Η επιλογή του επαγγέλματος αποτελεί κομβικό σημείο στη ζωή του ανθρώπου, μια πολύ σημαντική απόφοιτη που συνδέεται στενά με την ψυχική του υγεία. Η επίδραση των γονέων στην επιλογή επαγγέλματος του παιδιού προέρχεται από τη συνεχή αλληλεπίδρασή τους με τα παιδιά τους. Μέσα από τις συζητήσεις των γονέων, ιδιαίτερα με τους εφήβους, όσον αφορά στην επιλογή επαγγέλματος, ουσιαστικά γίνεται μια αναδόμηση της σχέσης γονέων - εφήβων.
Οι σχέσεις γονέων - παιδιών που χαρακτηρίζονται από ασφάλεια και σταθερότητα συνδέονται θετικά με τη διαδικασία λήψης απόφασης ως προς το επάγγελμα, καθώς και με πεποιθήσεις αυτοαποτελεσματικότητας. Οι έφηβοι που έχουν διαμορφώσει ασφαλείς σχέσεις με τους γονείς τους επιδίδονται σε πιο ενεργή και συστηματική εξερεύνηση του περιβάλλοντος, αλλά και σε πιο ενδελεχή αυτοεξερεύνηση. Οι ασφαλείς, οικείες σχέσεις με τους γονείς αποδεικνύονται κρίσιμες ως προς το να ωθήσουν τους εφήβους να αναλάβουν πρωτοβουλίες που είναι απαραίτητες για την εξερεύνηση νέων πλαισίων και ρόλων (Ketterson & Bluestein, 1997).
Οι δημοκρατικοί γονείς παρέχουν ένα ζεστό οικογενειακό κλίμα, θέτουν όρια και προωθούν την ανεξαρτησία. Τα όρια που τίθενται έχουν ως αποτέλεσμα μια πιο ενεργητική αναζήτηση επαγγέλματος από την πλευρά των παιδιών (Kracke, 1997).
Σύμφωνα με τους Way & Rossman (1996 ), οι γονείς που συμβάλλουν θετικά στην ετοιμότητα των παιδιών τους σχετικά με την επιλογή επαγγέλματος είναι:
α) οι γονείς που είναι καλά οργανωμένοι και συγκροτημένοι ως προσωπικότητες,
β) αυτοί που εκφράζουν τα συναισθήματά τους, που λένε ό,τι σκέφτονται και διαχειρίζονται τις συγκρούσεις με θετικό τρόπο,
γ) οι γονείς που αναζητούν τρόπους ώστε να εξελιχθούν,
δ) αυτοί που είναι κοινωνικοί, που έχουν κοινωνική ζωή,
ε) αυτοί που λαμβάνουν αποφάσεις μετά από δημοκρατικής μορφής διαπραγματεύσεις και, τέλος, στ) αυτοί που ενθαρρύνουν την ατομική ανάπτυξη και δεσμεύονται συναισθηματικά.
Οι δημοκρατικοί γονείς βοηθούν τα παιδιά τους να μάθουν να είναι ανεξάρτητα και πετυχημένα ως προς τη διαμόρφωση της δικής τους ζωής. Επίσης, μεταδίδουν αξίες σχετικά με την εργασία και αποτελούν σημαντικά πρότυπα στη λήψη αποφάσεων, στις συνήθειες όσον αφορά στην εργασία, στην επίλυση συγκρούσεων και στις δεξιότητες επικοινωνίας, στοιχεία που αποτελούν τη βάση για μελλοντική επαγγελματική επιτυχία.
Ο ρόλος των γονέων στην επιλογή του επαγγέλματος είναι καθοριστικός.
Με τη στάση τους οι γονείς μπορούν να ποδηγετήσουν τα παιδιά, είτε πιέζοντάς τα να πάρουν μια απόφαση πολύ νωρίς, είτε ασκώντας τους άμεση ή έμμεση πίεση να πάρουν την απόφαση που εκείνοι θέλουν, πάντα «για το δικό τους καλό». Είναι αυτονόητο ότι οι γονείς δεν πρέπει να προβάλλουν τις δικές τους προσδοκίες σχετικά με την επαγγελματική σταδιοδρομία του παιδιού τους. Οι σημερινοί γονείς που άμεσα ή έμμεσα πιέζουν το παιδί τους προς μια συγκεκριμένη επαγγελματική κατεύθυνση συνήθως επικαλούνται την ανεργία, που πλήττει ιδιαίτερα τους σύγχρονους νέους -και όχι μόνο- και τις δυσκολίες που τα παιδιά τους θα συναντήσουν αν κάνουν μια επαγγελματική επιλογή με «αβέβαιο» και «ακαθόριστο» μέλλον.
Οι ανησυχίες τους -όχι άδικες- είναι έκδηλες. Φροντίζοντας όμως να στρέψουν τα παιδιά προς μια επαγγελματική κατεύθυνση με σκοπό τη μελλοντική οικονομική τους εξασφάλιση και την κοινωνική τους καταξίωση, τις περισσότερες φορές παραγνωρίζουν τον πολύ σημαντικό τομέα της ψυχικής τους υγείας, ο οποίος έχει άμεση σχέση με την επιλογή επαγγέλματος.
Οι γονείς χρειάζεται να παρέχουν στα παιδιά τους πολλαπλά ερεθίσματα, να είναι ανοιχτοί και δεκτικοί στις κλίσεις και στα ενδιαφέροντα των παιδιών τους, επιδιώκοντας την ολοκληρωμένη ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους και την καλλιέργεια των ικανοτήτων και των δεξιοτήτων τους. Αν συμβεί αυτό, οι έφηβοι θα είναι σε θέση να προβούν σε μια εύστοχη επιλογή του επαγγέλματος που τους ταιριάζει και θα τους οδηγήσει στην πολυπόθητη αυτοπραγμάτωση.
Περισσότερα θέματα για τα επαγγέλματα εδώ.