Μεθοδολογία ασκήσεων Β.1. Πώς αναπτύσσω μία παράγραφο από απόσπασμα του κειμένου - Νεοελληνική Γλώσσα Λυκείου

 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ Β.1

ΑΝΑΛΥΣΗ / ΑΝΑΠΤΥΞΗ/ ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

 Τύπος άσκησης

Να αναπτύξετε σε μια παράγραφο 80 έως 100 λέξεων το περιεχόμενο του παρακάτω αποσπάσματος του κειμένου: «..με το ένα βιβλίο να ανασκευάζει ή να πολεμάει το άλλο, όλα μαζί σε γυμνάζουν στη διαδικασία του διαλόγου» (Άσκηση Β1, ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2009).

 Μοριοδότηση

Η άσκηση αυτή καλύπτει, περίπου το 1/3 της συνολικής βαθμολογίας των ασκήσεων τύπου Β΄ δηλαδή αξιολογείται με 10-12 μόρια (κατά προσέγγιση).

 Πώς γίνεται ο ορθός και ολοκληρωμένος σχολιασμός.

1. Πρέπει να γράψουμε παράγραφο (Θεματική περίοδο – Λεπτομέρειες/σχόλια – κατακλείδα).

2. Δεν πρέπει να υπερβούμε τα όρια των λέξεων.

3. Δεν πρέπει να επαναλάβουμε, όσο αυτό είναι δυνατόν, τις λέξεις/εκφράσεις της περιόδου που δίνεται στο δικό μας κείμενο ούτε να χρησιμοποιήσουμε το απόσπασμα που δίνεται ως θεματική περίοδο εκτός και αν η εκφώνηση της άσκησης ζητά ρητά κάτι τέτοιο (π.χ. Χρησιμοποιώντας ως θεματική περίοδο το παρακάτω απόσπασμα να αναπτύξετε … κτλ.) Σε αντίθετη περίπτωση, κατασκευάζουμε θεματική περίοδο με βάση το δοθέν απόσπασμα, συνοπτική και περιεκτική.

 4.Πρέπει να προσέξουμε να αναπτύξουμε εξίσου όλες τις ιδέες/ σκέψεις/νοήματα που περιέχει το απόσπασμα. Ισχύουν δηλαδή τα ίδια σχετικά με την ισομερή ανάπτυξη του θέματος που γνωρίζουμε από την έκθεση (παραγωγή λόγου).

 5.Δεν πρέπει να απομακρυνόμαστε πολύ από τη συλλογιστική του συγγραφέα αλλά να λαμβάνουμε συνεχώς υπόψη το κεντρικό νόημα του κειμένου όταν η εκφώνηση μας καλεί να «αναπτύξουμε το περιεχόμενο του αποσπάσματος του κειμένου».

 6. Είναι απαραίτητο να εντοπιστεί – με βάση την εκφώνηση της άσκησης αλλά και το περιεχόμενο του αποσπάσματος – ο τρόπος ανάπτυξης της παραγράφου. Όταν υπάρχει σχετική οδηγία πρέπει να αναπτύξουμε την παράγραφο με το συγκεκριμένο τρόπο (π.χ. παραδείγματα). Ειδάλλως επιλέγεται ο καταλληλότερος τρόπος – συνήθως αιτιολόγηση ή παραδείγματα ή αίτιο αποτέλεσμα – που μπορεί να συνδυαστεί με άλλον ή άλλους τρόπους, με βάση τη διατύπωση του αποσπάσματος.

ΑΠΟΦΕΥΓΟΥΜΕ:

1. Σοβαρό λάθος θεωρείται η απλή πρόχειρη επανάληψη του δοθέντος αποσπάσματος και μάλιστα σε εισαγωγικά, ως θεματική περιόδου.

2. Σημαντικό σφάλμα είναι και το απαντητικό η υποκειμενικό ύφος π.χ. «κατά τη γνώμη μου…»,« θεωρώ», «πιστεύω» κλπ.

3. Συχνό είναι το φαινόμενο ο μαθητής να αναφέρεται / επικαλείται αδικαιολόγητα το συγγραφέα ή το κείμενο, εκφράζοντας μάλιστα και σχετικό σχόλιο (π.χ. «ορθά ο συγγραφέας παρατηρεί …», «εύστοχα στο κείμενο επισημαίνεται…»).

4. Αρνητικά αξιολογείται και η αδυναμία του μαθητή να εκφράσει μεστά και περιεκτικά το σχολιασμό του, σεβόμενος απόλυτα το όριο των λέξεων.

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

«Η αρχαία τέχνη θα μένει πάντα πρωτοποριακά επίκαιρη και ζωντανή». Να  αναπτύξετε το περιεχόμενο της φράσης σε μια παράγραφο (70-90 λέξεις)

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Η σημαντικότητα και η επικαιρότητα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού αποδεικνύεται και μέσα από τα καλλιτεχνικά δημιουργήματά του. Τελειοποιώντας εκφραστικά μέσα, οι Έλληνες αναφέρθηκαν, πρώτοι αυτοί, σε θεμελιώδη για την ανθρωπότητα ζητήματα: το θείο, την πολιτική οργάνωση, τους θεσμούς, τη γνώση, τον θάνατο, τον ιδεατό άνθρωπο ως σύζευξη σωματικών, ηθικών και πνευματικών αρετών. Τα δημιουργήματα της αρχαιοελληνικής τέχνης σε κάθε μορφή της, αισθητοποιώντας τις αξίες του ανθρωπισμού, του μέτρου και του ορθολογισμού, έξοχα στη μορφή και στα σημαινόμενά τους, εξακολουθούν να συγκινούν την ανθρωπότητα, η οποία, αναγνωρίζοντας τη διαρκή τους επικαιρότητα, τα μελετά, τα αναπαριστά και εμπνέεται από αυτά.

Περισσότερο εκπαιδευτικό υλικό για τη Νεοελληνική Γλώσσα της Γ' Λυκείου εδώ.

Περισσότερο εκπαιδευτικό υλικό για όλα τα μαθήματα του Λυκείου εδώ.

Για το e-didaskalia.blogspot.gr

Αποστόλης Ζυμβραγάκης

Φιλόλογος