Οι αρχαίοι Έλληνες μας κληροδότησαν τη Δημοκρατία, τη Φιλοσοφία, τις επιστήμες και την τέχνη, θέτοντας τις βάσεις για τον σύγχρονο δυτικό πολιτισμό. Ωστόσο, πίσω από την αίγλη των κλασικών χρόνων, κρύβονταν συνήθειες και πρακτικές που σήμερα θα θεωρούνταν τουλάχιστον σοκαριστικές ή ακατανόητες.
Ετοιμαστείτε να ανακαλύψετε 10 από τις πιο απίστευτες πτυχές της καθημερινής ζωής και της ιατρικής στην αρχαία Ελλάδα που αποδεικνύουν ότι ο πολιτισμός τους ήταν πολύ πιο περίπλοκος —και άγριος— από ό,τι φανταζόμαστε.
🩺 Ιατρική, προπόνηση και αντισύλληψη
1. Ο Ιπποκράτης δοκίμαζε τα σωματικά υγρά των ασθενών
Ο πατέρας της σύγχρονης ιατρικής, ο Ιπποκράτης, ήταν ο πρώτος που απέρριψε τη μαγεία και τη θρησκεία για την εξήγηση των ασθενειών, υποστηρίζοντας τη λογική και τη σωματική εξήγηση. Ωστόσο, η μέθοδος διάγνωσής του βασιζόταν στον Χιουμορισμό, τη θεωρία των τεσσάρων χυμών (αίμα, φλέγμα, μαύρη χολή, κίτρινη χολή).
Για να διαπιστώσει τη σωστή ισορροπία, ο Ιπποκράτης αναλύε και, ναι, δοκίμαζε τα σωματικά υγρά των ασθενών, όπως τα ούρα, τα κόπρανα, τον ιδρώτα, τον εμετό, τη βλέννα, το πύον, ακόμα και το κερί των αυτιών! Μάλιστα, υποστήριζε ότι το γλυκό κερί στο αυτί ήταν αιτία ανησυχίας, ενώ το πικρό σημάδι καλής υγείας.
2. Η γέννηση της προοδευτικής προπόνησης (Μίλων ο Κροτωνιάτης)
Ο Μίλων ο Κροτωνιάτης ήταν θρυλικός παλαιστής, νικητής σε έξι Ολυμπιάδες. Η ιστορία της απίστευτης δύναμής του γέννησε την έννοια της προοδευτικής προπόνησης δύναμης. Ο μύθος λέει ότι ο Μίλων παρατήρησε ένα νεογέννητο μοσχάρι κοντά στο σπίτι του και αποφάσισε να το σηκώνει καθημερινά στους ώμους του. Επανέλαβε αυτή την άσκηση κάθε μέρα, μέχρι που το μοσχάρι έγινε ένας τετράχρονος ταύρος!
3. Περίεργες συμβουλές αντισύλληψης
Οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν διάφορα βότανα για τον έλεγχο των γεννήσεων. Ωστόσο, ο γιατρός Σωρανός ο Εφέσιος (1ος-2ος αι. μ.Χ.) πρότεινε μεθόδους που σήμερα φαντάζουν τουλάχιστον κωμικές.
Συμβούλευε τις γυναίκες:
- Να κρατούν την αναπνοή τους και να απομακρύνονται κατά την εκσπερμάτωση.
- Να σκύβουν χαμηλά και να προκαλούν φτέρνισμα μετά την πράξη.
- Να πηδούν πάνω-κάτω για αρκετή ώρα.
- Να αλείφουν τα γεννητικά τους όργανα με μέλι ή ρητίνη κέδρου ως φράγμα.
🏛️ Κοινωνία, τιμωρία και καθημερινές πρακτικές
4. Το στόμα ως... πορτοφόλι
Μία από τις πιο ανεξήγητες συνήθειες των Αρχαίων Ελλήνων ήταν η χρήση του στόματος ως χώρου αποθήκευσης. Πολλοί είχαν τη συνήθεια να βάζουν νομίσματα στο στόμα τους, μετατρέποντάς το σε ένα είδος πρόχειρου πορτοφολιού!
5. Ο χάλκινος Ταύρος του Φαλάριδος
Ο χάλκινος Ταύρος ήταν μια φρικιαστική εφεύρεση που χρησιμοποιήθηκε ως μέσο εκτέλεσης. Κατασκευάστηκε από τον Περίλαο για τον τύραννο του Ακράγαντα, τον Φάλαρι. Το γλυπτό ήταν ένας κούφιος ορειχάλκινος ταύρος με μια πόρτα.
Ο καταδικασμένος εισερχόταν μέσα, η πόρτα έκλεινε και άναβε φωτιά από κάτω, ψήνοντάς τον αργά. Το πιο νοσηρό χαρακτηριστικό ήταν η σειρά σωλήνων στο κεφάλι του ταύρου, που μετέτρεπαν τις κραυγές πόνου του θύματος σε «μελωδικές κραυγές». Ο Φάλαρις, μάλιστα, διέταξε τον ίδιο τον εφευρέτη να δοκιμάσει πρώτος το δημιούργημά του.
6. Το κραγιόν ως νόμιμο διακριτικό
Στην Αρχαία Ελλάδα, οι γυναίκες της ανώτερης τάξης δεν φορούσαν κραγιόν. Αντίθετα, οι πόρνες ήταν υποχρεωμένες από τον νόμο να έχουν κόκκινα χείλη ώστε να μην συγχέονται με τις σεβαστές γυναίκες. Το αρχαίο ελληνικό κραγιόν ήταν φτιαγμένο από ένα "κοκτέιλ" κόκκινης βαφής, ιδρώτα προβάτων και περιττωμάτων κροκόδειλου.
7. Οι φαλλικές πομπές και το κωμικό θέατρο
Μια φορά τον χρόνο, οι δρόμοι της Αθήνας γέμιζαν από γιγαντιαίους φαλλούς που μεταφέρονταν περήφανα σε πομπή. Αυτό ήταν μέρος της Διονυσιακής γιορτής, προς τιμήν του θεού του κρασιού, Διονύσου.
Οι μεθυσμένοι οπαδοί συμμετείχαν σε φαλλικές πομπές, τραγουδώντας τραγούδια για πέη και φωνάζοντας αγενή αστεία στον κόσμο. Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, αυτές οι παρελάσεις και τα αστεία αποτέλεσαν τη γενέτειρα του κωμικού θεάτρου.
8. Ο ιδρώτας του αθλητή πωλούνταν ως φάρμακο
Οι Έλληνες αθλητές αγωνίζονταν γυμνοί και αλειμμένοι με λάδι. Στο τέλος του αγώνα, ο ιδρώτας, η βρωμιά και το νεκρό δέρμα αφαιρούνταν από το σώμα τους. Μια ομάδα σκλάβων-συλλεκτών μάζευε αυτά τα αηδιαστικά κατάλοιπα, τα οποία στη συνέχεια πωλούνταν ως φάρμακα! Οι άνθρωποι πίστευαν ότι ο ιδρώτας του αθλητή καταπράυνε τους πόνους.
9. Οι «πεσσοί» για την τουαλέτα
Χαρτί υγείας δεν υπήρχε. Τόσο οι Έλληνες όσο και οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν για την τουαλέτα στρογγυλεμένα κεραμικά κομμάτια, γνωστά ως πεσσοί. Μάλιστα, οι αρχαιολόγοι έχουν βρει πεσσούς με ίχνη κοπράνων. Ακόμη πιο εντυπωσιακό, οι Έλληνες μπορεί να σκουπίζονταν με όστρακα που έφεραν γραμμένο το όνομα των εχθρών τους—τα ίδια όστρακα που χρησιμοποιούνταν και για τον εξοστρακισμό!
10. Ο φόβος των «ζόμπι» (Νεκροφοβία)
Οι αρχαίοι Έλληνες φοβούνταν ότι οι νεκροί θα μπορούσαν να ζωντανέψουν και να κυνηγήσουν τους ζωντανούς. Σε ταφές που ανακαλύφθηκαν σε ελληνιστική αποικία στη Σικελία, αρχαιολόγοι βρήκαν σκελετούς με το κεφάλι και τα πόδια καλυμμένα με μεγάλα, βαριά κομμάτια αμφορέων.
Αυτή η πρακτική, γνωστή ως νεκροφοβία, είχε σκοπό να κρατήσει τον νεκρό στον τάφο και να τον εμποδίσει να δει ή να εγερθεί. Αυτή η «ειδική μεταχείριση» δείχνει ότι ο φόβος των νεκρών ήταν έντονος στον ελληνικό πολιτισμό από τη Νεολιθική περίοδο.