό φώνημα λέξεων.
- Δυσκολεύεται να αναγνωρίσει γράμματα και να αποδώσει το σωστό φώνημα σε κάθε γράμμα.
- Δυσκολεύεται στην ανάγνωση, στην ορθογραφία και στην αντιγραφή.
- Χάνει εύκολα πράγματα ή τα ξεχνάει.
- Δυσκολεύεται να γράψει γράμματα και κάνει λάθη στη φορά αυτών.
- Κάνει αντιστροφές γραμμάτων και αριθμών.
- Δυσκολεύεται να επαναλάβει πολυσύλλαβες λέξεις, σύνθετες προτάσεις ή μια σειρά αριθμών.
- Όταν διαβάζει πολλές φορές διαβάζει διαφορετική λέξη από αυτήν που βλέπει κατά συμπερασμό.
- Δυσκολεύεται να κατανοήσει ιστορίες με διαδοχική σειρά γεγονότων.
- Δυσκολεύεται σε παιχνίδια που απαιτούν ακολουθία ή αντιστοιχία.
- Δείχνει να μην προσέχει όταν του μιλούν και δεν επιδεικνύει ενδιαφέρον στο να ακούει ιστορίες.
- Δεν καταλαβαίνει στο έπακρον επεξηγήσεις που του δίνονται.
- Είναι απρόθυμο να παρακολουθήσει σχολικά μαθήματα και να μελετήσει.
- Αναπτυξιακά ορόσημα που αναμένεται να έχουν κατακτηθεί σε προηγούμενη ηλικία.
Γράφει η Παναγιώτα Μακρή
Ψυχολόγος, MSc in Child Development