ΚΕΙΜΕΝΟ 1
Η αξία της γλωσσομάθειας στον σύγχρονο κόσμο
Η γλωσσομάθεια αποτελεί έναν από τους πιο πολύτιμους θησαυρούς που μπορεί να αποκτήσει ένας άνθρωπος σήμερα. Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, η γνώση περισσότερων γλωσσών δεν είναι απλώς ένα πλεονέκτημα, αλλά μια αναγκαιότητα που ανοίγει απεριόριστες δυνατότητες.
Πρωτίστως, η γλωσσομάθεια διευρύνει τους επαγγελματικούς ορίζοντες. Σε έναν κόσμο που οι επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται διεθνώς, οι πολύγλωσσοι επαγγελματίες έχουν σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Μπορούν να επικοινωνούν αποτελεσματικά με πελάτες και συνεργάτες από διαφορετικές χώρες, να συμμετέχουν σε διεθνή προγράμματα και να διεκδικούν θέσεις υψηλότερης ευθύνης.
Επιπλέον, η εκμάθηση γλωσσών ενισχύει τις γνωστικές ικανότητες. Έρευνες δείχνουν ότι οι πολύγλωσσοι άνθρωποι αναπτύσσουν καλύτερη μνήμη, ευελιξία σκέψης και ικανότητα επίλυσης προβλημάτων. Η εγκεφαλική δραστηριότητα που απαιτεί η διαχείριση πολλαπλών γλωσσικών συστημάτων λειτουργεί ως γυμναστική για το μυαλό.
Από πολιτισμική άποψη, κάθε γλώσσα αποτελεί πύλη σε έναν νέο κόσμο. Μέσα από τη γλώσσα κατανοούμε τον τρόπο σκέψης, τις παραδόσεις και τις αξίες άλλων λαών. Αυτή η διαπολιτισμική κατανόηση καλλιεργεί την ανοχή, την ενσυναίσθηση και την παγκόσμια συνείδηση.
Η τεχνολογία, αν και προσφέρει εργαλεία αυτόματης μετάφρασης, δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη βαθιά κατανόηση που προσφέρει η γλωσσομάθεια. Οι μοναδικές λέξεις και φράσεις κάθε γλώσσας που δεν μπορούν να μεταφραστούν, το χιούμορ, οι πολιτισμικές αναφορές και η συναισθηματική φόρτιση της γλώσσας παραμένουν προσιτά μόνο σε όσους την κατέχουν πραγματικά.
Τέλος, η γλωσσομάθεια εμπλουτίζει την προσωπική ζωή. Επιτρέπει τη γνωριμία με ανθρώπους από όλο τον κόσμο, τη μελέτη λογοτεχνίας στην πρωτότυπη μορφή της και την απόλαυση ταξιδιών με μεγαλύτερη εμβάθυνση.
Αποστόλης Ζυμβραγάκης, e-didaskalia.blogspot.com
ΚΕΙΜΕΝΟ 2
Πώς οι νέοι μπορούν να γίνουν γλωσσομαθείς;
Η εκμάθηση ξένων γλωσσών από νεαρή ηλικία αποτελεί επένδυση στο μέλλον. Ευτυχώς, οι σημερινοί νέοι έχουν στη διάθεσή τους περισσότερα εργαλεία και ευκαιρίες από ποτέ για να αναπτύξουν γλωσσικές δεξιότητες.
- Αξιοποίηση της τεχνολογίας: Οι εφαρμογές όπως Duolingo, Babbel και Memrise καθιστούν την εκμάθηση διασκεδαστική και προσιτή. Τα podcasts, τα YouTube κανάλια και οι online πλατφόρμες προσφέρουν πλούσιο περιεχόμενο για κάθε επίπεδο. Οι νέοι μπορούν να μάθουν παίζοντας videogames τη γλώσσα-στόχο ή παρακολουθώντας σειρές με υπότιτλους.
- Καθημερινή εμβάθυνση: Η αλλαγή της γλώσσας στο κινητό, η παρακολούθηση ταινιών χωρίς μεταφρασμένους υπότιτλους και η ακρόαση μουσικής στη γλώσσα-στόχο δημιουργούν φυσικό περιβάλλον εκμάθησης. Το διάβασμα βιβλίων, άρθρων και αναρτήσεων social media σε άλλη γλώσσα-στόχο ενισχύει το λεξιλόγιο.
- Κοινωνική αλληλεπίδραση: Η συμμετοχή σε γλωσσικά φόρουμ, στα οποίαοι νέοι διδάσκουν τη μητρική τους γλώσσα και μαθαίνουν μια ξένη, είναι εξαιρετικά αποτελεσματική. Οι online κοινότητες όπως HelloTalk και Tandem συνδέουν νέους από όλο τον κόσμο.
- Δομημένη μάθηση: Τα φροντιστήρια, τα πιστοποιητικά γλωσσομάθειας (Cambridge, IELTS, DELE) και τα προγράμματα ανταλλαγής φοιτητών παρέχουν στέρεο θεμέλιο εκμάθησης ξένων γλωσσών. Πολλά σχολεία προσφέρουν πλέον διγλωσσικά προγράμματα.
- Πολιτισμική εξερεύνηση: Η συμμετοχή σε πολιτιστικές εκδηλώσεις, η μαγειρική παραδοσιακών φαγητών ακολουθώντας τη συνταγή στη γλώσσα-στόχο, ένα ταξίδι στη χώρα όπου θα ομιλείται αποκλειστικά η οικεία γλώσσα και η γνωριμία με την ιστορία της καθιστούν τη γλώσσα ζωντανή και ενδιαφέρουσα.
- Συνέπεια και υπομονή: Το κλειδί είναι η καθημερινή πρακτική, έστω και για 15-20 λεπτά. Οι νέοι πρέπει να θέτουν ρεαλιστικούς στόχους και να μην αποθαρρύνονται από τα λάθη, που αποτελούν φυσικό μέρος της διαδικασίας.
Με τον συνδυασμό αυτών των μεθόδων, οι νέοι μπορούν να μετατρέψουν την εκμάθηση γλωσσών σε συναρπαστικό ταξίδι ανακάλυψης που θα τους συνοδεύσει σε όλη τους τη ζωή.
Αποστόλης Ζυμβραγάκης, e-didaskalia.blogspot.com
ΚΕΙΜΕΝΟ 3
Η γέφυρα των λέξεων
Η Μαρία κάθισε στο παγκάκι του πάρκου, παρατηρώντας τον ηλικιωμένο άντρα που ταΐζε τα περιστέρια. Τα μάτια του είχαν μια θλίψη που την τραβούσε σαν μαγνήτης. Όταν εκείνος παρατήρησε το βλέμμα της, χαμογέλασε αδύναμα.
«Είναι όμορφα, δεν είναι;» είπε στα ελληνικά, δείχνοντας τα πουλιά.
Η Μαρία κούνησε το κεφάλι καταφατικά, αλλά κάτι στην προφορά του την προβλημάτισε. Σκέφτηκε λίγο και αποφάσισε να ρισκάρει.
«Sono bellissimi (είναι όμορφα)» απάντησε στα ιταλικά, προσπαθώντας την ίδια φράση.
Το πρόσωπο του ανδρός φωτίστηκε σαν να άναψε κερί στο σκοτάδι. «Italiana? (Ιταλίδα)» ρώτησε με τρεμάμενη φωνή.
«No, sono Greca, ma ho studiato l'italiano all'università. (Όχι, είμαι Ελληνίδα, αλλά σπούδασα ιταλικά στο πανεπιστήμιο.)»
Τα μάτια του γέμισαν δάκρυα. «Sono qui da trent'anni (Είμαι εδώ τριάντα χρόνια)» ψιθύρισε. «Trent'anni senza parlare la mia lingua madre con nessuno. (Τριάντα χρόνια χωρίς να μιλήσω τη μητρική μου γλώσσα σε κανέναν.)»
Η Μαρία ένιωσε τη σφιχτιά στο στήθος της. Τριάντα χρόνια σιωπής στη μητρική του γλώσσα. Τριάντα χρόνια να φυλακίζει τις πιο βαθιές του σκέψεις σε λέξεις που δεν ήταν δικές του.
«Come ti chiami? (Ποιο είναι το όνομά σου;)» τον ρώτησε απαλά.
«Giovanni,» είπε και η φωνή του έγινε πιο δυνατή. «E tu? (Και εσένα;)»
«Maria. Raccontami di te, Giovanni. (Μαρία. Πες μου για τον εαυτό σου, Giovanni.)»
Και εκεί, στο απλό παγκάκι του πάρκου, ο Giovanni άρχισε να διηγείται. Τα λόγια έρεαν σαν ποτάμι που έσπασε το φράγμα. Μίλησε για τη νότια Ιταλία, για τη μάνα του που είχε πεθάνει χωρίς να τον ξαναδεί, για τη μοναξιά που τον έτρωγε κάθε μέρα.
Η Μαρία άκουγε, κατανοούσε, αντιδρούσε. Κάθε λέξη της στα ιταλικά ήταν μια γέφυρα που συνέδεε δύο καρδιές, δύο κόσμους.
Όταν χώρισαν εκείνο το απόγευμα, ο Giovanni δεν ήταν πια ένας ξένος σε ξένο τόπο. Η γλώσσα είχε γίνει το κλειδί που άνοιξε την πόρτα της ψυχής του.
«Grazie, Maria (Ευχαριστώ, Μαρία)», είπε πριν φύγει. «Mi hai riportato a casa. (Με έφερες στο σπίτι.)»
Αποστόλης Ζυμβραγάκης, e-didaskalia.blogspot.com
ΘΕΜΑΤΑ
Θέμα Α
Α1. Να αποδώσετε συνοπτικά σε 70-80 λέξεις την αξία της γλωσσομάθειας, όπως αποτυπώνεται στο κείμενο 1.
Μονάδες 20
Θέμα Β
Β1. Να επαληθεύσετε ή να διαψεύσετε, με βάση το κείμενο 2, τις παρακάτω περιόδους λόγου, γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε περίοδο, τη λέξη Σωστό ή Λάθος (χωρίς αναφορά σε χωρία του κειμένου):
α. Η αλλαγή της γλώσσας στο κινητό τηλέφωνο αποτελεί στρατηγική καθημερινής εμβάθυνσης που δημιουργεί φυσικό περιβάλλον εκμάθησης.
β. Οι νέοι θα πρέπει να αποφεύγουν τα λάθη κατά τη διαδικασία εκμάθησης γλωσσών, καθώς αποτελούν εμπόδιο στην πρόοδο.
γ. Υπάρχουν online κοινοτήτες που συνδέουν νέους από διαφορετικές χώρες.
δ. Τα πιστοποιητικά γλωσσομάθειας εντάσσονται στην κατηγορία της πολιτισμικής εξερεύνησης μιας γλώσσας.
ε. Το κλειδί για την επιτυχή εκμάθηση γλωσσών είναι η καθημερινή πολύωρη πρακτική εξάσκηση.
Μονάδες 15
Β2. Το κείμενο 1 αποτελεί δείγμα άρθρου. Να εντοπίσετε δύο γλωσσικές επιλογές που το επιβεβαιώνουν (μονάδες 2) δίνοντας το αντίστοιχο χωρίο (μονάδες 2) και να αιτιολογήσετε την επιλογή σας (μονάδες 6).
Μονάδες 10
Β3. α. Ποιο είναι το επικοινωνιακό αποτέλεσμα του τίτλου του kειμένου 2 και πώς επιτυγχάνεται; (μονάδες 3)
β. «Με τον συνδυασμό αυτών των μεθόδων, οι νέοι μπορούν να μετατρέψουν την εκμάθηση γλωσσών σε συναρπαστικό ταξίδι ανακάλυψης που θα τους συνοδεύσει σε όλη τους τη ζωή»: Να μεταφέρετε την περίοδο λόγου του κειμένου 2 στην αντίθετη σύνταξη κάνοντας τις αναγκαίες μετατροπές (μονάδες 5) και να επισημάνετε δύο αλλαγές στο ύφος (μονάδες 2).
Μονάδες 10
Θέμα Γ
Γ1. Γιατί συγκινήθηκε ο ήρωας του κειμένου 3 και πώς εκδηλώνει τη συγκίνησή του; Να απαντήσετε αξιοποιώντας συνολικά τρεις (3) διαφορετικούς κειμενικούς δείκτες. Εσείς πώς θα αντιδρούσατε σε ανάλογη περίπτωση; (150-200 λέξεις)
Μονάδες 15
Θέμα Δ
Δ1. Τα κείμενα 1 και 2 αναφέρονται στη γλωσσομάθεια. Αξιοποιώντας δημιουργικά το περιεχόμενό τους, σε ένα άρθρο 350-400 λέξεων που θα αναρτήσετε στο προσωπικό σας ιστολόγιο, να αναφέρετε: α) τους λόγους για τους οποίους το σύγχρονο σχολείο οφείλει να καλλιεργεί τη γλωσσομάθεια των μαθητών/ μαθητριών και β) τους τρόπους με τους οποίους εσείς επιλέγετε να ενισχύσετε τη γλωσσομάθειά σας.
Μονάδες 30