Εκπαιδευτικοί ετών 67 στην τάξη: Μια ωρολογιακή βόμβα στο ελληνικό σχολείο

Η γήρανση των εκπαιδευτικών στην Ελλάδα έχει φτάσει σε οριακό σημείο. Δείτε τα σοκαριστικά στατιστικά, τις επιπτώσεις στην τάξη και τις λύσεις που εφαρμόζουν άλλες χώρες για το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης.

---

Η εικόνα ενός εκπαιδευτικού στα 67 του χρόνια να προσπαθεί να συνδεθεί με μια τάξη γεμάτη εφήβους δεν είναι δυστοπικό σενάριο από το μέλλον. Είναι η σημερινή ελληνική πραγματικότητα. Η γήρανση του εκπαιδευτικού πληθυσμού δεν είναι απλώς ένα στατιστικό στοιχείο, αλλά μια ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια του εκπαιδευτικού συστήματος — μια χρόνια παθογένεια που κληροδότησαν τα μνημόνια, οι αλλαγές στο ασφαλιστικό και η δεκαετής απουσία μόνιμων διορισμών.

Η ακτινογραφία της γήρανσης: Οι αριθμοί που σοκάρουν

Τα επίσημα δεδομένα του Υπουργείου Παιδείας, μετά και τους τελευταίους διορισμούς του Αυγούστου 2024, αποκαλύπτουν μια πραγματικότητα που δεν μπορεί να αγνοηθεί:

• 2 στους 3 εκπαιδευτικούς (66,4%) στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι άνω των 50 ετών.
• 1 στους 5 (19,6%) έχει πατήσει τα 60 και οδεύει προς τα 67 (13.033 άτομα).
• Κάτω των 30 ετών είναι μόλις 118 άτομα σε σύνολο 66.447 — ένα απειροελάχιστο 0,2%!

Η ελληνική σχολική τάξη γερνάει επικίνδυνα και η ανανέωση του ανθρώπινου δυναμικού της μοιάζει με σταγόνα στον ωκεανό.

Το χάσμα γενεών στην τάξη: Από την παιδαγωγική ως το TikTok

Κανείς δεν αμφισβητεί την πολύτιμη εμπειρία και την αφοσίωση των παλαιότερων εκπαιδευτικών. Το ζήτημα δεν είναι η ηλικία ως αριθμός, αλλά οι τεράστιες απαιτήσεις της σύγχρονης εκπαίδευσης. Αναπόφευκτα, προκύπτουν κρίσιμα ερωτήματα:

• Ψηφιακό Χάσμα: Πόσο εύκολο είναι για έναν 67χρονο να συμβαδίσει με τον ψηφιακό καλπασμό της Gen Z, να ενσωματώσει νέα εργαλεία ή να κατανοήσει τους κώδικες επικοινωνίας των μαθητών του;
• Σωματική & Ψυχική Κόπωση: Η διδασκαλία απαιτεί ενέργεια, διαρκή εγρήγορση και ψυχική ανθεκτικότητα. Πώς επηρεάζει η φυσιολογική φθορά του χρόνου την παιδαγωγική αποτελεσματικότητα;
• Σύνδεση με το Σήμερα: Μπορεί ένας εκπαιδευτικός που πλησιάζει τη σύνταξη να αφουγκραστεί τις αγωνίες, τα ενδιαφέροντα και τον κόσμο των σημερινών εφήβων με την ίδια ευελιξία;

Τι κάνουν οι άλλες χώρες; Διεθνείς λύσεις στην επαγγελματική φθορά

Η Ελλάδα δεν είναι η μόνη χώρα που αντιμετωπίζει τη γήρανση των εκπαιδευτικών. Άλλες χώρες, όμως, αναγνωρίζουν την επαγγελματική εξουθένωση (burnout) του κλάδου και προσφέρουν λύσεις, αντί να εξωθούν τους ανθρώπους στα όριά τους.

Χώρα	Γενικό Όριο Συνταξιοδότησης	Ειδικές Ρυθμίσεις για Εκπαιδευτικούς
Γερμανία	65-67	Δυνατότητα πρόωρης εξόδου λόγω επαγγελματικής φθοράς (burnout).
Φινλανδία	63-65	Ελαφρύτερο διδακτικό ωράριο και συνεχιζόμενη επιμόρφωση στα τελευταία έτη.
Καναδάς	65	Προσφορά διοικητικών θέσεων ή ρόλων μεντόρων για τα τελευταία χρόνια υπηρεσίας.

Ευθύνη της πολιτείας, όχι του δασκάλου: Η ανάγκη για αξιοπρεπή έξοδο

Η παραμονή των εκπαιδευτικών στην τάξη μέχρι τα 67 δεν είναι δική τους επιλογή, αλλά αποτέλεσμα μιας αδιέξοδης πολιτικής. Αυτοί οι άνθρωποι, που υπηρέτησαν το δημόσιο σχολείο για δεκαετίες, δεν αξίζουν μια καταναγκαστική παραμονή μέχρι την τελευταία ημέρα. Αξίζουν μια αξιοπρεπή και τιμητική έξοδο.

Η αναζωογόνηση του εκπαιδευτικού σώματος με νέους διορισμούς και η θέσπιση ενός δικαιότερου ορίου συνταξιοδότησης δεν είναι πολυτέλεια. Είναι απόλυτη ανάγκη, τόσο για τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς που φτάνουν στα όριά τους, όσο και για τους μαθητές που δικαιούνται ένα σχολείο γεμάτο ενέργεια, καινοτομία και σύνδεση με το παρόν.