%20(1).png)
Α. Ο αγώνας κατά των αιρέσεων
Ερώτηση 1: Με ποιον τρόπο ο Χριστιανισμός αντιμετώπισε τις αιρέσεις;
- Απάντηση: Ο Χριστιανισμός, από την εποχή της αναγνώρισής του, αντιμετώπισε ποικίλες αιρέσεις, δηλαδή παρεκκλίσεις από την ορθή χριστιανική διδασκαλία, όπως αυτή διατυπώθηκε επίσημα από την Εκκλησία και το Κράτος μέσω των Οικουμενικών Συνόδων.
Ερώτηση 2: Πώς συνέβαλε το Κράτος στον αγώνα κατά των αιρέσεων;
- Απάντηση: Το Κράτος στήριξε την Εκκλησία ηθικά και υλικά, αλλά αναμείχθηκε και στις δογματικές διαμάχες, συνδυάζοντας θεολογικά προβλήματα με πολιτικές σκοπιμότητες.
Ερώτηση 3: Ποια αίρεση κυριάρχησε τον 4ο αιώνα και τι δίδασκε;
- Απάντηση: Η κυρίαρχη αίρεση του 4ου αιώνα ήταν ο Αρειανισμός, ο οποίος δίδασκε ότι ο Υιός είναι δημιούργημα του Πατρός, αμφισβητώντας τη θεότητά του.
Ερώτηση 4: Ποιες Οικουμενικές Σύνοδοι καταδίκασαν τον Αρειανισμό;
- Απάντηση: Ο Αρειανισμός καταδικάστηκε από την Α' Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας (325) και τη Β' Οικουμενική Σύνοδο της Κωνσταντινούπολης (381).
Ερώτηση 5: Ποιο ήταν το κεντρικό ζήτημα στις θεολογικές διαμάχες του 5ου αιώνα;
- Απάντηση: Οι θεολογικές διαμάχες του 5ου αιώνα αφορούσαν τη σχέση της θείας και της ανθρώπινης φύσης στο πρόσωπο του Χριστού.
Ερώτηση 6: Τι δίδασκε ο Νεστοριανισμός και πότε καταδικάστηκε;
- Απάντηση: Ο Νεστοριανισμός τόνιζε την υπεροχή της ανθρώπινης φύσης του Χριστού και καταδικάστηκε από την Γ' Οικουμενική Σύνοδο της Εφέσου (431).
Ερώτηση 7: Τι πρέσβευε ο Μονοφυσιτισμός και πώς αντιμετωπίστηκε;
- Απάντηση: Ο Μονοφυσιτισμός υποστήριζε ότι η θεία φύση απορρόφησε την ανθρώπινη στο πρόσωπο του Χριστού. Καταδικάστηκε από τη Δ' Οικουμενική Σύνοδο της Χαλκηδόνας (451), αλλά κυριάρχησε σε ανατολικές επαρχίες της αυτοκρατορίας.
Ερώτηση 8: Πώς η καταπίεση των Μονοφυσιτών συνέβαλε στις αραβικές κατακτήσεις;
- Απάντηση: Η καταπίεση των Μονοφυσιτών από τη βυζαντινή κυβέρνηση ώθησε τους Μονοφυσίτες να αποδεχτούν την κυριαρχία των Αράβων, διευκολύνοντας τις αραβικές κατακτήσεις (630-650).
Β. Μέτρα κατά της αρχαίας θρησκείας
Ερώτηση 1: Ποια ήταν η προσπάθεια του αυτοκράτορα Ιουλιανού σχετικά με την αρχαία θρησκεία;
- Απάντηση: Ο αυτοκράτορας Ιουλιανός (361-363) προσπάθησε να αναβιώσει τη λατρεία των θεών του Ολύμπου και να περιορίσει το δικαίωμα των χριστιανών να διδάσκουν σε μη χριστιανικά σχολεία, αλλά η προσπάθειά του απέτυχε.
Ερώτηση 2: Ποια ήταν τα αποτελέσματα των προσπαθειών του Ιουλιανού;
- Απάντηση: Οι ιδέες του Ιουλιανού κρίθηκαν ανεδαφικές για την εποχή του και η απόπειρά του να αναβιώσει την αρχαία θρησκεία απέτυχε.
Ερώτηση 3: Ποια ήταν η καθοριστική ενέργεια του αυτοκράτορα Θεοδοσίου Α΄ σχετικά με την αρχαία θρησκεία;
- Απάντηση: Ο Θεοδόσιος Α΄ (379-395) έδωσε το τελειωτικό πλήγμα στην αρχαία θρησκεία, κλείνοντας τους ναούς και τα μαντεία της και απαγορεύοντας τους Ολυμπιακούς Αγώνες και τα Ελευσίνια Μυστήρια (392-393 μ.Χ.).
Γ. Η σχέση Χριστιανισμού και Ελληνισμού: Από τη σύγκρουση στη σύνθεση
Ερώτηση 1: Τι συνέβη στα τέλη του 4ου και στις αρχές του 5ου αιώνα με τα μνημεία της αρχαίας θρησκείας;
- Απάντηση: Στα τέλη του 4ου και στις αρχές του 5ου αιώνα ξέσπασε κύμα βίας κατά των μνημείων της αρχαίας θρησκείας. Πλήθη φανατικών Χριστιανών κατέστρεφαν αρχαίους ναούς και αγάλματα, ενώ τα μετέτρεπαν και σε εκκλησίες.
Ερώτηση 2: Ποιο ήταν ένα από τα ανθρώπινα θύματα των διώξεων κατά των οπαδών της αρχαίας θρησκείας;
- Απάντηση: Ένα από τα θύματα ήταν η φιλόσοφος Υπατία από την Αλεξάνδρεια.
Ερώτηση 3: Ποια στάση υιοθέτησαν οι Μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας απέναντι στον Ελληνισμό;
- Απάντηση: Οι Μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας, όπως ο Μέγας Βασίλειος, ο Γρηγόριος Νύσσης, ο Γρηγόριος Ναζιανζηνός και ο Ιωάννης Χρυσόστομος, είχαν σπουδάσει στις σχολές του Ελληνισμού και, ενώ στράφηκαν κατά της αρχαίας θρησκείας, αξιοποίησαν την αρχαία ελληνική φιλοσοφία για τη διαμόρφωση του χριστιανικού δόγματος.
Ερώτηση 4: Ποιο ήταν το παράδειγμα που πρότεινε ο Μέγας Βασίλειος για τη χρήση των κλασικών κειμένων;
- Απάντηση: Ο Μέγας Βασίλειος πρότεινε την επιλεκτική αξιοποίηση των κλασικών κειμένων, όπως η μέλισσα που παίρνει από τα άνθη μόνο ό,τι χρειάζεται.
Ερώτηση 5: Πώς συνέβαλαν οι Πατέρες της Εκκλησίας στη σύνθεση Χριστιανισμού και Ελληνισμού;
- Απάντηση: Οι Πατέρες της Εκκλησίας διευκόλυναν τον διάλογο μεταξύ Χριστιανισμού και Ελληνισμού, οδηγώντας σε μια σύνθεση που αξιοποιούσε επιλεκτικά την αρχαία ελληνική φιλοσοφία για τη διαμόρφωση του χριστιανικού δόγματος και την αντιμετώπιση των αιρέσεων.