«Οι ιχθείς είναι το δωδέκατο ζώδιο του ζωδιακού κύκλου».
Ποιο είναι το γλωσσικό λάθος;
Απάντηση:
Το ουσιαστικό ιχθύς είναι αρχαιόκλιτο. Στα αρχαία ελληνικά κλίνεται ως εξής: ο ιχθύς, του ιχθύος, τω ιχθύι, τον ιχθύν, ω ιχθύ
οι ιχθύες, των ιχθύων, τοις ιχθύσι, τους ιχθύς, ω ιχθύες.
Στα νέα ελληνικά κλίνεται ως εξής: ο ιχθύς, του ιχθύος, τον ιχθύ, ω ιχθύ
οι ιχθύες, των ιχθύων, τους ιχθύς, ω ιχθύες .
Με τον ίδιο τρόπο κλίνονται και τα ουσιαστικά: ο μυς - οι μύες, ο δρυς - οι δρύες, η ισχύς - οι ισχύες, κτλ.
Το συχνό γλωσσικό λάθος έγκειται στη σύγχυση μεταξύ ουσιαστικών και επιθέτων σε -υς. Τα ουσιαστικά σε -υς κλίνονται όπως το ουσιαστικό "ο ιχθύς", ενώ τα επίθετα σε -υς κλίνονται όπως το επίθετο "ο ευθύς - η ευθεία - το ευθύ".
Παράδειγμα κλίσης ουσιαστικών σε -υς
| πτώση |
ενικός |
πληθυντικός |
|---|
| ονομαστική |
ιχθύς |
ιχθύες |
| γενική |
ιχθύος |
ιχθύων |
| αιτιατική |
ιχθύ |
ιχθύς |
| κλητική |
ιχθύ |
ιχθύες |
Παράδειγμα κλίσης επιθέτων σε -υς
| πτώση |
ενικός |
|---|
| ονομαστική |
ευθύς |
ευθεία |
ευθύ |
| γενική |
ευθύ
ευθέος |
ευθείας |
ευθέος
ευθύ |
| αιτιατική |
ευθύ |
ευθεία |
ευθύ |
| κλητική |
ευθύ |
ευθεία |
ευθύ |
| πτώση |
πληθυντικός |
| ονομαστική |
ευθείς |
ευθείες |
ευθέα |
| γενική |
ευθέων |
ευθειών |
ευθέων |
| αιτιατική |
ευθείς |
ευθείες |
ευθέα |
| κλητική |
ευθείς |
ευθείες |
ευθέα |
Συνεπώς ο πληθυντικός ονομαστικής "οι ιχθείς" είναι γραμματικά λανθασμένος. Το ίδιο λανθασμένος είναι και ο πληθυντικός αιτιατικής "τους ιχθείς". Οι σωστοί τύποι είναι "οι ιχθύες" και "τους ιχθύς".
Άρα, η σωστή φράση είναι: «Οι ιχθύες είναι το δωδέκατο ζώδιο του ζωδιακό κύκλου».
