Γράφει ο Αποστόλης Ζυμβραγάκης, M.Ed. Φιλόλογος
Σύνοψη:
Η διδασκαλία της γλώσσας στο σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα
πρέπει να εξελιχθεί, με στόχο την ενσωμάτωση της γλώσσας στην καθημερινή ζωή
των παιδιών. Αυτή η πρόταση αποσκοπεί στην παρακίνηση της πρακτικής εφαρμογής
της γλώσσας μέσω ποικίλων δραστηριοτήτων, όπως η παραγωγή λόγου για podcast,
για βίντεο στο YouTube βίντεο, για ιστολόγια, για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης,
για τις ομιλίες και για τα παιχνίδια ρόλων. Ο στόχος είναι να βοηθήσει τα
παιδιά να κατανοήσουν τη σημασία της γλώσσας σε όλους τους τομείς της ζωής τους
και να βελτιώσουν τις γλωσσικές τους δεξιότητες.
Η αναγκαιότητα της αλλαγής στη διδασκαλία της
Γλώσσας:
Η ενσωμάτωση της γλώσσας στην καθημερινότητα των παιδιών με
πρακτικό τρόπο αποτελεί αναγκαιότητα για αρκετούς σημαντικούς λόγους:
Σύγχρονες δεξιότητες: Στον αιώνα μας, η ικανότητα να
επικοινωνεί κανείς αποτελεί βασική δεξιότητα. Οι νέες γενιές πρέπει να
εξοικειώνονται με τη χρήση της γλώσσας σε πρακτικές καθημερινές καταστάσεις,
συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών πλατφορμών.
Επίκαιρη εκπαίδευση:
Η εκπαίδευση πρέπει να είναι επίκαιρη και να
αντικατοπτρίζει τις ανάγκες της κοινωνίας. Η παραγωγή περιεχομένου γίνεται
ολοένα και πιο σημαντική στην καθημερινή ζωή, και τα παιδιά πρέπει να είναι
εξοικειωμένα με αυτήν.
Διαφοροποιημένη διδασκαλία:
Κάθε μαθητής έχει διαφορετικά ενδιαφέροντα και δυνατότητες.
Η διδασκαλία που επικεντρώνεται στην πρακτική εφαρμογή της γλώσσας επιτρέπει
στους εκπαιδευτικούς να προσαρμόσουν την εκπαίδευση στις ανάγκες των μαθητών.
Αυξημένη συμμετοχή:
Η δημιουργία περιεχομένου όπως podcast, βίντεο και άρθρα
ενθαρρύνει τα παιδιά να συμμετέχουν περισσότερο στη διαδικασία διδασκαλίας,
αυξάνοντας την ενεργό συμμετοχή και την εκφραστικότητά τους.
Ενίσχυση δεξιοτήτων:
Η πρακτική εφαρμογή της γλώσσας βελτιώνει τις προφορικές
και γραπτές δεξιότητες των μαθητών.
Η αλλαγή στη διδασκαλία της γλώσσας για να ενσωματώνεται
στην καθημερινότητα των παιδιών δεν ανταποκρίνεται απλώς στις ανάγκες της
εποχής μας, αλλά ενισχύει τις γλωσσικές, επικοινωνιακές και δημιουργικές
ικανότητες των μαθητών, προετοιμάζοντάς τα για επιτυχημένη ενσωμάτωση στη
σύγχρονη κοινωνία.
Το αδιέξοδο της παραδοσιακής και παρωχημένης
διδασκαλίας και η ανάγκη για γλωσσική καλλιέργεια:
Η παραδοσιακή διδασκαλία της γλώσσας, που επικεντρώνεται
κυρίως στη μνημονευτική εκμάθηση, την ανάλυση γραμματικών κανόνων και την
εκμάθηση βημάτων για σύνταξη, έχει φτάσει σε αδιέξοδο που δεν ευνοεί τη
γλωσσική καλλιέργεια των μαθητών. Εδώ παρουσιάζονται τα βασικά προβλήματα αυτής
της παραδοσιακής προσέγγισης και γιατί απαιτείται αλλαγή:
Έλλειψη συναίσθησης για πρακτική χρήση:
Η παραδοσιακή διδασκαλία αντιμετωπίζει τη γλώσσα ως μια
συλλογή αφηρημένων ή και συγκεκριμένων κανόνων και δομών, ενώ δεν εστιάζει στην
πρακτική εφαρμογή της στην πραγματική ζωή.
Έλλειψη ενδιαφέροντος:
Η μνημονευτική διδασκαλία μπορεί να γίνει βαρετή και
αδιάφορη για τους μαθητές, με αποτέλεσμα να μην ενθαρρύνεται η ενεργή συμμετοχή
και η δημιουργικότητά τους
Περιορισμένη εφαρμογή:
Οι μαθητές συχνά βρίσκουν δύσκολο να εφαρμόσουν τις
γλωσσικές γνώσεις που αποκτούν στην πραγματική ζωή, καθώς η διδασκαλία
επικεντρώνεται σε συγκεκριμένα παραδείγματα και ασκήσεις.
Ελλιπής γλωσσική καλλιέργεια:
Οι μαθητές δεν αναπτύσσουν τη δυνατότητα να επικοινωνούν
αποτελεσματικά, να σκέφτονται δημιουργικά και να εκφράζουν ιδέες με ευκολία.
Η αλλαγή προς μια πρακτική και ενσωματωμένη διδασκαλία της
γλώσσας επιτρέπει την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων. Ενθαρρύνει τη
συμμετοχή των μαθητών, τη δημιουργία περιεχομένου και την πρακτική εφαρμογή της
γλώσσας σε πραγματικές καταστάσεις. Κατά συνέπεια, προάγει τη γλωσσική
καλλιέργεια και εξοπλίζει τους μαθητές με δεξιότητες που θα τους ωφελήσουν σε
όλους τους τομείς της ζωής τους.
Στόχοι της νέας προσέγγισης της γλωσσικής
διδασκαλίας:
·
Ενίσχυση της γλωσσικής ικανότητας των παιδιών
μέσω πρακτικής εφαρμογής.
·
Ενθάρρυνση της δημιουργικότητας, της
αυτοέκφρασης και της επικοινωνιακής ικανότητας.
·
Κατανόηση της σημασίας της γλώσσας σε διάφορες
καθημερινές καταστάσεις.
Διαδικασία:
Παραγωγή podcast και youtube βίντεο:
Οι μαθητές θα διδαχθούν πώς να σχεδιάζουν και να
δημιουργούν περιεχόμενο για podcast και youtube βίντεο.
Θα επιλέγουν θέματα που τους ενδιαφέρουν και θα εκφράζουν
τις απόψεις τους σε προφορική μορφή.
Θα εκπαιδευτούν στη σωστή χρήση της γλώσσας, της προφορικής
επικοινωνίας και της επεξεργασίας πολυμέσων.
Κείμενα για τα προσωπικά τους προφίλ στα μέσα
κοινωνικής δικτύωσης:
Οι μαθητές θα διδαχθούν πώς να χρησιμοποιούν τη γλώσσα για
να κάνουν μια προσωπική παρουσίαση, για να προωθήσουν κάποια ιδέας, ή να
εκφράσουν τις απόψεις τους στα σύγχρονα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Θα καθορίζουν τον σκοπό της δημοσίευσής τους, εάν πρόκειται
για ατομική προσωπική παρουσίαση, προώθηση κάποιας ιδέας, ή έκφραση απόψεων.
Θα μάθουν να επιλέγουν τον κατάλληλο τόνο και στυλ για το
κείμενό τους, λαμβάνοντας υπόψη το κοινό τους και τον σκοπό της δημοσίευσης.
Συγγραφή ιστολογίων και άρθρων:
Οι μαθητές θα δημιουργήσουν προσωπικά ιστολόγια και θα
γράφουν άρθρα για θέματα που τους αφορούν.
Θα αναπτύξουν τη γραπτή εκφραστική τους ικανότητα και τη
δυνατότητα σύνθεσης ενδιαφέροντος περιεχομένου.
Ομιλίες και παιχνίδια ρόλων:
Οι μαθητές θα παρασκευάζουν ομιλίες για σημαντικές
εκδηλώσεις, όπως σχολικές εκδηλώσεις και διαγωνισμούς.
Θα συμμετέχουν σε παιχνίδια ρόλων, ενθαρρύνοντας την
προφορική επικοινωνία και την ικανότητα ανάλυσης θεμάτων.
Δημιουργία δικών τους βιβλίων:
Οι μαθητές θα γράψουν και θα εικονογραφήσουν τα δικά τους
βιβλία σε θέματα που τους ενδιαφέρουν.
Αυτή η διαδικασία θα τους βοηθήσει να κατανοήσουν τη
σημασία της σύνθεσης και της δομής στη γραπτή γλώσσα.
Ανατροφοδότηση:
Η ανατροφοδότηση αποτελεί κρίσιμο στοιχείο της νέας
προσέγγισης διδασκαλίας της γλώσσας. Η αξιολόγηση των προϊόντων και των
επιδόσεων των μαθητών, καθώς και η παροχή συνεχούς ανατροφοδότησης, βοηθά στη
βελτίωση της διαδικασίας διδασκαλίας και την επίτευξη των εκπαιδευτικών στόχων.
Εδώ παρουσιάζονται στοιχεία σχετικά με την ανατροφοδότηση:
Αξιολόγηση των προϊόντων:
Οι εκπαιδευτικοί θα αξιολογούν τα προϊόντα που παράγουν οι
μαθητές, όπως τα podcast, τα άρθρα, τα βίντεο, και τα βιβλία.
Η αξιολόγηση θα βασίζεται σε κριτήρια όπως η ποιότητα της
γραπτής ή προφορικής έκφρασης, η καλλιτεχνική προσέγγιση, η συνοχή και η
οργάνωση του περιεχομένου.
Συνεχής παρακολούθηση:
Οι εκπαιδευτικοί θα παρακολουθούν συνεχώς την πρόοδο των
μαθητών στη διαδικασία παραγωγής περιεχομένου.
Αυτό θα τους επιτρέπει να προσφέρουν άμεση ανατροφοδότηση
και κατευθυντική υποστήριξη όταν χρειάζεται.
Ατομική ανατροφοδότηση:
Κάθε μαθητής θα λαμβάνει ατομική ανατροφοδότηση σχετικά με
την επίδοσή του και τον τρόπο βελτίωσης των γλωσσικών του δεξιοτήτων.
Οι εκπαιδευτικοί θα αναγνωρίζουν τις ισχυρές πλευρές κάθε
μαθητή και θα προωθούν την αυτο-αξιολόγηση.
Συνεδρίες αξιολόγησης:
Θα διοργανώνονται συνεδρίες αξιολόγησης, στις οποίες οι
μαθητές θα παρουσιάζουν τα έργα τους και θα λαμβάνουν ανατροφοδότηση από τους
συμμαθητές τους και τους εκπαιδευτικούς.
Αυτή η διαδικασία θα ενισχύσει την κριτική σκέψη και την
ικανότητα ανάλυσης.
Μέσω της ανατροφοδότησης, οι μαθητές θα ενθαρρύνονται να
βελτιώσουν τις γλωσσικές τους δεξιότητες και να αναπτύξουν τη δική τους φωνή,
αξιοποιώντας με τον κατάλληλο τρόπο τους γλωσσικούς μηχανισμούς στην
καθημερινότητά του. Ταυτόχρονα θα αξιολογούνται με εποικοδομητικό και ποιοτικό
τρόπο.
Ενσωμάτωση στο πρόγραμμα διδασκαλίας:
Η ενσωμάτωση της νέας προσέγγισης διδασκαλίας της γλώσσας
με πρακτικό τρόπο στο πρόγραμμα διδασκαλίας του σχολείου απαιτεί συντονισμένες
προσπάθειες από τους εκπαιδευτικούς και το σχολικό περιβάλλον. Εδώ
παρουσιάζονται στοιχεία σχετικά με την ενσωμάτωση:
Σχεδιασμός προγράμματος διδασκαλίας:
Οι εκπαιδευτικοί θα σχεδιάσουν ένα πρόγραμμα διδασκαλίας
που περιλαμβάνει τις δραστηριότητες παραγωγής λόγου, όπως παραγωγή podcast,
YouTube βίντεο, κειμένων σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, άρθρων, ομιλιών και
παιχνιδιών ρόλων.
Το πρόγραμμα θα καλύπτει θεματικές ενότητες που σχετίζονται
με το εκπαιδευτικό περιβάλλον και τις ενδιαφέρουσες για τα παιδιά τομές.
Ενσωμάτωση στο σύνολο του προγράμματος:
Οι δραστηριότητες παραγωγής λόγου θα ενσωματωθούν στο
σύνολο του προγράμματος διδασκαλίας, δίνοντας τη δυνατότητα στα παιδιά να
εφαρμόσουν τις γλωσσικές τους δεξιότητες σε διάφορες περιστάσεις.
Συνεργασία και ενθάρρυνση:
Οι εκπαιδευτικοί θα ενθαρρύνουν τη συνεργασία ανάμεσα στους
μαθητές, καθώς η δημιουργία περιεχομένου μπορεί να είναι ομαδική διαδικασία.
Θα ενθαρρύνουν τα παιδιά να μοιράζονται ιδέες και να
διεξάγουν κριτικές για τη βελτίωση των δημιουργιών τους.
Ευελιξία και προσαρμογή:
Το πρόγραμμα διδασκαλίας θα είναι ευέλικτο, επιτρέποντας
την προσαρμογή στις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των μαθητών.
Οι δραστηριότητες μπορούν να επεκταθούν ή να περιοριστούν
ανάλογα με την πρόοδο των μαθητών.
Εκπαίδευση εκπαιδευτικών:
Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να λάβουν επαρκή κατάρτιση για την
εφαρμογή της νέας προσέγγισης στη διδασκαλία της γλώσσας.
Εκπαιδευτικά σεμινάρια και προγράμματα κατάρτισης μπορούν
να ενισχύσουν την κατάρτιση των εκπαιδευτών.
Με τη συνεχή ενσωμάτωση της νέας προσέγγισης στο πρόγραμμα
διδασκαλίας, τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία να αναπτύξουν τις γλωσσικές τους
δεξιότητες με έναν τρόπο που ταιριάζει στις ανάγκες και τις προσδοκίες τους.
Συμπεράσματα για τη νέα πρόταση διδασκαλίας της
Γλώσσας:
Η νέα πρόταση διδασκαλίας της γλώσσας, που εστιάζει στην
πρακτική εφαρμογή και την ενσωμάτωση της γλώσσας στην καθημερινότητα των
παιδιών, αποτελεί μια πρωτοποριακή και πολλά υποσχόμενη προσέγγιση στον τρόπο
διδασκαλίας. Παραθέτοντας συμπεράσματα, μπορούμε να επισημάνουμε τα ακόλουθα:
Ενίσχυση της γλωσσικής επικοινωνίας:
Η πρόταση ενθαρρύνει την ανάπτυξη των γλωσσικών δεξιοτήτων
μέσω πρακτικών και διασκεδαστικών δραστηριοτήτων. Οι μαθητές αυάξνουν το
ενδιαφέρον και τη συμμετοχή τους στο γλωσσικό μάθημα και μαθαίνουν να
επικοινωνούν αποτελεσματικά σε πραγματικές καθημερινές καταστάσεις.
Ανάπτυξη δημιουργικότητας:
Η πρόταση δίνει στα παιδιά την ευκαιρία να εκφραστούν και
να αναπτύξουν τη δημιουργικότητά τους μέσω της συγγραφής, της παραγωγής
πολυμέσων και της παρουσίασης.
Σύνδεση με την πραγματικότητα:
Η γλώσσα δεν απομονώνεται από τον κόσμο των παιδιών, αλλά
ενσωματώνεται στην καθημερινή τους ζωή. Αυτός ο σύνδεσμος με το πραγματικό
κόσμο καθιστά τη γλώσσα πιο σημαντική και χρήσιμη για τα παιδιά.
Ανατροφοδότηση και αυτο-αξιολόγηση:
Η διαδικασία περιλαμβάνει ανατροφοδότηση που ενθαρρύνει
τους μαθητές να βελτιώνουν τις δεξιότητές τους και να αναπτύσσουν
αυτοαξιολόγηση.
Ενίσχυση της αυτοπεποίθησης:
Οι μαθητές αποκτούν αυξημένη αυτοπεποίθηση μέσω της
επιτυχημένης παραγωγής και παρουσίασης τους.
Εφαρμογή σε διάφορους τομείς και ανάπτυξη
δεξιοτήτων:
Η πρόταση μπορεί να εφαρμοστεί σε πολλούς τομείς, με
αποτέλεσμα να καλλιεργούνται πολλαπλές σύγχρονες δεξιότητες στους μαθητές του
αιώνα μας.
Ενίσχυση της γλωσσικής καλλιέργειας:
Η πρόταση βοηθά στην ανάπτυξη της γλωσσικής καλλιέργειας,
καθώς οι μαθητές μαθαίνουν να χρησιμοποιούν τη γλώσσα με ακρίβεια και την
προσαρμόζουν κατάλληλα ανάλογα με την περίσταση επικοινωνίας.
Συνολικά, η νέα πρόταση διδασκαλίας της γλώσσας προωθεί την
πρακτική εφαρμογή, τη δημιουργία και τη σημασία της γλώσσας στη ζωή των
παιδιών, προετοιμάζοντάς τα για επιτυχημένη επικοινωνία και ενσωμάτωση της
γλωσσικής καλλιέργειας σε όλους τους τομείς της καθημερινότητάς τους.
Αποστόλης Ζυμβραγάκης, M.Ed. Φιλόλογος