Η πίεση για υψηλούς βαθμούς έχει γίνει πλέον η κυρίαρχη δύναμη στο σύγχρονο σχολείο. Ενώ η αγωνία των γονέων είναι κατανοητή, η βαθμοθηρία μετατρέπει την εκπαιδευτική διαδικασία σε έναν αγώνα για «μονάδες». Αυτή η προσέγγιση έχει σοβαρές συνέπειες, όχι μόνο για το παιδί αλλά και για ολόκληρη τη σχολική κοινότητα.
Όταν το σχολείο χάνει τον παιδαγωγικό του ρόλο
Όταν ο μοναδικός στόχος είναι ο βαθμός, ο ρόλος του εκπαιδευτικού αλλάζει. Από μέντορας και παιδαγωγός, μετατρέπεται σε «λογιστή» που διαπραγματεύεται μονάδες. Αυτό δημιουργεί ένα τοξικό περιβάλλον όπου:
- Οι γονείς ασκούν πίεση για να «διορθωθούν» αξιολογήσεις, υπονομεύοντας την αξιοπιστία του συστήματος.
- Οι μαθητές μαθαίνουν ότι η επιμονή και η προσπάθεια μπορούν να αντικατασταθούν από «ένα τηλέφωνο του μπαμπά».
- Η δημιουργικότητα και η αυτονομία μειώνονται, καθώς προτιμώνται «ασφαλείς» εργασίες έναντι των ανοιχτών έργων που ενθαρρύνουν τη σκέψη.
Οι συνέπειες για τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές
Η συνεχής αμφισβήτηση, τα e-mails εκτός ωραρίου και οι απειλές δημιουργούν ψυχική φθορά στους εκπαιδευτικούς. Ο φόβος και η αυτολογοκρισία κυριαρχούν, ενώ η σχολική κοινότητα διχάζεται σε «παιδιά με πλάτες» και «αόρατους».
Τελικά, το μεγαλύτερο θύμα είναι το ίδιο το παιδί. Αυτή η εμμονή με τους βαθμούς οδηγεί σε:
- Αυξημένο άγχος και πίεση.
- «Μάθηση για το χαρτί» αντί για ουσιαστική κατανόηση.
- Δυσανεξία στην αποτυχία, καθώς κάθε λάθος θεωρείται καταστροφή.
- Χαμηλό εσωτερικό κίνητρο και μειωμένη αυτονομία.
Για να επανέλθει η εκπαίδευση στον παιδαγωγικό της σκοπό, είναι απαραίτητο να δημιουργήσουμε ένα κοινό πλαίσιο. Χρειαζόμαστε καθαρά κριτήρια, σταθερά όρια και σεβασμό στους ρόλους του καθενός. Μόνο τότε η αξιολόγηση θα πάψει να είναι ρόπαλο και θα ξαναγίνει γέφυρα προς τη γνώση και την εξέλιξη.