Η ιστορία των γυναικών που αναγκάστηκαν να γίνουν «σκλάβες του σεξ» από τον Αυτοκρατορικό Ιαπωνικό Στρατό πριν και κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου (1932-1945) αποτελεί μία από τις πιο απάνθρωπες και ξεχασμένες θλιβερές ιστορίες της σύγχρονης Ιστορίας. Ο όρος που χρησιμοποιήθηκε ευφημιστικά για τα θύματα ήταν «Γυναίκες Ανακούφισης» (Comfort Women – Ianfu), περιγράφοντας στην πραγματικότητα ένα τεράστιο, κρατικά υποστηριζόμενο σύστημα σεξουαλικής δουλείας και εμπορίας ανθρώπων.
Το σύστημα της στρατιωτικής σεξουαλικής σκλαβιάς
Το σύστημα των «Γυναικών Ανακούφισης» δημιουργήθηκε και συντηρήθηκε από την Ιαπωνική κυβέρνηση και τον στρατό ως μέσο για:
- Ενίσχυση του ηθικού των στρατιωτών.
- Έλεγχο της συμπεριφοράς των στρατευμάτων.
- Πρόληψη τυχαίων σεξουαλικών επιθέσεων (βιασμών) από στρατιώτες σε κατεχόμενες περιοχές.
- Περιορισμό των αφροδίσιων νοσημάτων μεταξύ των στρατευμάτων, καθώς οι γυναίκες ελέγχονταν τακτικά για σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα.
Το σύστημα περιλάμβανε τη λειτουργία «σταθμών ανακούφισης», δηλαδή στρατιωτικών οίκων ανοχής, σε όλες τις κατεχόμενες περιοχές της Ασίας, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, της Βιρμανίας (Μιανμάρ), και ακόμη και εντός της Ιαπωνίας και της Κορέας.
Τα θύματα και οι συνθήκες διαβίωσης
Οι γυναίκες εξαναγκάζονταν σε σεξουαλική δουλεία με διάφορους τρόπους, που συχνά ισοδυναμούσαν με μαζική αρπαγή και εξαναγκασμό:
- Πολλές απήχθησαν απλά από τα σπίτια, τα χωράφια ή τα σχολεία τους.
- Άλλες παρασύρθηκαν με ψευδείς υποσχέσεις εργασίας ως καθαρίστριες, νοσοκόμες ή σερβιτόρες.
Η κλίμακα της θηριωδίας Οι εκτιμήσεις για τον συνολικό αριθμό των γυναικών που έπεσαν θύματα του συστήματος κυμαίνονται ευρέως, με τους περισσότερους ιστορικούς να τοποθετούν τον αριθμό μεταξύ 50.000 και 200.000. Η συντριπτική πλειονότητα των θυμάτων (80% ή περισσότερο) προερχόταν από την Κορέα (τότε ιαπωνικό προτεκτοράτο), ενώ περιλαμβάνονταν επίσης γυναίκες από την Κίνα, τις Φιλιππίνες, την Ταϊβάν, την Ινδονησία, τη Μαλαισία, ακόμη και Ολλανδές πολίτες.
Η Τραγική Καθημερινότητα Οι γυναίκες ζούσαν υπό άθλιες συνθήκες και αναγκάζονταν συχνά να εξυπηρετούν δεκάδες στρατιώτες την ημέρα. Υπέστησαν συστηματικούς βιασμούς, σεξουαλικά βασανιστήρια, σωματική κακοποίηση, και πολλοί επιζήσαντες έφεραν βαθιά σωματικά και ψυχικά τραύματα για το υπόλοιπο της ζωής τους, συμπεριλαμβανομένου υψηλού ποσοστού διαταραχής μετατραυματικού στρες, κατάθλιψης και κοινωνικής ντροπής.
Η μάχη για δικαίωση και αναγνώριση
Αμέσως μετά τον πόλεμο, το ζήτημα αγνοήθηκε σε μεγάλο βαθμό. Μόλις στις αρχές της δεκαετίας του 1990, οι επιζώσες άρχισαν να σπάνε τη σιωπή τους και να διεκδικούν δικαιοσύνη. Ζητούσαν από την Ιαπωνική κυβέρνηση:
- Επίσημη παραδοχή των εγκλημάτων.
- Επίσημη συγγνώμη.
- Αποζημίωση των θυμάτων.
- Επαρκή εκπαίδευση των μελλοντικών γενεών για αυτή τη σκοτεινή περίοδο.
Αν και η Ιαπωνική κυβέρνηση αναγνώρισε τη συμμετοχή και τον εξαναγκασμό των γυναικών (Δήλωση Kono, 1993), δεν αποδέχτηκε ποτέ την πλήρη νομική ευθύνη ούτε συμφώνησε να καταβάλει αποζημιώσεις, ένα σημείο που παραμένει αμφιλεγόμενο μέχρι σήμερα.
Η ιστορία των «Γυναικών Ανακούφισης» είναι μια διαρκής υπενθύμιση ότι η σεξουαλική βία αποτελεί συχνά όπλο πολέμου και ότι ο αγώνας για την αναγνώριση των εγκλημάτων πολέμου δεν είναι απλώς ιστορία, αλλά μια συνεχής μάχη για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.